Bazar günü, 27 iyul 2025
     

Sosial şəbəkələrdə tələbələrin qızğın "kurs işi alveri" gedir...

Image

Kamran Əsədov: "Elmi işlərin ödəniş qarşılığında yazılması təkliflərinə qarşı mübarizə yalnız hüquqi tədbirlərlə məhdudlaşmamalıdır"

Nə qədər qəribə səslənsə də, bu gün Bakı şəhərində bir sıra şirkətlər var ki, müəyyən məbləğin qarşılığında tələbələr üçün elmi məqalələr, referatlar, bakalavr və magistr diplom işləri yazmaqla məşğuldur.

Hətta iş o yerə çatıb ki, şirkətlər arasında daha ucuz qiymətə diplom işləri yazmaq uğrunda açıq rəqabət də gedir. Şüar isə adətən belə olur: mövzunun adını verməklə hazır işi təhvil alırsınız.

Elmi işlərin ödəniş qarşılığında yazılmasına  nəzarət edilirmi?

"Universitetlər plagiat məsələsinə daha ciddi yanaşmalı, tələbələrə öz tədqiqatlarını aparmaq üçün metodiki dəstək göstərməlidir"

Təhsil eksperti Kamran Əsədov "Bakı-Xəbər"ə açıqlamasında bildirdi ki, sosial şəbəkələrdə elmi işlərin ödəniş qarşılığında yazılması təkliflərinin artması təhsil sisteminin ən əsas dəyərlərinə zidd olan ciddi bir problemdir. Bu cür hallar təkcə tələbələrin akademik dürüstlüyünü deyil, həm də elmi işlərin obyektivliyini və təhsil sisteminə olan etimadı sarsıdır. Elmi tədqiqat işlərinin ödənişlə başqası tərəfindən yazılması tələbələrin şəxsi bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirməsinə mane olur, onların intellektual səviyyəsinin yüksəlməsi əvəzinə süni uğur qazanmasına səbəb olur. Belə hallar tədqiqat mədəniyyətinin zəifləməsinə, təhsil sistemində standartların düşməsinə gətirib çıxarır: "Bu problemin həlli üçün bir neçə vacib məsələyə diqqət yetirmək lazımdır. İlk növbədə, elmi işlərin ödənişlə yazılmasının qanun pozuntusu olduğunu vurğulamaq vacibdir. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə görə, müəllif hüquqlarının pozulması, o cümlədən plagiatlıq qanunsuz fəaliyyət hesab olunur. Sosial şəbəkələrdə elmi işlərin ödəniş qarşılığında yazılması təkliflərini edən şəxslər, əslində, tələbələri qanunsuz fəaliyyətə cəlb edir və onların gələcək karyeralarına mənfi təsir göstərir. Plagiat yoxlama sistemlərinin tətbiqi bu problemin həllində mühüm rol oynaya bilər. Beynəlxalq səviyyədə tanınan proqramlar vasitəsilə elmi işlərin orijinallığı yoxlanılmalı, tələbələrin təqdim etdiyi işlərin müəllifliyinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Universitetlər plagiat məsələsinə daha ciddi yanaşmalı, tələbələrə öz tədqiqatlarını aparmaq üçün metodiki dəstək göstərməlidir. Bu, tələbələrin elmi işlərin yazılması prosesinə daha ciddi yanaşmalarını təmin edə bilər. Eyni zamanda, maarifləndirmə tədbirləri də çox önəmlidir. Tələbələr arasında akademik dürüstlük prinsipləri təbliğ edilməli, elmi tədqiqat prosesinin mahiyyəti və əhəmiyyəti izah olunmalıdır. Tələbələr bilməlidir ki, elmi iş yalnız bir diplom və ya qiymət üçün deyil, onların bilik və təcrübələrinin göstəricisi, gələcək karyeralarının təməlidir".

