Ermənistan-İran münasibətlərində "Tehran dialoqu" nə deməkdir...
Tural İsmayılov: "Tehranla yaxınlaşma İrəvanın Azərbaycanla sülh danışıqlarında mövqelərini gücləndirmək cəhdidir"
Mayın 16-da Ermənistan Respublikası Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan İran İslam Respublikasının paytaxtı Tehrana işgüzar səfər edib və burada “Tehran Dialoqu 2025” forumuna qatılıb. Bu barədə Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının ofisi xəbər verir. Səfər çərçivəsində işgüzar görüşlərin də keçirilməsi planlaşdırılır.
Maraqlıdır, Tehranla İrəvan arasındakı bu dialoqun mövzusu nədən ibarət ola bilər? Buna ehtiyac nədən yaranıb?
Baki-xeber.com-a açıqlamasında politoloq Tural İsmayılov bildirdi ki, Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanın 16 may 2025-ci il tarixində Tehrana səfəri və “Tehran Dialoqu 2025” forumunda iştirakı İrəvanın geosiyasi manevrlərinin növbəti təzahürüdür: "Bu dialoqun mövzusu regional təhlükəsizlik, iqtisadi əməkdaşlıq və kommunikasiya xətlərinin inkişafı kimi məsələləri əhatə edə bilər. Ermənistanın bu səfərə ehtiyacı onun Cənubi Qafqazda apardığı destruktiv siyasətin yaratdığı təcrid vəziyyətindən qaynaqlanır. Uzun illər Azərbaycan torpaqlarını işğal altında saxlayan İrəvan regionda sülh və sabitliyə ciddi zərbə vurdu. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Ermənistanın iqtisadi və siyasi böhranı dərinləşib. Bu səbəbdən Ermənistan Tehran kimi tərəfdaşlar axtarmaq məcburiyyətundə qalib.
Tehranla yaxınlaşma İrəvanın Azərbaycanla sülh danışıqlarında mövqelərini gücləndirmək cəhdidir. Lakin Ermənistanın sülh prosesində qeyri-səmimi davranışı bu cəhdlərdə ziddiyyət yaradır, onu zərbə altına qoyur. Azərbaycana qarşı sərhəd təxribatları və sülh müqaviləsinin imzalanmasını ləngitməsi İrəvanın sülhə sadiq olmadığını göstərir. Ermənistanın keçmişdə Araz çayının çirklənməsinə səbəb olan ekoloji zərərləri regionda məsuliyyətsiz siyasətinin bariz nümunəsidir. Tehranla dialoq Ermənistan üçün təcriddən çıxış yolu kimi görünsə də, bu onu daxili problemlərini həll etməkdən yayındırır. Ermənistanın iqtisadi tənəzzülü və demoqrafik böhranı ölkəni xarici yardımlardan daha çox asılı vəziyyətə salıb. Zəngəzur dəhlizi kimi regional kommunikasiya layihələrinə qarşı çıxması İrəvanın əməkdaşlıqdan çox təcridə üstünlük verdiyini sübut edir. Ermənistanın Tehranla əməkdaşlığı enerji və infrastruktur sahələrində müəyyən imkanlar vəd etsə də, regionun sabitliyinə töhfəsi şübhəlidir. Tehranla dialoqun fonunda Ermənistanın hərbi təxribatları regionda etimadı sarsıdır. İrəvanın bu cür ikili siyasəti Azərbaycan-İran münasibətlərinə mənfi təsir göstərə bilər. Ermənistanın öz maraqlarını təmin etməsinin yolu qonşularla sülhə fokuslanmaq zərurətindən keçir.
“Tehran Dialoqu 2025” İrəvan üçün diplomatik manevr olsa da, sülhə sadiqlik olmadan bu addımlar effektiv nəticə verməyəcək. Ermənistanın regionda sabitliyə xələl gətirən təxribatçı siyasəti beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən sərt tənqid edilməlidir. Regionda uzunmüddətli sülh üçün Ermənistanın öz davranışını dəyişdirərək konstruktiv dialoqa gəlməsi vacibdir".
Akif NƏSİRLİ
