Cümə günü, 18 iyul 2025
     

Xaricdə yaşayan alimlərimizin fəaliyyətinə ölkə içindən alim baxışları...

Image

Məhərrəm Zülfüqarlı: "Çox təəssüf ki, nazir çox mücərrəd danışdı və bununla da vəzifəsini bitmiş hesab etdi"

Sentyabrın 9-da Bakıda Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlı Alimlərin Forumu öz işinə başlayıb. Forumda Azərbaycan elminin inkişaf etdirilməsi istiqamətində maraqlı müzakirələrin aparılacağına əminliyini diqqətə çatdıran elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev bildirib ki, tədbir çərçivəsində ən vacib məqam Azərbaycandan kənarda yaşayan alimlərimizlə inteqrasiya məsələsidir.

Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən göstəriləcək dəstək və imkanlar barədə danışan nazir transformasiyanın ən böyük problem olduğunu qeyd edib. Elmi rəqəmlərlə ölçməyin mümkün olmadığını deyən nazirin sözlərinə görə, Azərbaycan üçün elm və təhsil sahəsində müəyyən problemlər var. Lakin son on il ərzində bu sahədə xeyli müsbət işlər görülüb.

Azərbaycan elminin inkişafı üçün prioritetlərin müəyyən edilməsinin vacibliyini vurğulayan E.Əmrullayev dövlət tərəfindən təhsillə bağlı müxtəlif proqramlar həyata keçirildiyinə diqqət çəkərək, proqram çərçivəsində təhsil alan gənclərimizin ölkəyə qayıtması və öz biliklərini paylaşmasının vacibliyini qeyd edib. Nazir xaricdə yaşayan alimlərimizdən gözləntilərin çox olduğunu diqqətə çatdırıb.

Elm və təhsil naziri forumda Azərbaycan elminin problemlərindən danışıb, amma konkret nümunələr çəkməyib, Azərbaycan elmində hansı problemlərin olduğunu dilə gətirməyib. Onun çıxışından başa düşmək olmur ki, Azərbaycan elminin problemi nədir? 

Bu forum Azərbaycan elminin bugünkü problemlərini alimləri qane edəcek qədər təhlil edə bildimi? Problemə nüfuz edə bildimi? Onun nəticələrini qənaətbəxş hesab etmək olarmı?

"Nazir öz çıxışında Azərbaycan elminin bugünkü problemlərini bizi qane edəcək səviyyədə təhlil etmədi, məsələlərin üstündən keçdi" 

Professor Məhərrəm Zülfüqarlı "Bakı-Xəbər"ə bildirdi ki, forumda Azərbaycan elminin konkret problemlərinin qaldırılmaması təəssüf doğurur. M.Zülfüqarlı hesab edir ki, nazir birbaşa problemlərin üstünə getməli idi və onları bir-bir qeyd etməli, səbəblərini açıqlamalı idi. Professor Zülfüqarlının fikrincə, o halda bu forumun ilkin nəticələri alimlər, elm adamları üçün qənaətbəxş sayıla bilərdi.  "Bu cür forumların, tədbirlərin keçirilməsini müsbət qiymətləndirmək olar. Yəni xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı alimlərin vətənpərvərlik hissi, Azərbaycana bağlılığı, xaricdə Azərbaycana dəstək vermələri baxımından bu əlamətdardır. Amma daxildəki  vəzifəli şəxslərin, nazirin və digər vəzifə sahiblərinin fikirləri isə reallıqdan uzaqdı.

Elm və təhsil nazirinin çıxışında bildirilir ki, elm və təhsil sahəsində müəyyən problemlər var. Çox təəssüf ki, nazir çox mücərrəd danışdı və bununla da vəzifəsini bitmiş hesab etdi. O, mücərrəd fikirlər irəli sürdü.  Məncə, bu, məsələyə qeyri-ciddi münasibət bəsləməyin nəticəsidir. Yəni nazir  elm sahəsindəki konkret problemlərə toxunmalı və açıqlama, izah verməli idi. Eyni zamanda keçmiş dövrlə müqayisə aparmalı idi ki, son illər Azərbaycanda elmlə məşğul olanların sayı nə qədər azalıb, bunun obyektiv və subyektiv səbəbləri nədir. Bunlara aydınlıq gətirməli idi ki, indiyə qədər açıq qalan suallar qapadılsın.

