Azərbaycan Rusiya bazarlarında bəzi məhsullar üzrə Çinin dominantlığına son qoyacaq
Digər sferalarla yanaşı, bu gün Rusiyanın iqtisadi müstəvidə Azərbaycanla əməkdaşlığı daha da dərinləşdirməyə can atması aydın müşahidə olunur. Rusiya mərkəzi hakimiyyəti, eləcə də onun ayrı-ayrı regionları son dövrlərdə bu istiqamətdə xüsusi fəallıq nümayiş etdirir. Elə bunun nəticəsidir ki, iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlığın genişləndirilməsinə xidmət edən yeni razılıqlar əldə olunur, qarşılıqlı ticarət dövriyyəsinin həcmi genişlənir.
İndilikdə isə belə bəlli olur ki, Rusiya Azərbaycandan daha çox məhsul alınmasında maraqlıdır. Bu isə qeyri-neft sektoru üzrə Azərbaycana əlavə imkanlar qazandırır. Çünki Rusiya Azərbaycandan əsas etibarı ilə məhz qeyri-neft sektoru üzrə istehsal edilən məhsullar, o cümlədən ərzaq məmulatları alır. Rusiyanın iqtisadi İnkişaf naziri Maksim Oreşkin də vurğulayır ki, ölkəsi Azərbaycandan ərzaq məhsulları idxalını artırmaq niyyətindədir. Nazir hazırda Azərbaycandan ərzaq məhsulları tədarükünün artım tempinin yaxşı səviyyədə olduğunu bildirib. M.Oreşkinin sözlərinə görə, mövcud vəziyyətə əsasən, Rusiya bazarında Türkiyə və Çin məhsulları üstünlük təşkil edir. Nazir əlavə edib ki, Rusiya tərəfi Azərbaycan məhsullarının Rusiya bazarlarına hansı həcmdə tədarükünün mümkün olduğunu göstərmək istəyir. Hesab edilir ki, bu baş tutarsa, Azərbaycan məhsulları Rusiya bazarlarında Türkiyə və Çin məhsullarını sıxışdıra bilər. Maksim Oreşkin onu da bildirib ki, Azərbaycanla Rusiya arasında çox səmərəli iqtisadi münasibətlər bərqərar olub, hazırda qarşıya müxtəlif sahələrdə çoxşaxəli layihələr həyata keçirmək vəzifəsi qoyulub: “Təqribən ilyarım əvvəl köklü dönüş əldə olunub. Bütün əlaqələrimizi, problemlərin həlli mexanizmlərini yenidən qurduq, nəticədə ticarət dövriyyəmiz sürətlə artır. Bu müsbət meyli daim gücləndirəcəyik. Hazırda qarşıya qoyulan vəzifə müxtəlif sahələrdə çoxşaxəli layihələr həyata keçirməkdir ki, qüvvələrimizi bu istiqamətə yönəldəcəyik”.
Xatırladaq ki, Azərbaycanın ərzaq məhsulları, xüsusən də kənd təsərrüfatında istehsal edilən məhsullar keyfiyyətinə görə Türkiyə və Çini çox geridə qoyur. Azərbaycan tərəfi isə məhsulların hazırlanması, logistikası və emalını təmin etməyə, onların vaxtında Rusiya bazarına çıxarılması üçün bütün lazımi addımları atmağa hazır olduğunu bəyan edir. Moskva vilayətinin kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları naziri Andrey Razin də vurğulayır ki, Azərbaycan məhsullarına Rusiya bazarında böyük maraq var: “Bir qrup insan Rusiyada məhz Azərbaycan məhsullarına üstünlük verir. Bu planda iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi artmaqdadır. Buna həm də nəqliyyat koridorlarının artması və körpünün inşası təkan verir”. O qeyd edib ki, Rusiya üçün Azərbaycan bazarı maraqlı olduğu kimi, Azərbaycan vasitəsilə açılan digər ölkələrin bazarları da cəlbedicidir. Azərbaycan məhsullarının Moskva vilayətində kifayət qədər təqdim olunması ilə bağlı sualı cavablandıran nazir qeyd edib ki, məhsullar yetərincədir: “Tələb olunan məhsullar icərisində üstünlük meyvə-tərəvəzə verilir. Bu, Azərbaycan məhsullarının ilk öncə keyfiyyətcə tanınmasıdır. Tələb var, təklif isə artmalıdır. Azərbaycan Rusiya məhsullarının dünya bazarına çıxmasında da böyük rol oynayır. Belə ki, Azərbaycan vasitəsilə Rusiya istehsalının İrana, oradan da Hindistana kimi yayılma imkanı var. Bu baxımdan Azərbaycan Rusiya üçün nəqliyyat-loqistika məkanına çevrilə bilər. Bu isə iki ölkə arasında ticariyyət dövriyyəsinin son dərəcə artımına səbəb olacaq”.
