Rəşad Bayramov: “Azərbaycan hazırda özü bu qətnamələri icra edir - həm ərazisini təmizləyir, həm də BMT-nin nüfuzunu özünə qaytarır”
Prezident İlham Əliyev son müsahibələrindən birində Ermənistanın azğınlaşmasının daha bir səbəbini açaıqlayıb. Onun sözlərinə görə, kifayət qədər əsaslar olduğu halda beynəlxalq aləmin Ermənistana sanksiyalar tətbiq etməməsi belə vəziyyətin yaranmasına səbəb olub:
“Ermənistana hansı sanksiyalar tətbiq edilə bilərdi? O sanksiyalar ki, Ermənistanı BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrini yerinə yetirməyə və işğal edilmiş ərazilərdən qoşunları çıxarmağa məcbur etsin”.
Küveyti işğal edən İraqa qarşı tətbiq edilmiş sanksiyaları misal göstərən Prezident deyib: “Axı, beynəlxalq hüquq baxımından təxminən eyni hadisə baş verib. Küveytin beynəlxalq aləmdə tanınmış ərazisi İraq tərəfindən işğal edilmişdi, hərbi cinayətlər törədilmişdi, etnik təmizləmə aparılmışdı. Yalnız dünya birliyinin vaxtında reaksiya verməsi nəticəsində bu işğal dayandırıldı, özü də qısa vaxtda. Daha sonra İraqa iqtisadi sanksiyalar tətbiq edildi, silah satışına embarqo qoyuldu, İraqın ərazisi uçuşların qadağan edildiyi zonaya çevrildi, insanlığa qarşı cinayətlər törətmiş hərbi canilər məhkəməyə cəlb edildi, mühakimə olundu. Ermənistana münasibətdə də bu cür sanksiyalar tətbiq edilməli idi. Mən əminəm ki, hətta bu sanksiyalardan biri tətbiq olunsa idi, münaqişə çoxdan həll edilərdi. Sadəcə, bu sanksiyaları tətbiq etmək üçün siyasi iradə və istək yox idi. Çox ehtimal ki, belə bir mövqeyə üstünlük verilirdi - təki vəziyyət daha da kəskinləşməsin, gəlin hər şeyi olduğu kimi saxlayaq”.
Münaqişənin dondurulduğunu qeyd edən Prezident vurğulayıb ki, hərçənd, hamı başa düşürdü bu əbədi davam edə bilməz. “Hamı bunu hələ 10 il əvvəl başa düşürdü. Rusiya, ABŞ və Fransa prezidentləri bəyanatlarla çıxış ediblər, özü də dəfələrlə. Onlar aydın şəkildə deyirdilər ki, status-kvo qəbuledilməzdir. Yaxşı, biz bunu alqışladıq. Yadımdadır, bu bizdə bəyənildi və mən də bunu şərh etdim. Bəs sonra nə oldu? Sonra bu tezisdən tədricən uzaqlaşmağa başladılar, onu artikulyasiya etmədilər və yeni tezis fikirləşib tapdılar ki, status-kvo davamlı deyil. Axı, bunlar tamamilə fərqli məsələlərdir. Axı, biz bunu gözəl başa düşürük. Deməli, həmsədr ölkələr Ermənistana hətta hər hansı siyasi təzyiq göstərmək cəhdindən də geri çəkildilər. Status-kvonun davamlı olmadığını hamı bilirdi. Son hadisələr də bunu göstərdi. Buna görə bir daha deyirəm, münaqişəni tezliklə həll etmək üçün, - hələ gec deyil, - sanksiyalar lazımdır. Düşünürəm ki, həmsədr ölkələr təcavüzkarı işğal olunmuş torpaqlardan getməyə məcbur etmək üçün ona hansı sanksiyalar tətbiq edilə biləcəyi barədə ciddi fikirləşməlidirlər”.
Göründüyü kimi, ölkə başçısı dünyada baş verən konkret bənzər hadisələrlə bağlı misallar çəkib və Ermənistana sanksiyaların tətbiq edilməməsinin qərəzli yanaşma olduğunu üzə çıxarıb. Lazımi vaxtda Ermənistana sanksiya tətbiq edilsəydi, indi vəziyyət necə olardı?
Politoloq Rəşad Bayramov qəzetimizə bildirdi ki, Ermənstana sanksiyaların tətbiq olunmaması bütün xalqımızı narahat edən bir məsələ olub: “Cənab Prezident də dəfələrlə qeyd edib ki, çox təəssüf, dünyada ikili standartlar var. Həmin ikili standartlar imkan vermir ki, BMT-nin qərarları həyata keçirilsin, yaxud da ATƏT konstruktiv, doğru bir qərar qəbul etsin. Ermənistana sanksiyalar, hərbi güc tətbiq olunmalıydı ki, işğalçı dövlət kimi öz yerini tanısın. 28 ildir BMT-nin 4 qətnaməsi adi kağız parçası olaraq qalmaqdadır. BMT-nin özü də belə qərarların icrası olmadığına görə nüfuzdan, hörmətdən düşür və cəmiyyət arasında, insanlar arasında etimadını itirir. İlk növbədə heç olmasa bunu düşünməliydilər. Çox təəssüf ki, ATƏT-in Minsk Qrupu, bu işi öz öhdəsinə götürməsinə baxmayaraq, bir dəfə də kimin işğalçı, kimin işğala məruz qalan olduğunu dilinə gətirmədi. Bu, ikili standartların bariz nümayişidir. Görünən budur ki, hər bir böyük dövlət Qarabağ münaqişəsini öz maraqlarına uyğun həll etmək istəyib. Bu isə mümkün deyil. Yəni 3-4 marağın qovuşduğu bir yerdə həmin maraqların hamısını eyni şəkildə təmin etmək olmaz. Sanksiyalar ona görə tətbiq olunmur ki, bu proses hələ davam etsin, Azərbaycanın başı üstündə “Domokl qılıncı” asılsın, Azərbaycana diqtə etmək imkanı olsun. Dünyada BMT TŞ-nin qətnamələrinin necə sürətlə icra edildiyinə dair çoxsaylı nümunələr var. Prezident bunlardan birinə diqqəti yönəldib. Görürük ki, güc, təzyiq olmadan işğalçını yerində oturtmaq mümkün deyil. Təəssüf ki, Ermənistana münasibətdə biz bunun şahidi olmadıq. Azərbaycan hazırda özü bu qətnamələri icra edir - həm ərazisini təmizləyir, həm də BMT-nin nüfuzunu özünə qaytarır”.
Azərbaycan artıq BMT TŞ-nin bir neçə qətnaməsini təkbaşına icra edən ölkə kimi tarix yazmaqdadır.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
