Cümə axşamı günü, 10 iyul 2025
     

Məktəb müəllimlərinin səviyyəsi barədə biabırçı rəy - Abbaszadədən böyük cəsarət...

Image

Kamran Əsədov: “Müəllimlərin peşəkarlığını artırmaq üçün sistemli islahatlara ehtiyac var”

Dövlət İmtahan Mərkəzinin sədri Məleykə Abbaszadə bilikli müəllimlərin olmamasından gileylənib. O, mətbuata açıqlamasında bildirib ki, deyə bilmərik məktəblərdə tam şəkildə individual yanaşma var:

“Yoxdur. Bir sinifdə 35, bəzən isə daha artıq şagird olur. Mümkündür ki, bunu tədris zamanı müəllim təmin etsin? Biz müəllimlərin imtahan nəticələrini də görürük və elə bilikli müəllimlər çatışmır”.

Ümumiyyətlə, artıq illərdir müəllimlər həm imtahan vasitəsilə işə qəbul olunur, həm də əlavə olaraq sertifikasiya imtahanına cəlb olunurlar.

Görəsən, müəllim hazırlığında çatışmayan nədir? Ümumiyyətlə, pedaqoji kadrlar hazırlayanda hansı amillər əsas götürülür, illər əvvəllə indiki kadr hazırlığında hansı dəyişikliklər var və ya olmalıdır?

“Bu cür rəsmi fikirlər müntəzəm təkrarlanırsa, yeni nəsil müəllim olmaq istəmir, universitetlərə pedaqoji ixtisaslara qəbul balı aşağı düşür və təhsil sektoru uzunmüddətli kadrsızlıq problemi ilə qarşı-qarşıya qalır”

Təhsil üzrə ekspert Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, Dövlət İmtahan Mərkəzinin sədri Məleykə Abbaszadənin müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsinə dair səsləndirdiyi tənqidi fikirlər sadəcə fərdi qiymətləndirmə deyil, təhsil sistemindəki dərin struktur problemlərinin nəticəsidir: “Ölkənin ali təhsil müəssisələri hər il minlərlə müəllim məzunu verir və bu məzunlar illərlə məktəblərdə çalışdıqdan sonra hələ də “bilikli müəllimlər çatışmır” kimi bir diaqnoz qoyulursa, bu, artıq təkcə müəllimin deyil, təlim-tədris və idarəetmə sisteminin uğursuzluğudur. “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 21-ci maddəsinə əsasən, müəllim “təhsilalanların formalaşması və inkişafına yönəlmiş fəaliyyət həyata keçirən şəxsdir” və onun peşəkarlığı dövlət tərəfindən təmin edilməli olan davamlı hazırlıqla möhkəmləndirilməlidir. Bu müddəanın praktikada tam reallaşmadığı müşahidə olunur. Müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün nəzərdə tutulan ixtisasartırma proqramları ya formal keçir, ya da məzmun və keyfiyyət baxımından müasir tələblərə cavab vermir. Bu isə onların imtahanlarda aşağı nəticə göstərməsinə səbəb olur. Statistik göstəricilər də bu problemi təsdiqləyir. Elm və Təhsil Nazirliyinin 2023-cü ilə dair hesabatında qeyd olunur ki, ölkədə fəaliyyət göstərən ümumtəhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin 28 faizindən çoxu 50 yaşdan yuxarıdır və bu da göstərir ki, təhsildə gənc, dinamik və müasir texnologiyalarla işləməyi bacaran kadr çatışmazlığı var. Digər tərəfdən, 2024-cü ilə dair müəllimlərin işə qəbulu (MİQ) üzrə imtahanların nəticələrinə əsasən, iştirak edənlərin yalnız 42 faizi keçid balını toplaya bilib. Bu, ümumi göstərici baxımından zəif nəticədir, lakin burada günahkarın yalnız müəllim olduğunu iddia etmək yanlış yanaşmadır. Məktəblərdə şagird sayını da nəzərə almaq lazımdır. Bakı şəhərində orta hesabla bir sinifdə 34-37 şagird təhsil alır. Bu isə müəllim üçün nəinki fərdi yanaşmanı, hətta sadə nəzarət və təşkilatçılığı belə çətinləşdirir. Təhsil sahəsində beynəlxalq nüfuzlu təşkilatlardan olan OECD-nin “Education at a Glance 2022” hesabatında qeyd edilir ki, effektiv tədris üçün ideal şagird sayı 16–20 arasında dəyişir. Finlandiyada bu rəqəm 18, Almaniyada 22, Sinqapurda isə 20-dir. Bu göstəricilər Azərbaycandakı vəziyyətlə müqayisədə ikiqat fərq təşkil edir”.