Həmsöhbətimiz hesab edir ki, universitetlərdə elmi işlərin yazılması zamanı tələbələrə texniki dəstək və metodiki yardım göstərilməlidir. Bu dəstək tələbələrin plagiat fəaliyyətlərdən uzaq qalmasına və öz işlərini müstəqil şəkildə yazmalarına şərait yarada bilər: "Həmçinin, elmi işlərin hazırlanması ilə bağlı təlimlər və seminarlar təşkil edilməlidir ki, tələbələr bu prosesi düzgün şəkildə necə aparacaqlarını öyrənsinlər. Hüquqi tədbirlər də vacibdir. Sosial şəbəkələrdə bu cür təkliflər yayan şəxslər müəyyən edilməli və onların fəaliyyəti dayandırılmalıdır. Hüquq-mühafizə orqanları ilə Təhsil Nazirliyinin əməkdaşlığı bu sahədə effektli ola bilər. Belə şəxslərin qanunsuz fəaliyyət göstərdiyinə dair ictimai maarifləndirmə aparılmalıdır. Cəmiyyətin bu məsələyə yanaşması da dəyişməlidir. Tələbələrin valideynləri və müəllimləri onlara düzgün yol göstərməli, akademik dürüstlük və elmi tədqiqatın əhəmiyyətini aşılamalıdırlar. Təhsil təkcə diplom qazanmaq üçün deyil, insanın özünü inkişaf etdirməsi və cəmiyyətə töhfə verməsi üçün bir vasitədir. Bunun üçün tələbələrin təhsilə yanaşma tərzini dəyişmək və elmi işlərin əsl mahiyyətini onlara başa salmaq vacibdir. Elmi işlərin ödəniş qarşılığında yazılması təkliflərinə qarşı mübarizə yalnız hüquqi tədbirlərlə məhdudlaşmamalıdır. Bu, həm də cəmiyyətin elmi dəyərlərə münasibətində dəyişiklik tələb edir. Akademik dürüstlük mədəniyyətinin formalaşdırılması, tələbələrin bilik və bacarıqlarına güvənmələri və müstəqil fəaliyyət göstərmələri üçün müvafiq şərait yaradılması vacibdir. Yalnız bu halda təhsil sistemi öz həqiqi funksiyasını yerinə yetirə və cəmiyyətimizin intellektual səviyyəsi yüksələ bilər".

Günel CƏLİLOVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

27.07.2025 / 09:10
"Arsenal" 73 milyon avroya futbolçu transfer etdi

27.07.2025 / 09:00
Sabah Monteneqroda matəm günü elan olundu

27.07.2025 / 04:21
Rusiya Dnepri bombaladı, çay fabriki yandı -TƏCİLİ

26.07.2025 / 21:08
Ukraynanın Rusiyaya qarşı əks-hücum planı necə pozuldu? - İlon Maskın Kiyevə xəyanətinin üstü açıldı...

26.07.2025 / 20:25
Trampdan Putinə növbəti xəbərdarlıq – Vaşinqton daha sərt addımlar ata bilər...

26.07.2025 / 19:40
Ermənistandakı nüvə stansiyası ilə bağlı qorxunc xəbərdarlıq - Hər an partlaya bilər...

26.07.2025 / 19:20
"Biz həm də erməni xalqı ilə sülh sazişi bağlamaq istəyirik" - Hikmət Hacıyev Almaniya mediasına danışdı...

26.07.2025 / 19:14
ANAMA işğaldan azad edilmiş ərazilərdə yanğınlarla bağlı vətəndaşlara çağırış etdi

26.07.2025 / 19:04
Polşa müharibəyə hazırlaşır... Varşava Ottava Konvensiyasından çıxdı...

26.07.2025 / 17:59
Banklar istehlak kreditləri sahəsində əsl faiz xaosu yaradıblar...

26.07.2025 / 17:50
Azad rayonlarda asayiş, əmlak və ekoloji təhlükəsizlik inanılmaz səviyyədədir - polis cəmi 5 ildə...

26.07.2025 / 17:42
Zəngəzurda Ermənistanın "suverenliyini" Fransa səfiri qoruyur - Paris ABŞ-a qarşı...

26.07.2025 / 17:35
İran Ermənistanı Azərbaycan PUA-larından qoruyur?

26.07.2025 / 14:51
Prezidentin köməkçisi ABŞ-nin Zəngəzur dəhlizi layihəsində iştirakı ilə bağlı şayiələri şərh edib...

