Parlamentin ötən plenar iclasında “Tibbi sığorta haqqında” Qanuna təklif edilən dəyişiklik layihəsi üçüncü oxunuşda qəbul edilib. İcbari tibbi sığorta gələn il yanvarın 1-dən etibarən ölkə ərazisində mərhələli şəkildə həyata keçirilməyə başlanacaq.
Ancaq icbari tibbi sığorta ilə bağlı hələ də bəzi suallar və narazılıqlar var. Bəzi millət vəkilləri, ekspertlər icbari sığortanın tam şəkildə effekt verməyəcəyini deyirlər.
Millət vəkili Qənirə Paşayeva parlamentdə çıxışı zamanı bildirib ki, icbari tibbi sığorta effekt verməyəcək. Çünki xəstəxanalar, kənd məntəqələrində ixtisaslı kadr çatışmazlıqları var və xidmətin səviyyəsi də aşağıdır: “Bu da təsadüfi deyil, bunun üçün bünövrə qənaətbəxş olmalıdır ki, onun üstündə iş aparasan. Kənd tibb məntəqələrinin bir çoxu bərbad gündədir. Xidmət də ödənilən sığorta haqqının tələblərinə cavab verməyəcək. Yenə də vətəndaş ödədiyi puldan əlavə vəsait xərcləməli olacaq. Tibb Universitetindən gələn kadrların heç də hamısı işin bilən kadrlar deyil. İrana və digər ölkələrə tibbi xidmətlə bağlı axın yenə davam edəcək. Ümumiyyətlə, icbari tibbi sığorta mərhələsinə keçid üçün məqam yetişməyib. Bu sahə üzrə ixtisaslı kadrlar belə yoxdur. Xaricdə bu sahə üzrə ixtisaslaşmış azərbaycanlıları bura dəvət etmək lazımdır”.
Ekspertlər icbari tibbi sığorta ilə bağlı bəzi çatışmazlıqların olduğunu bildirirlər.
- Xəyal Məmmədxanlı: “Poliklinikalarımızın, o cümlədən, ailə həkimi institutunun İTS tələblərinə cavab verməməsi və hazır olmaması vəziyyəti daha da qəlizləşdirir
Sığorta eksperti Xəyal Məmmədxanlı bildirdi ki, tibbi xidmətlərlə bağlı müəyyən edilən tariflər heç bir real hesablamaya əsaslanmır və reallığı əks etdirmir: “İkincisi, müəyyən edilən sığorta haqlarının məbləği göstərilməsi nəzərdə tutulan tibbi xidmətləri ödəməyə adekvat deyil. Üçüncüsü, sığorta haqlarının hesablanması və ödənilməsi qaydası ədalətli və düzgün deyil. Dördüncüsü, İTSDA və onun nəzdindəki TƏBİB tabeliyinə verilən dövlət tibb təchizatçılarını idarə etmək imkanına və qüdrətinə malik deyil. Beşincisi, İTS çərçivəsində həkimlərin və tibb heyətinin əməkhaqlarının müəyyən edilməsi sistemi yanlışdır və reallığı əks etdirmir. Altıncısı, sığorta şirkətlərinin İTS-dən kənarda qalması absurddur və yanlış qərardır. Yeddincisi, tibb xidmətlərini almaq üçün vətəndaşların göndəriş sistemi kökündən yanlışdır və insanların tibbi sığorta xidmətlərinə vaxtında və effektiv olaraq əlçatanlığını azaldır. Səkkizincisi, poliklinikalarımızın, o cümlədən, ailə həkimi institutunun İTS tələblərinə cavab verməməsi və hazır olmaması vəziyyəti daha da qəlizləşdirir. Doqquzuncusu, özəl tibb müəssisələrinin İTS-də iştirak etməməsi və ya onların iştirakının İTSDA-nin qərarına buraxılması yanlışdır. Bir sözlə, mövcud İTS qarşısında qoyulan iki əsas məqsədə – səhiyyənin maliyyələşdirilməsi və əhalinin keyfiyyətli tibbi xidmətlə təmin edilməsinə çatmaq sadəcə mümkünsüzdür”.
- Adil Qeybulla: “…narazılıqlar daha da artacaq”
Professor, tibbi ekspert Adil Qeybulla bildirdi ki, əhali icbari tibbi sığortadan fayda görməyəcək və narazılıqlar daha da artacaq: “Hesab edirəm ki, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin 2020-ci ildə icbari tibbi sığortanın ölkə üzrə tətbiqi ilə əlaqədar hökumətə təqdim etdiyi təkliflərdə xeyli yanlışlıq var. Əslində, bu mərhələli bölgüyə heç bir lüzum yox idi. Ümumiyyətlə, başdan bu mərhələyə də heç bir lüzum olmayıb. İcbari tibbi sığortanın tətbiqi bu sahədə yaşanan problemləri düzəltməyəcək. Hazırkı vəziyyət yenə də xaotik durum yaradacaq. Yəni əhali icbari tibbi sığortadan fayda görməyəcək və narazılıqlar daha da artacaq. İşin də bütün məsuliyyəti bu işin həvalə olunduğu qurumun üzərinə düşəcək.
Hesab edirəm ki, bu işdən başı çıxan, bu işlə bağlı məsləhət verə biləcək mütəxəssislərin cəlb edilməməsi də bir yanlışlıqdır. Əlbəttə, biz bu yanlışları mərhələ-mərhələ görəcəyik. Yanvarın 1-nə qədər gözləyək görək nələr baş verəcək”.
Günel CƏLİLOVA