Ekspertin fikrincə, müəllimlərin peşəkarlığını artırmaq üçün sistemli islahatlara ehtiyac var: “Əməkhaqqı məsələsi burada əsas rol oynayır. Hazırda ölkədə ibtidai sinif müəllimlərinin orta aylıq maaşı 470 manat, fənn müəllimlərinin isə orta hesabla 500–520 manat civarındadır. Bu məbləğ müəllimə nə peşəkar inkişaf, nə də sosial rifah baxımından kifayət edir. Beynəlxalq müqayisəyə baxsaq, Estoniyada müəllimlərin aylıq əməkhaqqı 1 800 avro, Polşada 1 500 avro, Türkiyədə isə yeni başlayan müəllimlər üçün 1 000 dollara yaxındır. Həmin ölkələrdə müəllimlik cəlbedici peşə hesab olunur, çünki dövlət müəllimi yalnız qiymətləndirmir, onu maddi və mənəvi cəhətdən dəstəkləyir. DİM-in “Abituriyent” jurnalında müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsinin aşağı olduğunu bildirməsi təkcə fakt təqdimatı deyil, həm də ictimai rəy formalaşdırmaq niyyəti daşıyırsa, bu, təhlükəli tendensiyadır. Cəmiyyətdə müəllimlərə qarşı inam və hörmət onsuz da azalmaqdadır. Əgər bu cür rəsmi fikirlər müntəzəm təkrarlanırsa, nəticədə yeni nəsil müəllim olmaq istəmir, universitetlərə pedaqoji ixtisaslara qəbul balı aşağı düşür və təhsil sektoru uzunmüddətli kadrsızlıq problemi ilə qarşı-qarşıya qalır. 2024-cü ildə Azərbaycanda 12 pedaqoji ixtisasa qəbul üçün keçid balı 200-dən aşağı olub və bəzi universitetlərdə bu ixtisaslar üzrə planlar dolmayıb. Bu isə müəllim çatışmazlığının artacağını göstərir. Dəyişiklik baş verməzsə, yaxın 5–10 ildə Azərbaycan təhsili keyfiyyətli müəllim tapmaqda çətinlik çəkəcək. Dəyişmək üçün ilk növbədə müəllim hazırlığı sistemində ciddi islahatlar aparılmalı, ixtisasartırma təlimləri beynəlxalq səviyyəyə qaldırılmalı, əməkhaqqı və sosial təminatlar artırılmalı, dərs yükü və sinif sıxlığı azaldılmalı, müəllimlərin ictimai nüfuzu bərpa olunmalıdır. Ən əsası isə, müəllim sistemin əsas dayağı kimi qəbul olunmalı, onunla rəqib yox, tərəfdaş kimi davranılmalıdır. Beləliklə, müəllimləri yalnız imtahan nəticələrinə görə qiymətləndirmək əvəzinə, onları yetişdirən sistemin bütöv strukturu və siyasətləri analiz olunmalı, problemin səbəbi dərindən araşdırılmalı və həll yolları çoxistiqamətli yanaşma ilə həyata keçirilməlidir. Yalnız bu halda bilikli və peşəkar müəllimlərin sayı artacaq və Azərbaycan təhsili keyfiyyət baxımından dayanıqlı inkişafa nail olacaq”.

Günel CƏLİLOVA



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş başa çatdı - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

Xarici media qurumları ilə bağlı Azərbaycanda mühüm qanun proseduru başlayır...

Milli mətbuatın 150 illik sərəncamı ölkə boyu necə icra olunur...

SON XƏBƏRLƏR

10.07.2025 / 20:11
“Dirilik” məcmuəsinin transliterasiya edilmiş toplusunun təqdimat mərasimi keçirilib

10.07.2025 / 19:10
Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

10.07.2025 / 18:55
Antinarkotik tədbirlərinin gücləndirilməsi və reabilitasiya mərkəzlərinin fəaliyyəti DİN-in Kollegiyasında geniş müzakirə olundu

10.07.2025 / 18:48
Trampın “cəfəng danışan Putinə” kiçik sürprizi nədir?..

10.07.2025 / 18:45
ABŞ Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı təklif verib - rəsmi təsdiqləndi...

10.07.2025 / 18:33
Tramp hökumətində “Ukrayna xaosu”, ya oyun? - Heqset Trampdan fərqli siyasət aparır...

10.07.2025 / 18:25
Azərbaycan-Qazaxıstan "Tərlan-2025” PUA təlimi başa çatdı - FOTO

10.07.2025 / 18:19
Xərçəng niyə bu sürətlə artır - Azərbaycanda bir ildə təxminən 4 min artım...

10.07.2025 / 18:11
Ermənistanda Karapetyanın Sirk binası da müsadirə olunur...

10.07.2025 / 18:06
Mehdi Sobhani Pezeşkianın Qarabağda atdığı imzanı pozdu - İran XİN-dən hərəkət yoxdur...