26.07.2025 / 14:50
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Culfada seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib

26.07.2025 / 14:16
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Rusiyadan AZAL təyyarəsi ilə bağlı faciəvi insidentə görə məsuliyyəti üzərinə götürməsini gözləyir"

26.07.2025 / 14:08
"Ermənistanın Azərbaycana kompensasiya ödəməsi danışıqların müzakirə mövzusu deyil" - Prezidentin köməkçisi

26.07.2025 / 13:56
Hikmət Hacıyev: "Minsk qrupu tarixin arxivinə göndərilməlidir"

26.07.2025 / 13:46
Qarabağda dağlıq ərazidəki yanğınların söndürülməsinə 51 texnika, 4 helikopter cəlb olunub

26.07.2025 / 13:33
Abşeronda oğurluq edən şəxslər saxlandı

26.07.2025 / 13:20
"USAID heç vaxt Cənubi Qafqazda humanitar fəaliyyətlə məşğul olmayıb" - Hikmət Hacıyev

26.07.2025 / 13:05
Metsamer AES region ölkələri üçün ciddi təhlükə mənbəyidir - NTV telekanalı

26.07.2025 / 12:52
Qaydalara biganəlik – həyatımıza təhlükədir! - FHN yanğınlarla bağlı əhaliyə müraciət etdi

26.07.2025 / 11:06
Prezident İlham Əliyev Maldiv Prezidentini təbrik etdi

26.07.2025 / 11:03
Qazaxda çətənə kolu yetişdirən qadın yaxalanıb

26.07.2025 / 10:25
Gəncə sakini dəm qazından boğularaq ölüb

26.07.2025 / 10:18
"Real"ın dünya çemionatındakı qazancı açıqlandı

26.07.2025 / 10:06
Rusiya bu gecə Xarkovu bombalayıb

26.07.2025 / 10:01
Məşhur aktyor "Arka sokaklar"da

26.07.2025 / 09:53
2100-cü ilə qədər 1 milyard insan susuzluqdan ölə bilər - alimlərdən XƏBƏRDARLIQ!

26.07.2025 / 09:45
Naxçıvanda 3 kəndin içməli su təchizatı dayandırılıb

26.07.2025 / 09:27
Klinikalar süni mayalanma əməliyyatını da çəkib paylaşırlar - "Medipoint"də baş verənlər...

26.07.2025 / 08:41
Dövlətin əsl müdaxilə vaxtıdır - ehsandan imtinanı sürətləndirmək lazımdır, hələlik 1-2 rayon...

25.07.2025 / 22:22
Türkiyənin 22-ci UNESCO İrsi: Sardis və Bintepə

25.07.2025 / 22:10
Ceyhun Bayramov və Hakan Fidan Ermənistanla sülh danışıqlarını müzakirə etdi...

25.07.2025 / 21:23
Bütün Fransa Makronun qəsdinə durdu - ölkə yeni aksiyalara hazırlaşır...

25.07.2025 / 21:08
Millət vəkili Mehriban Vəliyeva Aydın Quliyevi təbrik etdi

25.07.2025 / 21:06
65 yaşda "Əməkdar jurnalist" adı almaq mənim günahım deyil...

25.07.2025 / 21:05
EKO-nun Xankəndi zirvəsi Rusiyanı niyə bu qədər narahat edir?

25.07.2025 / 20:49
Sülhü pozan Ermənistan, hədəf Azərbaycan - Fransa parlamentindən absurd qərar...

25.07.2025 / 20:34
Zəngəzur dəhlizi məsələsinə NATO da qarışdı...

25.07.2025 / 20:19
Paşinyan həbs etdiyi rus oliqarxı barədə beynəlxalq məhkəmə qərarını da heçə saydı...

25.07.2025 / 20:12
Ermənistanın hücumları nəticəsində yaralanmış, mülklərini itirmiş, əsirlikdə və girovluqda olmuş zərərçəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

25.07.2025 / 20:04
Paytaxt köçürülə bilər - su qıtlığı daha kəskin problemə çevrilir...

25.07.2025 / 19:49
Paşinyanın siyasəti Elçibəyin 90-cı illərdəki Qərbyönlü siyasətinə bənzədildi...

25.07.2025 / 19:35
ABŞ-ın Zəngəzur planı Rusiya layihəsindən kəskin fərqlidir - Zaxarova narahatdır...

25.07.2025 / 19:22
Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

25.07.2025 / 19:16
Bakıda DİN müşavirəsində sərt tələb - “icra olunmalıdır”

25.07.2025 / 19:09
Qubanın şəhid ailələri təklif etdilər - hər şəhid barədə kitab yazılsın...

25.07.2025 / 19:01
MM-in Korsikaya Dəstək Qrupundan Fransa parlamentinə sərt cavab - bu onları qıcıqlandırır...

25.07.2025 / 18:58
Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Ordubadda seçiciləri ilə növbəti görüşünü keçirib

25.07.2025 / 18:55
Tələbə təqaüdləri artırıldı - 300, 450 manat...

