Tural İrfan: “Bu bir dini təmsilçilikdir”
İrəvan Azərbaycanın tarixi şəhəridir və burda əsrlər boyu dini, milli-mənəvi dəyərlərimiz, təsisatlarımız olub. Bu gün o dəyərlərin inkişafı və təbliğu çox mühüm bir məsələ kimi qarşımızda durur.
Qərbi Azərbaycana qayıdış konsepsiyası var və bütün proses o konsepsiyaya uyğun getməkdədir.
Bildiyimiz kimi, artıq İrəvan qazısı institutu bərpa olunub. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) sədr müavini Bəxtiyar Nəcəfov İrəvan qazısı təyin edilib. Eyni zamanda İrəvan qazılığının Əsasnaməsi də qəbul edilib. Sənədi QMİ sədrinin müavini Fuad Nurullayev Şura üzvlərinin diqqətinə çatdırıb: "İrəvan qazısı Ermənistan ərazisində azərbaycanlıların kompakt yaşadığı və dini-tarixi abidələrin yerləşdiyi ərazilərdə nümayəndəliklər yarada biləcək. O, öz fəaliyyəti barədə QMİ-yə və Qazılar Şurasına vaxtaşırı məlumat verəcək".
İrəvan qazısı necə işləyəcək, İrəvana gedəcəkmi? Bu və digər suallarla bağlı hələ ki, rəsmi cavab ala bilməmişik. Bu səbəbdən də ekspertin fikirlərini öyrəndik.
İrəvan qazılıq institutunun bərpa edilməsinin əhəmiyyəti nədir?
“Olsun ki, yaxın zamanda əhalimiz öz yurdlarına...”
Milli Cəbhə Partiyasının (MCP) sədr müavini, ilahiyyatçı Tural İrfan baki-xeber.com-a bildirdi ki, Qərbi Azərbaycan əhalisinin yaşadığı tarixi yurd yerlərimizdə tarixən sanballı din xadimləri, alimləri yaşayıb, fəaliyyət göstərib: “O dövrün tələblərinə uyğun olaraq da əhalinin dini məsələlərdən qaynaqlanan mənəvi ehtiyaclarını təmin etmək üçün qazılıq institutu fəaliyyət göstərib. Əhalinin müsəlman olmasını nəzərə alaraq baş qazı və ya qazıların, ümumiyyətlə şuranın fəaliyyət göstərməsi təbiidir. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin təsir dairəsi çərçivəsində, şübhəsiz ki, tələblərə cavab verən qazılar Qərbi Azərbaycan üzrə də olmalıdır. Bu, bir dini təmsilçilikdir. Dini dəyərlərimizi yaşatmaq bizim üçün vacibdir”.
T.İrfan qeyd etdi ki, Qərbi Azərbaycanda bizim çoxsaylı məscidlərimiz, dini ocaqlar, mədrəsələr fəaliyyət göstərib: “Bəzilərinin hələ də qalıqları durur. Dövlətin yürütdüyü səmərəli siyasət nəticəsində artıq Ermənistanla münasibətlərin tənzimlənməsi öz effektini verir. Qərbi Azərbaycan İcması fəaliyyət göstərir. Olsun ki, yaxın zamanda əhalimiz öz yurdlarına qədəm qoya biləcəklər. Sülh şəraitində əvvəlki kimi yaşayacaqlar. Belə olduğu halda din təmsilçilərimizin, qazıların, din xadimlərinin də fəaliyyəti labüdləşir.
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin İrəvan qazılığını bərpa etməsi gərək xalqımızın, dövlətimizin maraqlarına uyğun fəaliyyət göstərsin. Əsas yad təsirlərdən, fürsət gözləyən xarici maraqlardan münəzzəh şəkildə işləsin. Ölkə üzrə qazılar var və bölgələr üzrə fəaliyyət göstərirlər. Doğrudur, dövlətimiz dünyəvi, hüquqi dövlətdir, din dövlətdən ayrıdır. Lakin əhalinin dini inancına uyğun olaraq dini konfessiyaların, icmaların fəaliyyətinə imkan yaradılır, dəstək verilir. Qazılar əslində din xadimidir və əhalinin dini inancına uyğun olaraq qarşıya çıxan müəyyən suallara aydınlıq gətirir, dini ayinlərlə bağlı məsələlərin icrasına rəhbərlik edirlər. Əgər Qərbi Azərbaycan İcması varsa, fəaliyyət göstərirsə, bu icmanın mütləq din xadimi də olmalıdır. Tarixi ədaləti bərpa edən dövlətimiz, şübhəsiz ki, əhalimizin yurdlarına dönüşünü də təmin edəcək”.
İradə SARIYEVA