10.07.2025 / 18:04
Beynəlxalq səyyahlar Şuşa və Ağdama səfər ediblər... - YENİLƏNDİ

10.07.2025 / 17:52
Ərəb Əmirlikləri ilə Azərbaycanın "yeni iqtisadi dövrü" başladı…

10.07.2025 / 17:39
Aİ-nin ardınca Britaniya da Azərbaycanın böyük layihəsinə qoşulur...

10.07.2025 / 17:26
Bütün əsas istiqamətlər üzrə cinayət faktları 19-40 faiz, bəzən dəfələrlə azalıb - Nazir rəqəmləri açıqladı...

10.07.2025 / 17:16
“Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - FOTO

10.07.2025 / 17:14
DTX əməliyyat keçirdi - azərbaycanlı "Vaqner"çilər həbs edildi

10.07.2025 / 17:07
Polşa Ukraynaya hərbi yardımların daşındığı hava limanını bağlamaqla hədələdi…

10.07.2025 / 16:52
103 kriminal qrup zərərsizləşdirilib - DİN açıqladı

10.07.2025 / 16:25
Əliyevlə Paşinyan Əbu-Dabidə konkret nələri razılaşa bildilər?...

10.07.2025 / 16:22
Əliyevlə Paşinyanın ikitərəfli formatla bağlı razılaşması danışıqlar tarixində ən unikal nəticələrdən biridir...

10.07.2025 / 16:19
BMU ilə Lanzhou Maliyyə və İqtisadiyyat Universiteti arasında memorandum imzalanıb

10.07.2025 / 16:12
İmaməddin Xəlilov beynəlxalq təlim-məşq toplanışının ən fəal kişi parataekvondoçusu seçilib

10.07.2025 / 16:10
Dünyanın məşhur səyahətçisi Xankəndidən Avropa və Kanadaya məktublar göndərib

10.07.2025 / 15:51
Əbədiyyət dünyasının parlaq ulduzu – şəhid Əkrəm Abdullayev...

10.07.2025 / 15:31
Əbu-Dabi görüşü sülh müqaviləsi üçün mühüm hazırlıq oldu

10.07.2025 / 15:20
Prezident Əliyevlə Paşinyan razılığa gəldi - dövlət komissiyalarına tapşırıqlar verildi...

10.07.2025 / 15:17
"Rusiya Azərbaycanla Ermənistan arasında birbaşa dialoqu alqışlayır" - Peskov

10.07.2025 / 15:05
“İki sahil” keçdiyi şərəfli yolla müstəqilliyimizin bərpasının 34 illik tarixinə bələdçilik edir

10.07.2025 / 14:18
Əbu-Dabidə Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüşün nəticələri açıqlandı

10.07.2025 / 14:05
Prezident İlham Əliyevlə Paşinyan arasında görüş başa çatdı - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

10.07.2025 / 14:02
"Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım hələ də itkindir" - Xocalı soyqırımı zamanı yaralanmış şəxs

10.07.2025 / 14:01
Prezident Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş Assambleyasının 3-cü növbədənkənar sessiyasının iştirakçılarına müraciət ünvanladı

10.07.2025 / 13:54
"İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi məhkəmə qərarı ilə işinə bərpa olunub" - Nazir

10.07.2025 / 13:40
İlk dəfə Şuşadan poçt vasitəsilə Avropa və ABŞ-a məktub göndərildi

10.07.2025 / 13:31
Nəsimidə narkoşəbəkənin iki üzvü 21 kq narkotiklə saxlandı...

10.07.2025 / 13:10
Евгению Примакову! Между русской культурой и Азербайджаном не нужны посредники - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

10.07.2025 / 12:50
İtaliyada anomal istilərdən 500 nəfərin öldüyü iddia edildi...

10.07.2025 / 12:34
6 ayda 40 bağça direktoru işdən çıxarılıb, 100-dən çoxuna isə töhmət verildi

10.07.2025 / 12:17
Ermənistanda müxalif deputatın oğlu da saxlandı

10.07.2025 / 12:00
Hacıqabulda 55 yaşlı kişi cərəyan vurmasından öldü

10.07.2025 / 11:45
Keçmiş prezident yenidən həbsxanaya atıldı

10.07.2025 / 11:43
Baş prokuror Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək

10.07.2025 / 11:25
Azərbaycanda rus bölmələri bağlanmayacaq - nazir açıqladı

10.07.2025 / 11:12
Rusiya şirkətindən QƏRAR - Tehrana bütün reyslər ləğv edildi

10.07.2025 / 11:05
"Bu prosesin məqsədi müəllimləri işdən çıxarmaq deyil"- Emin Əmrullayev

10.07.2025 / 11:03
Ermənistanla gerçəkdən sülh mümkündürmü? - CANLI

10.07.2025 / 11:00
Bir gündə 13 kiloqramdan çox narkotik vasitə aşkarlanıb - polis