25.07.2025 / 18:50
İsgəndər Xəlilovun oğlunun şirkəti ofisdə axtarış aparılmasını təkzib etdi

25.07.2025 / 18:41
Rusiya Aİİ çərçivəsində Ermənistanı iqtisadi sanksiyalarla hədələdi...

25.07.2025 / 18:35
Mixail Qusmanın Azərbaycan boyda səmimi və doğma ailəsi var – Cavid İsmayıl yazır

25.07.2025 / 18:30
Şuşa Media Forumu qlobal mətbuatda

25.07.2025 / 18:27
Nazirlər Kabineti 2018-də söz vermişdi ki, yaxın 3 ildə 100 faiz olacaq - hanı bəs?

25.07.2025 / 18:14
Kreml rəsmisi Zəngəzur dəhlizindən imtina etdi - şok...

25.07.2025 / 18:09
“Bakcell”in dəstəyi ilə “YAŞAT” yay məktəbi Londonda - FOTO

25.07.2025 / 17:59
Rusiya Ermənistanın qazını kəsməkdən başladı – Tiflis-İrəvan xəttində nə baş verir?..

25.07.2025 / 17:46
İstanbulda Rusiya-Ukrayna danışığının iflas etməsinin şok səbəbləri - təfərrüatlar...

25.07.2025 / 17:33
Türkiyənin Akkuyu AES tikintisində maaş qalmaqalı günbəgün böyüyür...

25.07.2025 / 17:14
Ərdoğan Trampla Putini İstanbulda bir araya gətirmək istəyir...

25.07.2025 / 17:10
"Zəngəzur dəhlizi regional logistikanı gücləndirəcək" - Özbəkistan Nəqliyyat Nazirliyinin hesabatı

25.07.2025 / 17:07
“Yüksəliş” müsabiqəsi insan kapitalına dəyərli investisiyadır" - Fərəh Əliyeva

25.07.2025 / 17:01
"Beşinci “Yüksəliş” müsabiqəsinin 20 qalibindən ikisi ADA Universitetinin tələbəsi, biri isə ADA-nın müəllimidir" - Hafiz Paşayev

25.07.2025 / 16:49
Polis Pirallahıda əməliyyat keçirdi - 42 kq narkotik aşkarlandı

25.07.2025 / 16:33
Keçmiş Baş Qərargah rəisindən xəbərdarlıq - Rusiya-Ukrayna müharibəsi 2034-cü ilə qədər uzana bilər…

25.07.2025 / 16:15
ABŞ səfiri Makronun Fələstin qərarını ələ saldı - onda İngiltərə də Fransanı öz müstəmləkəsi elan edə bilər

25.07.2025 / 16:09
"Bakıda yəhudi özünü Parisdən daha təhlükəsiz hiss edir" - Corc Dik

25.07.2025 / 15:56
Cənubda ilk qız məktəbini təşkil edən Məryəm xanım...

25.07.2025 / 15:46
Hacıqabulda avtoxuliqanlıq edən sürücü məsuliyyətə cəlb olundu

25.07.2025 / 15:27
"Gəncəyə raketlər düşəndə mən oradaydım" - İsrail səfiri erməni hücumlarından danışdı

25.07.2025 / 15:22
Castin Timberleyk Bakıdadır!

25.07.2025 / 14:43
"Şuşanı ziyarət etmiş ilk İsrail səfiri olmaq mənim üçün böyük şərəfdir" - Corc Dik

25.07.2025 / 14:27
Kreml Ukraynanın təklifini yenə qəbul etmədi - Putin-Zelenski görüşü çətin ki, mümkün olsun...

25.07.2025 / 14:21
Şəxsiyyət vəsiqəsinə yeni məlumatlar əlavə ediləcək - FOTO

25.07.2025 / 14:18
İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun nizamnamə kapitalı artırıldı - FƏRMAN

25.07.2025 / 14:11
44 günlük müharibə zamanı Ermənistanın əsir götürdüyü azərbaycanlı - "Mənə işgəncələr verildi"

25.07.2025 / 13:43
"Azərbaycan İsraillə Türkiyənin yaxınlaşmasında mühüm rol oynayıb" - Səfir

25.07.2025 / 13:35
Qazaxıstan Xəzər dənizini xilas etməyə çağırdı...

Azərbaycanın ilk peykindən süni intellekt layihələrinin maliyyələşməsinə qədər...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910