Avro-dollar-manat üçlüyündə maraqlı dəyişiklik...
.jpg?v=1520254601)
Avropa Mərkəzi Bankının (AMB) faiz qərarından sonra maliyyə bazarlarında avro və dolların kursu ilə bağlı ciddi dəyişikliklər qeydə alınmaqdadır. Hazırda dolların kursu enməkdə, avronunku isə qalxmaqdadır. Bu hal mütləq mənada manata da öz təsirini göstərir. Artıq manat dollara nisbətdə bahalaşmağa başlayıb. Qeyd edək ki, Avropa Mərkəzi Bankının qərarına görə, depozit faizi mənfi 0,2%-dən mənfi 0,3%-ə salınıb.Həmçinin AMB-nin sədri Mario Draqi bəyan edib ki, bazardan istiqrazların alışını nəzərdə tutan təşviq proqramı 2017-ci ilin mart ayına qədər davam edəcək. Mario Draqi bildirib ki, avrozona ölkələrinin iqtisadiyyatı bərpa olunur. Onun fikrincə, avrozona üçün əsas məqsəd maliyyə bazarlarında parçalanmanın aradan qaldırılmasıdır. Həyata keçirilən təşviq proqramı çərçivəsində isə dövriyyəyə hər ay 60 milyard avro buraxılır. Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, baş verənlərin ardınca avro kəskin bahalaşaraq, dollar qarşısında 1.05 səviyyəsindən 1.09 səviyyəsinə qalxıb. Avro-dollar məzənnəsində baş verən dəyişiklik dollar-manat və avro-manat məzənnəsində də əks olunur. Avropa Mərkəzi Bankının qərarından öncə avro qarşısında dolların güclənməsi ilə əlaqədar olaraq, ölkəmizdə dekabrın 1-də dollar manat qarşısında 1.0513 manat səviyyəsinə qədər qalxmış, avro isə 1.1117 manat səviyyəsinə qədər düşmüşdü. Dekabrın 3-də 1 dollar 1.0512 manata, 1 avro isə 1.1134 manata bərabər idi. Amma dekabrın 4-də Mərkəzi Bankın açıqladığı məzənnələrdə, dolların manat qarşısında ucuzlaşdığı, avronun isə bahalaşdığı görünür. Dollar-manat məzənnəsi dekabrın 3-i ilə müqayisədə düşərək 1.0495 manata enib. Avro isə manat qarşısında bahalaşaraq 1.1482 manata çıxıb. Prosesin hələ müəyyən müddət davam etməsi gözlənir. Bunu iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramov da təsdiqləyir: "Xarici investorların gözləntilərindən fərqli olaraq, qədim qitənin əsas bankı çox da aqressiv olmayan planını bəyan etdi. Sözügedən bankın gözlənilməz qərarı valyuta bazarını, sözün həqiqi mənasında, silkələdi. Belə ki, 1,06 dollara təklif edilən avro artıq 1,093 dollara satılır. Bu cəmi bir gündə avronun 3% bahalaşması deməkdir. Avronun dünya bazarında möhkəmlənməsi manata dollar qarşısında müəyyən "güc" verəcək. Belə ki, avronun dollara nisbətən möhkəmlənməsi milli valyutamızın avroya nisbətən zəifləməsinə, əksinə, dollara nisbətən müqayisəli güclənməsinə səbəb olacaq". Onun sözlərinə görə, son bir ayda manat dollar qarşısında ilk dəfə olaraq hiss edilən faizlə möhkəmlənib: "Bu baxımdan, Azərbaycan Mərkəzi Bankı yenidən son 1 ayda ilk dəfə olaraq manatı dollara nisbətən hiss edilən fazilə möhkəmləndirib. Avronun dünya bazarında möhkəmlənməsi davam edəcəyi halda isə mövcud məzənnə siyasəti çərçivəsində milli valyutamız dollara nisbətən yenidən müqayisəli güclənə bilər".
Onu da bildirək ki, Avropada inflyasiya göstəricilərinin artması da avronun kursunu artırır. İnflyasiyanın gözləntilərdən çox olması investorlar tərəfindən avrozonada iqtisadi artımın sürətlənəcəyinin ilkin göstəricisi kimi qəbul edilir. Bu səbəbdən avro digər valyutalara, xüsusilə də dollara nəzərən kəskin möhkəmlənir. Məzənnənin avro lehinə yüksəlməsinə digər səbəb isə avrozona ölkələrinin siyasi və maliyyə liderləri tərəfindən qitədə yaranan iqtisadi problemin həll olunması istiqamətində keçirilən görüşlərdir. Xüsusən də Yunanıstana Avropa İttifaqı, Beynəlxalq Valyuta Fondu və Avropa Mərkəzi Bankı tərəfindən maliyyə dəstəyinin verilməsi prosesə öz təsirini göstərir. Nəticə etibarilə avro qısa və orta müddətdə möhkəmlənmə kursunu davam etdirəcək. Bunun davam etməsinə digər səbəb ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin dollara görə uçot dərəcəsini artırmaq istəyinin azalmasıdır. Uçot dərəcəsinin əsaslı şəkildə artırılması ABŞ iqtisadiyyatı 4%-dək artım əldə edəcəyi təqdirdə baş verə bilər. Bu artımın isə yaxın 3-5 il ərzində olacağı gözlənilmir. Bütün bunlar fonunda avronun məzənnəsinin yüksəlməsi prosesinin yaxın vaxtlarda da davam edəcəyi gözlənir.
Avronun dollara nisbətən yüksəlməsi Azərbaycan iqtisadiyyatına da təsirsiz ötüşmür. Əvvəla bu, avro ilə saxlanan valyuta ehtiyatlarının manatla ifadədə artmasına səbəb olur. Bununla yanaşı, avronun məzənnəsinin yüksəlməsi avrozonaya ixracın Azərbaycan üçün sərfəli olması anlamına gəlir. Özü də bütün bunlar o fonda baş verir ki, müxtəlif Avropa ölkələri Azərbaycandan daha çox məhsul alınmasında maraqlı tərəf kimi çıxış edir.
Tahir TAĞIYEV
.jpg%3Fv%3D1520254601%22%2C%22iframe_v2%22%3Afalse%2C%22iframe_v3%22%3Afalse%2C%22t%22%3A0%2C%22cg%22%3A%7B%22isPrivate%22%3Afalse%2C%22browserName%22%3A%22Chromium%22%7D%7D%2C%22config%22%3A%7B%22page_url%22%3A%22https%3A%2F%2Fwww.baki-xeber.com%2Fiqtisadiyyat%2F30213.html%22%2C%22referrer%22%3A%22%22%2C%22user_id%22%3A%222c73be95-71e0-43d6-a559-beb951216e09%22%2C%22iframe_user_id%22%3Atrue%7D%7D&cb=0.3271516424819638){kind=spacer}