Bakıda 128 yaşlı binanı sökdülər, "tarixi bina deyildi" dedilər - bəs həqiqət?...
Aydın Xan Əbilov: “Həmin binanı sökmək əvəzinə onu yenidən bərpa edə və ya muzeyə çevirə bilərdilər”
Bakının Xətai rayonunda yerləşən 128 yaşlı tarixi binanın sökülməsinə dair məlumat yayılıb. Məlumat üçün bildirək ki, Ələddin Quliyev və 8-ci Zavod küçələrinin kəsişməsində yerləşən ikimərtəbəli bina 1895–1897-ci illərdə məşhur polyak memarı Kazimir Skureviçin layihəsi əsasında tikilib.
Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin yaydığı məlumatda qeyd edilir ki, məlum bina dövlət mühafizəsində olan tarixi abidələrin siyahısında olmayıb.
Istənilən halda, 128 yaşlı binanı sökmək nə dərəcədə doğrudur?
“Qəbul olunmuş beynəlxalq standarta əsasən, hər hansı bir tikili 50 ildən artıq mövcuddursa antikvar, tarixi abidə sayılır”
Yeni Yazarlar və Sənətçilər İctimai Birliyinin sədri, www.kitabxana.net – Mir Cəlal Paşayev adına Milli Virtual-Elektron Kitabxananin təsisçisi, Prezident təqaüdçüsü, yazıçı-kulturoloq Aydın Xan Əbilov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, qəbul olunmuş beynəlxalq standarta əsasən, hər hansı bir tikili 50 ildən artıq mövcuddursa antikvar, tarixi abidə sayılır: “Qədim binalar, tikililər sökülən zaman dövlət qurumları ilə yanaşı, ictimaiyyətin də səsi dinlənilməlidir. Təəssüflər olsun ki, ölkəmizdə xaotik bir vəziyyət yaranıb. Hansısa məmur şəhərin hansısa yerində torpaq alıb, orda nəsə inşa edir. Nəticədə həmin ərazidə olan tarixi tikili məhv olur. Müəyyən müddət sonra biz Bakıda turistlərə Şirvanşahlar sarayı, İçərişəhər və Ramana qalasından başqa heç nə göstərə bilməyəcəyik. Dövrün tələbinə uyğun olaraq Bakıda şəhərləşmə, urbanizasiya gedir, şəhər turizm mərkəzinə çevrilir. Şəhərin hər yerində yenidənqurma, bərpa işləri aparılır. Ancaq bu bərpa işləri mütəxəssislər, tarixçilər, kulturoloq, etnoqrafçıların razılığı ilə aparılmır. Milli Elmlər Akademiyasının memarlıq, humanitar yönümlü qurumları bu tip məsələlərdə səssiz qalır”.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, Bakının Xətai rayonunda yerləşən 128 yaşlı tarixi bina dövlət qurumunun rəyi əsasında sökülüb: “Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, dövlət qurumları bəzən tarixi, etnoqrafiyanı, siviliziyasını bilmirlər. Çünki bu işdə olanların əksəriyyəti xaricdə təhsil alanlardır. Onların fikrincə, şəhər mütləq şüşəli yeni binalardan ibarət olmalıdır, əks halda turist Bakıya baxmayacaq, bəyənməyəcək. Lakin onlar bilmir ki, turisti tarix maraqlandırır. Həmin binanı sökmək əvəzinə onu yenidən bərpa edə və ya muzeyə çevirə bilərdilər”.
Günel CƏLİLOVA
