Tural İsmayılov: "Əgər kilsə doğrudan da narahatdırsa, buyursun desin ki, hansı gizli bəndlərdən şübhələnir, hansı məqamı təhlükəli görür"
Cənubi Qafqazdan çox-çox uzaqda yerləşən Kilikiyada oturub qızışdırıcılıq əməllərini davam etdirən katolikos I Aramın təxribatçı davranışlarını və antisülh çağırışlarını çox eşitmişik.
Bu ilin fevral ayında ABŞ prezidenti Trampa yalvarış dolu məktub yazıb ermənilərə və hansısa “xristianlıq irsinə” himayədarlıq etməsini xahiş edən Böyük Kilikiya evinin katolikosu I Aram indi də Vaşinqtonda imzalanan sazişə qarışır, orda hansısa “qaranlıq məqamın” olduğuna dair rəy yaratmaq istəyir. Özünü din xadimi kimi qələmə verən bu adam indiyə qədər separatizmə, terrora yaxından dəstək verib.
O, bu dəfə Müqəddəs Məryəmin fərz edilməsi bayramı münasibətilə liturgiyadan sonra bəyan edib ki, Vaşinqton sazişi erməni xalqına ətraflı və aydın şəkildə təqdim edilməlidir. “ABŞ-ın paytaxtında Donald Trampın iştirakı və vasitəçiliyi ilə Ermənistanla Azərbaycan arasında saziş imzalanıb. Şübhəsiz ki, bu, xüsusi hadisədir. Biz bu sazişin Ermənistanla bağlı mümkün qısa və ya uzunmüddətli, müsbət və ya mənfi nəticələrinin qiymətləndirilməsini siyasi analitiklərin ixtiyarına verəcəyik”.
I Aramın Vaşinqton sazişi ilə bu şəkildə maraqlanması heç cür anlaşılan deyil, bu, Ermənistanın daxili işidir, eyni zamanda, başqa ölkədə oturub erməni cəmiyyətinin yerinə fikir bildirmək də onun vəzifələrinə daxil deyil.
Amma I Aram öz təxrubatçı xarakterini bu dəfə də nümayiş etdirib. Bir vaxtlar prezident Trampa ünvanladığı yalvarış və xahiş dolu məktublarını unudan I Aram bugün Trampın iştirakı və şahidliyi ilə “Ağ Ev”də imzalanan məlum sazişi təftiş etmək xülyasına qapılıb. Halbuki, o sazişin də mətni tam olaraq açıqlanıb, bununla bütün dünya tanışdır.
Yeri gəlmişkən, I Aram dini tədbirlərdə siyasi mesajlar verməyə adət etdiyindən, bu dəfə də qondarma iddialarda bulunub, olmayan erməni “əsirlərdən” və ermənilərin Qarabağa qayıdışından danışıb. Özü də deyib ki, bu işdə kilsənin çağırışları beynəlxalq birlik tərəfindən nəzərə alınmalıdır. Yenə də antisülh çağırışları, yenə də qarışdırıcılıq, yenə də Azərbaycanla Ermənistan arasında normallaşma prosesinə mane olmaq - budur erməni kilsəsinin dəyişməz yanaşması.
Kilsə nədən şübhəlidir, bəlkə gizli sənədlər var?
“Bu, cəmiyyətə aydınlıq gətirməkdən çox, gərginliyi dərinləşdirmək deməkdir”
Siyasi şərhçi Tural İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Kilikiyadakı erməni kilsəsinin bu mövqeyi bir az “rol oynamaq”dan başqa bir şey deyil. “Onlar guya xalqın maraqlarını müdafiə edir kimi görünür, amma əslində çox vaxt siyasətin arxasınca gedən, hakimiyyətlə oyun quran bir qurum olublar. Tarixən də belədir - kilsə Ermənistan siyasətində həmişə nüfuz uğrunda mübarizə aparıb. İndi də “saziş şəffaf olsun” deyərək özünü xalqın tərəfində göstərməyə çalışır, amma konkret olaraq heç nə açıqlamır.
Əgər kilsə doğrudan da narahatdırsa, buyursun desin ki, hansı gizli bəndlərdən şübhələnir, hansı məqamı təhlükəli görür. Sadəcə “şəffaflıq tələb edirik” demək, əslində, ictimai rəyi yönləndirmək üçün populist çağırışdan başqa bir şey deyil. Çünki bu halda kilsə həm hökuməti günahkar göstərir, həm də məsuliyyəti siyasi analitiklərin üzərinə atır. Yəni konkret mövqe tutmaqdan qaçır”.
T.İsmayılovun fikrincə, digər tərəfdən, kilsə siyasi məsələləri bu qədər sahiblənərək dini institut kimi öz mövqeyini zəiflədir: “Əgər həqiqətən sazişdə təhlükəli bəndlər varsa, niyə onları açıq şəkildə sadalamır? Yoxdursa, niyə şübhə toxumu səpir? Bu, cəmiyyətə aydınlıq gətirməkdən çox, gərginliyi dərinləşdirmək deməkdir.
Bir sözlə, kilsə burada nə qədər “xalqın səsini ifadə edirik” desə də, əslində öz siyasi çəkisini qorumaq üçün ritorika qurur. Bu əsl mövqesizlik və məsuliyyətdən qaçmaqdır".
İradə SARIYEVA
