Qasım Hacıyev: “Azərbaycan tarixi dərsliyində onun iddia etdiyi məsələ yox idi, Vardanyanın dedikləri tamamilə yalandır”
Separatçı Ruben Vardanyan BBC telekanalında “HARDtalk” proqramına müsahibəsində savadsızlığı, bigisizliyi, məntiqsizliyi ilə özünü əməlli-başlı biabır edib. Daha doğrusu, bu müsahibədə özü öz iç üzünü açıb, özünü ifşa edib. Proqramın aparıcısı jurnalist Stiven Sakurun sualları Vardanyanı elə çap-baş salıb ki, o nə danışdığını bilməyib.
Qarabağın separatçılar tərəfindən “Arsax” adlandırılmasına da diqqət çəkən jurnalist bildirib ki, ermənilərin ora “Arsax” deməsinə baxmayaraq, Azərbaycan hökuməti, eləcə də beynəlxalq ictimaiyyət bölgəni Qarabağ adlandırır.
Vardanyan öz aləmində guya bu məsələyə aydınlıq gətirmək istəyib, verdiyi cavab isə yalanlarının açılmasına səbəb olub, onu ifşa edib. O, yalandan iddia edib ki, guya keçən əsrin 80-ci illərində Azərbaycan Sovet Respublikasının tarix dərsliklərində “Arsax” sözü olub və orada “Ermənistan ərazisi” qeyd edilib. Guya ki, Sovet dövründə “Azərbaycan məktəblərinin tarix dərsliklərində” belə yazılıb. Əlbəttə, Vardanyan yalan danışır və bizim tarix dərsliklərində Qarabağ “Ermənistan ərazisi” kimi göstərilməyib, heç “Arsax”dan da danışılmayıb. Təbii, bu, separatçıların növbəti uydurmasıdır ki, bunu BBC-yə qədər daşıya biliblər. Amma sonu separatçının pərtliyi ilə nəticələnib.
- “Vardanyan yalan danışmağı özünə peşə etmək əvəzinə, zəhmət çəkib boş başını işlətsin və o kitabları oxusun, görsün ki, həqiqət necədir”
AMEA-nın Qafqazşünaslıq İnstitutunun ermənişünaslıq şöbəsinin müdiri professor Qasım Hacıyevlə Vardanyanın son hoqqabazlığı barədə danışdıq.
- Qasım müəllim, Vardanyan BBC-yə müsahibəsində Sovet dövründə məktəblərimizdə tədris edilən “Azərbaycan tarixi” dərsliklərinə qara yaxdı, amma tezliklə də özünü ifşa etdi, yalanı alınmadı...
- Vardanyan BBC-nin müxbirinin sullarına cavab verərkən savadsızlığı, məlumatsızlığı, çirkin niyyəti, məkrli məqsədi dərhal üzə çıxdı. Bunu dinləyicilər də, aparıcı da dərindən hiss etdi. Qarabağa məlum yollarla gələn, burada qarışıqlıq yaradan, suyu bulandıran Vardanyan gəlib düşdüyü bölgənin tarixindən tamamilə xəbərsizdir. Onun nə Qarabağın tarixindən, nə mövcud siyasi-iqtisadi vəziyyətindən, nə də ermənilərin həyatından xəbəri var. Ona görə də ağzını açıb gözünü yumub nə gəldi danışıb. Onun Qarabağla bağlı iddialarının heç birinin əsası yoxdur. O hansı “Arsax”dan danışır? O bilmir nə danışır, nədən danışır. Separatçıların Qarabağı “Arsax” adlandırmağa heç bir əsasları, haqları yoxdur. Bilirsiz ki, XX əsrin əvvəllərində ermənilərin Qarabağa qarşı iddiası ortaya çıxıb. 1923-cü ildə isə Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti” adlı qondarma bir inzibati ərazi yaradılıb. Bunu da ermənilər üçün Sovet hökuməti, rəsmi Moskva etdi. 1991-ci ildə də guya onlar öz “müqəddəratlarını təyin etmək” istəyirdilər, “Dağlıq Qarabağ” ifadəsini ortaya atdılar və avantürüst çıxışlarla, qəribə iddialarla meydana çıxdılar. Qərbi Azərbaycandan azərbaycanlıları qovdular. Bir əsrdə bir neçə dəfə Azərbaycan xalqını öz vətənlərindən deportasiya etdilər. Vardanyan isə özünü elə aparır ki, guya bunları bilmir. Sovet dövründə “Arsax” ifadəsindən istifadə edilmirdi. Bunu separatçı Vardanyan da yaxşı bilir. Hər cür əyri yollarla pul qazanmaqla məşğul olan Vardanyan indi gəlib Qarabağın tarixindən, taleyindən danışır.
- Dərslik məsələsi barədə əsassız iddiası barədə fikriniz necədir?