10.07.2025 / 10:44
“Mədəni İrs Beynəlxalq Ustad Məktəbinin yaradılması və kursların keçirilməsi” layihəsi çərçivəsində görüş keçirilib

10.07.2025 / 10:28
Bazar günü 34 mindən çox abituriyent imtahan verəcək

10.07.2025 / 10:20
Azərbaycan və Çin dəmiryolları arasında mühüm razılaşma

10.07.2025 / 10:16
İsveçdə qalmaqal - nazir qohumuna görə təzyiq altındadır

10.07.2025 / 10:10
“815” Çağrı Mərkəzinə 70 mindən çox zəng daxil olub

10.07.2025 / 10:05
Beynəlxalq səyyahlar Füzuliyə gəliblər

10.07.2025 / 10:02
Ağdərə sakini mal-qara otararkən minaya düşüb - BİRGƏ MƏLUMAT

10.07.2025 / 09:43
Bu gün Naxçıvanın bəzi ərazilərində içməli su olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

10.07.2025 / 09:28
Hər il dünyada 12 milyon qız uşağı erkən evliliyə məcbur edilir - BMT həyəcan təbili çalır..

10.07.2025 / 09:18
“Sabah” bu gün Sloveniya klubuna qarşı meydana çıxır

10.07.2025 / 09:12
Ərdoğan Burhanettin Duranı yeni vəzifəyə təyin edib

10.07.2025 / 09:02
15 ölkədən olan səyyahların Qarabağ və Şərqi Zəngəzura səfəri başlayıb

10.07.2025 / 08:40
Azərbaycana dəvə əti nə üçün idxal olunur?

10.07.2025 / 00:18
Rusiya Azərbaycandan iki şirkətin süd məhsullarının idxalına qadağa qoydu

09.07.2025 / 23:23
Prezident İlham Əliyev Şeyx Məhəmməd bin Zayed Al Nəhyana xatirə hədiyyəsi təqdim edib

09.07.2025 / 21:11
Rusiya narahatdır - İranın zənginləşmiş uran qalıqları ABŞ-ın əlinə düşə bilər...

09.07.2025 / 20:54
Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı yeni proseslərə start verilir

09.07.2025 / 20:39
Tramp Ukraynaya hərbi yardımı tam bərpa etdi - bunu yeni siyasi oyun sayanlar da var...

09.07.2025 / 20:25
Trampın yeni qərarı dolların kursunu dəyişdi, manata da təsir ehtimalları var…

09.07.2025 / 20:11
Xəzər dənizinə yeni güclü oyunçu gəlir - Azərbaycan prosesə qəti dəstək verir...

09.07.2025 / 19:54
Tramp Qəzzada sülh yaratdı ki, Nobel mükafatına təqdim olunur?

09.07.2025 / 19:39
Paşinyan Qərblə razılaşıb - ölkədə müxalifət qalmayacaq...

09.07.2025 / 19:25
Xarici media qurumları ilə bağlı Azərbaycanda mühüm qanun proseduru başlayır...

09.07.2025 / 19:10
Trampın 14 dövlətə "xoşbəxtlik məktubları" dünyanı bədbəxt edə bilər....

09.07.2025 / 18:51
Tramp-Rubio görüşündə Qarabağ sülh müzakirəsi - ABŞ-da inanılmaz nikbinlik var...

09.07.2025 / 18:36
Dünya Kilsə Şurasının Paşinyana qarşı erməni kilsəsi ilə "xristian həmrəyliyi"...

09.07.2025 / 18:23
Azərbaycan və BƏƏ arasında Hərtərəfli İqtisadi Tərəfdaşlıq Sazişi imzalandı

09.07.2025 / 18:19
Azərbaycanın xaricdəki səfirləri Xankəndidə

09.07.2025 / 18:16
PKK-çıların tərksilah olunması prosesi başladı – ilk olaraq Süleymaniyyədə...

09.07.2025 / 18:07
Milli mətbuatın 150 illik sərəncamı ölkə boyu necə icra olunur...

09.07.2025 / 18:05
Prezident İlham Əliyevin Əbu-Dabidə BƏƏ Prezidenti ilə görüşü olub - FOTO

09.07.2025 / 17:53
Hindistan erməni "soyqırımını" tanısa, Azərbaycandan xəbərdarlıq ala bilər...

09.07.2025 / 17:39
Sanballı sənətkarlar yüngül şou ifaçılarla eyni teleproqramlardan imtina edir...

09.07.2025 / 17:26
Naxçıvan Konstitusiyasında islahatlar hüquqi dövlət quruculuğunda önəmli yer tutur...

Fikir və söz azadlığına tam təminat Azərbaycanda inkişafın mühüm amilinə çevrilib...

XƏBƏR ARXİVİ