İqtisadiyyata koronavirusla bağlı dəstək proqramları həm də şəffaf sahibkarların sayını artırmağa imkan verəcək
Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə koronavirus (COVID-19) pandemiyasının, həmçinin, dünya enerji və səhm bazarlarında baş verən kəskin dalğalanmaların milli iqtisadiyyata mənfi təsirlərinin qiymətləndirilməsi, pandemiyadan zərər çəkməsi ehtimal olunan iqtisadi fəaliyyət sahələrinin müəyyən edilməsi məqsədilə İşçi Qrup yaradılıb.
İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovun rəhbərlik etdiyi İşçi Qrupun qarşısında qoyulmuş vəzifələrdən biri də yaranmış vəziyyətin yaxın və orta müddətlərdə ölkənin biznes mühitinə mənfi təsirinin azaldılması məqsədilə müvafiq təkliflərin hazırlanmasıdır. Bu istiqamətdə ictimaiyyətin rəy və təkliflərinin də araşdırılması dövlətin marağındadır.
Onu da qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyev də sahibkarlara xüsusi maliyyə dəstəyi göstəriləcəyini, vergi güzəştləri də ediləcəyini bir neçə gün öncə mediaya açıqlamasında bildirmişdi.
- “Sahibkar fəaliyyət göstərmirsə, gəlir əldə etmirsə, bu xərcləri də ödəyə bilməyəcək, ilk növbədə, belə xərclərin, yəni zərərin əvəzinin ödənilməsinə dəstək verilməlidir”
İqtisadçı-ekspert Mehdi Babayev bildirdi ki, dövlət tərəfindən sahibkarlara dəstək göstərilməsində müəssisələrin zərərinin necə müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı məsələ önəmlidir: "Ola bilər ki, müəssisə fəaliyyətini məhdudlaşdırdıqdan sonra əldə etdiyi mənfəət kəskin azalıb, lakin zərərlə nəticələnməyib, yəni xərcləri gəlirlərindən çox olmayıb. Yaxud müəssisənin kifayət qədər debitor alacaqları var, lakin debitor alacaqlarını vaxtında yığmadığına görə hazırda kreditor borclarını ödəyə bilmir. Digər tərəfdən, əsassız, risqli müqavilələr çərçivəsində xərclər, kreditor öhdəlikləri artıb. Əgər şəffaflıqdan söhbət gedirsə, müraciət edən müəssisələrdə kütləvi olaraq əmək müqavilələrinə xitam verilməsi, əməkhaqqının az göstərilməsi və ya işçilərin ödənişsiz məzuniyyətə buraxılması halları baş vermişdirsə, belə müəssisələrin zərərlə bağlı təminat istəməsi ədalətli sayıla bilməz".
M.Babayevin sözlərinə görə, müəssisələr, adətən, mütləq sabit xərclərə görə zərər çəkirlər, fəaliyyətinin olub-olmamasından asılı olmayaraq, müəssisə bu xərcləri çəkmək məcburiyyətindədir. Buna aylıq əməkhaqqı və onunla bağlı digər sosial ödənişlər, icarə haqları, kreditlər və onların faizləri, lizinq ödənişləri, aktivlərin saxlanması xərclərini misal göstərmək olar. "Bunlar sabit xərclərdir, onların ödənilməsi mütləqdir. Sahibkar fəaliyyət göstərmirsə, gəlir əldə etmirsə, bu xərcləri də ödəyə bilməyəcək. İlk növbədə, belə xərclərin, yəni zərərin əvəzinin ödənilməsinə dəstək verilməlidir".
Günel CƏLİLOVA
