Yeni tariflər qaz və işıq istehsalçılarının büdcə asılılığına son qoya biləcəkmi?...
Məlum olduğu kimi, Tarif (qiymət) Şurasının növbəti iclasında təbii qazın və elektrik enerjisi tariflərinə baxılıb, müvafiq qərarlar qəbul edilib.
Qazla bağlı əhalinin illik istehlakının 1200 m3-dək olan hissəsi üçün tariflər iki qəpik yüksəlib. Noyabrın 1-dən 1200 m3-dək qaz işlətməyə görə ödənişi 10 yox, 12 qəpikdən etməli olacaqsınız. Elektrik enerjisinin qiymətləri də artıb. İlk olaraq aşağı limit artıq 300 yox, 200 kVts olacaq. 200 kVts-dək elektrik enerjsindən istifadəyə görə əhali 8 qəpikdən ödəniş edəcək. Qeyd edək ki, indiyədək 300 kVts-dək elektrik enerjisindən istifadəyə görə ödəniş 7 qəpikdən idi. 200 kVts-dən 300 kVts-dək elektrik enerjisi işlədənlər 9 qəpikdən ödəniş etməli olacaqlar.
Tarif dəyişikliyi nəticəsində qaz və elektrik enerjisi istehsalı və təchizatı ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərinin dövlət büdcəsindən asılılığı tədricən azalacaq. Büdcədə sərbəstləşən vəsait sosialyönümlü tədbirlərə yönəldiləcək. Həmçinin ölkədə alternativ enerji istehsalçıları üçün əlverişli imkanlar yaranır. Bu sektor inkişaf edərsə, təbii qaz sərfiyatı və təbii qaz əsaslı enerji istehlakı azala, iqtisadiyyatda yeni xidmət sahələri, inkişaf etdikcə daha da ucuzlaşa biləcək alternativ mənbələr yarana bilər.
- “Hər il bu məqsədlə böyük həcmdə subsidiyaların ayrılması dövlət büdcəsinin yükünü artırırdı”
Məsələyə münasibət bildirən ekspert Rəsul Cahangirlinin fikrincə, qiymətlərə dəyişikliklərin edilməsi qaçılmaz idi: “Çünki aşağı tariflər üzündən bir sıra sahələr zərərlə işləyirdi. Uzun illərdir ki, təbii qaz, elektrik enerjisi, yaxud su satışı xidmətlərini göstərən dövlət kommersiya şirkətləri satdıqları mal, göstərdikləri xidmətlərdən əldə etdikləri gəlirlərlə öz xərclərini təmin edə bilmirlər. Bunun əsas səbəblərindən biri istehsal və tədarük etdikləri malın maya dəyəri ilə satış tarifi arasındakı tərs mütanasiblikdir. Hər il bu məqsədlə böyük həcmdə subsidiyaların ayrılması dövlət büdcəsinin yükünü artırırdı. Tarif Şurasının bu qərarı dünya bazarında təbii qazın bahalaşması, ölkənin enerji təminatı və ona investisiya qoyuluşunu təmin etmək baxımından vacib idi. Bu sahələrə çəkilən xərcləri dövlət büdcəsindən ayırmaq, həmçinin də istehlak edilən təbii qazın istehsalı ilə əlaqədar xərclər və elektik təchizat avadanlıqlarının alınması məqsədi daşıyır. Resurslardan məqsədyönlü və səmərəli istifadə edilməsi, ölkə iqtisadiyyatının rəqabətə davamlılığı, enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması baxımından bu lazım idi. Dövlət büdcəsindən bu sahəyə ayrılan vəsaitin azaldılması məqsədilə tariflərin artırılması zəruri idi. Təbii qazın tarifinin artırılması birbaşa dünyada gedən qiymət artımı və xüsusilə də Avropada elektrik enerjisinin qiymətinin kəskin artımı ilə də əlaqədardır. Hesab edirəm ki, bu qərar elektrik enerjisi və qaz istehsalçılarının büdcədən asılılığını xeyli azaldacaq”.
Ekspert hesab edir ki, maaş və pensiyaların artırılması aztəminatlı ailələrin xərclərini kompensasiya edəcək.
Vidadi ORDAHALLI
