Natiq Cəfərli: “Rəqəmsallaşdırma statistik məlumatların daha tez və elektron formatda həyata keçirilməsində mühum rol oynaya bilər”
Rəqəmsal texnologiyaların inkişafı bəşəriyyət qarşısında tərəqqi üçün yeni üfüqlər açır. Hazırda dünya ölkələri yeni inkişaf mühitinə qədəm qoyaraq rəqəmsallaşma istiqamətində yeni təşəbbüslər irəli sürürlər. Belə bir dövrdə rəqəmsal texnologiyaların tətbiqi, xüsusilə də iqtisadiyyatın rəqəmsallaşması və rəqəmsal iqtisadiyyatın qurulması ən çox müzakirə olunan məsələlərdəndir.
Texnoloji tərəqqi dünya üzrə müxtəlif regionlarda fərqli səviyyədə olduğundan, dövlətlər də rəqəmsallaşma üzrə fərqli inkişaf səviyyəsinə sahibdirlər və ümumilikdə, bir neçə qrupa bölünürlər. Belə ki, ölkələr rəqəmsallaşma üzrə liderlər, əsas qrup, geri qalanlar, yeni başlayan liderlər və rəqəmsallaşmada ötmə səviyyəsində olan dövlətlər kimi təsnif olunurlar. Dünyada enerji və nəqliyyat mərkəzi olaraq tanınan, Avropa İttifaqı və bir sıra dövlətlərin enerji təhlükəsizliyinə öz töhfəsini verən Azərbaycanda artıq iqtisadiyyat rəqəmsallaşmaya qədəm qoyur. Yeni dövr Azərbaycanın da qarşısında zamanın çağırışlarına cavab vermək, iqtisadi inkişafda yeni hədəflərə çatmaq kimi vəzifələr formalaşdırır. Sürətli inkişaf səviyyəsində olan dövlətlərdə olduğu kimi, ölkəmiz üçün də iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması, rəqəmsal iqtisadiyyatın qurulması, innovasiyaların tətbiqi prioritetlər sırasındadır. Hazırda Azərbaycan Respublikası iqtisadiyyatın rəqəmsallaşması, rəqəmsal iqtisadiyyatın qurulması və dayanıqlı inkişaf üçün bütün imkanlara sahibdir. Qeyd edək ki, ölkəmizin yerləşdiyi unikal coğrafi mövqe, təbii resursları, həmçinin, qiymətli insan resursları, eləcə də son illər ərzində Prezident İlham Əliyev tərəfindən qəbul olunmuş dövlət proqramları, sərəncam və fərmanlar buna tam imkan verir.
Prezident İlham Əliyev dekabrın 2-də CISCO şirkətinin qlobal innovasiyalar üzrə vitse-prezidenti Qay Didrixin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edərkən iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması məsələsinə də toxunub. O qeyd edib ki, iqtisadiyyatımızın rəqəmsallaşdırılması hazırda bizim gündəliyimizdədir: “Bu yaxınlarda Prezident Administrasiyasında aparılan struktur islahatlarından sonra bizim müxtəlif hökumət strukturlarının bu sahədəki fəaliyyətlərini koordinasiya edəcək və özəl sektorun inkişafını asanlaşdıracaq innovasiya departamentimiz var. Biz hazırda həqiqətən çox vacib beynəlxalq platformaya çevrilən “Bakutel” sərgisinin açılışı ərəfəsindəyik. Bu, təkcə sərgi və bu sahədəki əsas şirkətlərin nailiyyətlərinin təqdimatı deyil, həm də işgüzar əlaqələrin gücləndirilməsi baxımından imkandır. Mən, ənənəvi olaraq, “Bakutel” sərgisində iştirak edirəm, ilk növbədə, bu məsələnin inkişafı ilə bağlı hökumətin mövqeyini göstərmək baxımından. İkincisi də bir il ərzində hansı yeniliklərin olduğunu görmək baxımından da mənim üçün maraqlıdır. Çünki zaman çox sürətlə keçir. Bu sektorda dəyişikliklər zamandan da sürətlə baş verir".
Maraqlıdır, iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması nə deməkdir və Azərbaycana nə verəcək?
- “…şəxsi təmasların minimuma endirilməsinə səbəb olacaq”
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması ölkə iqtisadiyyatının inkişafı baxımından əhəmiyyətlidir: “İqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması, ilk növbədə, statistik məlumatlara əlçatanlığı təmin edəcək. Məlumdur ki, ölkədə statistik məlumatların elektronlaşdırılması və əlçatanlığı aşağı səviyyədədir. Hətta Prezident son müşavirələrdə çıxışı zamanı statistik məlumatların çox zaman reallığı əks etdirmədiyini də dilə gətirib. Bu rəqəmsallaşdırma statistik məlumatların daha tez və elektron formatda həyata keçirilməsində, daha tez əldə olunmasında mühüm rol oynaya bilər.
Həmçinin, iqtisadiyyatla məşğul olan dövlət orqanları ilə vətəndaşlar arasında fiziki təmasın tamamilə minimuma endirilməsi də iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılmasına aiddir. Lisenziyaların alınması, icazələrin verilməsi, hər hansı bir vergi gömrük rüsumlarının ödənilməsi və digər dövlət orqanları ilə təmas yarada biləcək amillərdə insan faktorunun, şəxsi təmasların minimuma endirilməsi deməkdir. Ümumiyyətlə, iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması dedikdə bütün əməliyyatların elektronlaşdırılması, internet üzərindən aparılmasından söhbət gedir”.
Günel CƏLİLOVA