Rusiyanın Azərbaycandakı səfiri Mixail Boçarnikov da ikitərəfəli iqtisadi əməkdaşlıqdan razı qaldıqlarını bildirib: "Əlaqələrimiz sabit şəkildə inkişaf edir. Buna heç bir şübhə yoxdur. Dostluq ab-havası var. Bütün istiqamətlərdə irəliləyirik". Səfir bildirib ki, ticarət ikitərəfli əməkdaşlığın əsas sahələrindən biridir: "Rusiya statistikasına əsasən, bu ilin yanvar-mart aylarında ölkələrimiz arasında ticarət dövriyyəsi yarım milyard dolları keçib. Bu, ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 10 faiz çoxdur. Müqayisədə üçün onu da deyim ki, keçən il ticarət dövriyyəsi 2 milyard 400 milyon dollar təşkil edib. Bu rəqəm də 2017-ci ilin göstəricisindən 13 faiz çoxdur. Ticarətimiz qeyri-neft sektoru üzərində qurulub. Bura kənd təsərrüfatı, maşınqayırma və sair daxildir".
Qeyd edək ki, Rusiya tərəfindən QAZ markalı avtomobillərin üçüncü ölkələrə ixracı üçün bünövrə olaraq qəbul edilən Hacıqabul Sənaye Məhəlləsindəki sözügedən müəssisəyə 14 milyon manat həcmində sərmayə yatırılması nəzərdə tutulub. Həmin müəssisədə “GAZel Next”, “GAZel Business” yüngül tutumlu, “GAZon Next” orta tutumlu yük avtomobilləri yığılacaq.
Burada bir məsələni də qeyd edək ki, perspektivdə Rusiya ticarət dövriyyəsinin artımı fonunda Azərbaycanla hesablaşmaları milli valyutalar üzərindən aparmağı düşünür. Rusiyanın “Sberbank” bankının rəhbəri German Qref də bunu mümkün sayır və qeyd edir ki, Rusiya ilə Azərbaycanın ticarət əməliyyatlarındakı hesablaşmaları milli valyutalara keçirmək mümkündür: “Məncə, bu çox düzgün addım olardı. Hərçənd, çox tez həyata keçirilə bilməz, bunun üçün müvafiq infrastruktur yaradılmalıdır. Özü də söhbət təkcə ödəniş sistemindən getmir, onu tez bir zamanda dəyişdirmək olar, əsas məsələ ortaya çıxan valyuta risqlərinin sığortası, yəni hedcinqi, bu risqləri bazar vasitələri ilə sığorta etmək imkanı yaradan maliyyə alətlər bazarıdır. Amma istiqamət çox düzgün götürülüb və sözsüz ki, gələcəkdə bunlarda iştirak edəcəyik. Fikrimcə, bunun üçün beş il vaxt lazım gələcək”. Hazırda iki ölkə arasındakı bəzi mal növlərinin dövriyyəsi ilə bağlı qarşılıqlı hesablaşmalar milli valyutalarda aparılır.
Tahir TAĞIYEV