- Bu tamamilə absurddur. Guya Sovet dövründə Azərbaycan tarixində “Arsax” (Arsaq, Ərsaq) ermənilərin yaşadığı yer kimi qeyd olunub. “Azərbaycan tarixi” dərsliyində onun iddia etdiyi məsələ yox idi, Vardanyanın dedikləri tamamilə yalandır. Vardanyan bilsin ki, tarixi saxtalaşdırma işi ilə məşğul olmaq sahəsində ermənilərin dünyada tayı-bərabəri yoxdur. Onlar həm XX əsrin əvvəllərindəki, həm Sovet dövründəki, həm də sonrakı mərhələdəki tarixi saxtalaşdırıblar. Ermənilər özlərinə “yeni tarix yaradıblar”. Ermənilər hətta bizim tariximizlə bağlı da çox saxtakarlıqlar ediblər.
Mən heç bir dərslikdə “Arsax”ın “erməni ərazisi” kimi göstərildiyini görməmişəm. Belə hal olmayıb.
- Təbii ki, Vardanyan tarixdən xəbərsizdir...
- Vardanyan tarixi mənbələri, kitabları, indiyə qədər yazılan obyektiv yazıları kənara qoyub hansısa bir erməninin, yaxud ermənipərəstin uydurduğunu tutuquşu kimi təkrarlayır. Bu yaxınlarda Azərbaycan tarixçilərinin “Arsaq” adlı bir kitabı çap olunub. Arsaqın ermənilərə heç bir aidiyyəti yoxdur. “Arsax” adlı söz yoxdur. Ən qədim dövrdən indiyə qədər Albaniyanın ən qədim vilayətlərindən birinin adı Ərsaq vilayəti olub və bu haqda da tarixçilərimizin kitablarında çox düzgün məlumatlar yer alıb. Özü də bu məlumatlar mənbələr əsasında verilib. Bunlar Azərbaycan, rus və ingilis dillərində çap olunub. Vardanyan yalan danışmağı özünə peşə etmək əvəzinə, zəhmət çəkib boş başını işlətsin və o kitabları oxusun, görsün ki, həqiqət necədir. O kitablar mötəbər tarixi qaynaqlar, mənbələr əsasında yazılıb, burada görkəmli xarici alimlərin, tədqiqatçıların mənbələrindən, yazdıqlarından istifadə edilib. Bu yazılarla tanış olsun, görsün ki, nə var, nə yox.
- “Arsax” sözünü ortaya atıblar, hər yerdə özlərini “Arsaq” təmsilçisi kimi təqdim edirlər. Amma göründüyü kimi, ifşa edilirlər...
- Bir sual vermək istərdim ki, əgər ora iddia etdikləri kimi “Arsax”dırsa, onda niyə dünyaya “Dağlıq Qarabağın müstəqilliyini tanıyın” deyə çağırış edirlər? Son vaxtlara qədər oranı əsassız olaraq “Dağlıq Qarabağ” adlandırırdılar, indi də yenə heç bir əsası olmadan “Arsax” adlandırırlar. Halbuki, ora Qarabağ iqtisadi rayonudur. Vardanyanın Qarabağ iqtisadi rayonunun adını saxtalaşdırma cəhdi uğursuzdur. 35 ilə yaxındır Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi barədə yalanlar uyduran, guya burada 120 min ermənin yaşadığını iddia edən adamlar bilməlidirlər ki, tarixən bu ərazidə erməni yaşamayıb. Vardanyan Xankəndiyə dünən gəlib, ona başa salmalıdırlar ki, Türkmənçaya qədər Qarabağda erməni olmayıb. Buradakı ermənilərin sayı sonradan 5-6 dəfə şişirdilib. Orada nə keçmişdə, nə də indi 120 min erməni olmayıb. Bunlar hansısa “əziyyətdən” danışırlarsa, buna görə utanmalıdırılar, çünki Azərbaycan xalqını öz yurd-yuvalarından didərgin salıb evlərini dağıtdılar. İndi də bütün dünyanı çağırıb öz oyunlarına cəlb etmək istəyirlər ki, guya onlar “ağır vəziyyətdədirlər”. Əslində isə elə deyil. Bu gün onlar Xankəndidə rahat şəkildə yaşayırlar. Bu onıarın xislətindən irəli gəlir ki, dilənçilik etsinlər. Çünki bu onların xasiyyətidir. Rusiya Vardanyanın arxasında dayanıb, 200 ildir ermənilərə atalıq edir, amma onlar Rusiyaya da arxa çevirirlər. Vardanyan başdan-ayağa spekulyasiya ilə məşğuldur. Absurd açıqlamalar verən Vardanyanın bu davranışlarını Don Kixotun yel dəyirmanı ilə döyüşməsinə bənzədirəm. Onun kimilərinin “mübarizəsi” fayda verməyəcək, nəticədə ermənilər separatçıların boyunduruğunda daha çox qalacaq. Azərbaycan dövləti ermənilərə hər cür şərait yaradır, onlara insan kimi yaşamaq üçün imkanlar açır, Azərbaycan vətəndaşları kimi rahat yaşamalarını təmin etmək istəyir, amma vardanyanlar camaatın ağzını əyir. Ordan-burdan oğurluq pul yığıb “zənbillə” Qarabağa düşən Vardanyan bu bədbəxt milləti aldadır, onları yenidən revanşizmə çağırır.
İradə SARIYEVA