Elm və təhsilin problemləri həddən artıq çoxdur. Nazir bunları bir-bir qeyd etməli idi. Orta məktəblərin yuxarı siniflərində dərsdən yayınmalardan, repetitorluğun geniş yayılmasından danışsaydı yaxşı olardı. Bundan başqa, müəllimlərin sosial problemlərindən, əməkhaqlarından danışmalı idi. Amma bunların üstündən keçib "elm və təhsil sahəsində müəyyən problemlər var" deməklə tribunada boğazdan yuxarı danışmaq heç də elmin problemlərinin həllinə kömək etmək deyil. Orqanizm xəstədirsə onu müalicə etmək lazımdı, o xəstəliyi gizlətmək lazım deyil. Azərbaycan elm və təhsilinin problemlətinin ən başlıca səbəbi isə müəllimlərin və elmlə məşğul olan şəxslərin əməkhaqqının aşağı olmasıdır. Əgər bu gün nazir bilmirsə, ona deyim ki, elmlər namizədi diplomu almışların maaşına 60 manat, elmlər doktoru alimlik dərəcəsi almış insanın maaşına isə 40 manat əlavə olunur. Yəni bu da cəmi 100 manat edir. Deyirlər ki, elmlər doktorunun maaşı müdafiədən sonra 100 manat artıb, amma belə deyil, cəmi 40 manat artıb. Mənə elə gəlir ki, nazir buna toxunmalı və orada bu maaşların bir neçə dəfə artacağını deməli idi. Bu artıq problemin həllindən xəbər verərdi. Yoxsa xaricdən hörmətli alimləri dəvət edib onların yanında mücərrəd danışmaqla problemləri həll etmək mümkün deyil. İkincisi, elm və təhsil naziri maraqlanmalıdır ki, nəyə görə xaricdə yaşayan insanlar oradan Azərbaycana qayıtmaq istəmir  və qalıb orada elmlə məşğul olurlar. Bir müqayisə aparıb görsün ki, onları işləmək üçün bura dəvət etmək mümkündürmü? Onlar burada işləməyə razılıq versələr, gərək xaricdə aldıqları əməkhaqqı qədər maaşla təmin olunsunlar. Bu da mümkün deyil. Ona görə də, mənə belə gəlir ki, belə forumlar sovet dövründə olduğu kimi şüarlara, bəzəkli sözlərə yox, reallığa söykənməlidir. Reallıq da, dediyim kimi, bilavasitə elm və təhsil sahəsində ciddi problemlərin olmasıdır. Nazir "müəyyən problem" deyir, biz isə ciddi problemlərdən danışırıq".

M.Zülfüqarlının sözlərinə görə, Elm və Təhsil Nazirliyi elm və təhsil sahəsində mövcud olan bir çox problemlərə ciddi yanaşmır. Ali məktəblərdə "Azərbaycan tarixi" fənninin saatının yarıbayarı azaldılmasının buna örnəklərdən biri olduğunu deyən M.Zülfüqarlının sözlərinə görə, bu onda və digər mütəxəssislərdə acı təəssüf doğurur: "Məsələn, sizə öz sahəmə aid bir fakt deyim. "Azərbaycan tarixi"nin tədrisi Azərbaycan dövləti üçün çox vacibdir. Çünki 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılmış qələbədən sonra Azərbaycan xalqı dünyada böyük bir uğur qazandı, torpaqları azad etməklə xalqımızın beynəlxalq aləmdə nüfuzu çox yüksəldi. Prezidentin 44 günlük müharibənin gedişində verdiyi müsahibələr çox ciddi şəkildə təbliğ olunmalıdır. Mən özüm şəxsi təşəbbüsümlə və QHT-lərin adı ilə bir neçə dəfə Elm və Təhsil Nazirliyinə müraciət etmişəm ki, "Azərbaycan tarixi"nin dərs saatları artırılsın. Çünki əvvəllər universitetlərdə 120 saat idisə, indi 60 saata endirilib və 30 saatı mühazirə, 30 saatı seminardı. Bu 30 saatda isə cəmi 15 mövzu keçmək olur. Yəni burda  qəhrəmanlıqların təbliğinə yer qalmır. Çünki son dövrün təbliği üçün azı 30 saat lazımdı. Xahiş edirdik ki, bu saatlar artırılsın, elə bil ki, o məktublar, o müraciətlər gedər-gəlməzə getdi, heç birinə cavab verilmədi. Nazir bundan danışsın ki, Azərbaycan xalqı kimi qəhrəman bir xalqın qəhrəmanlığının təbliği üçün gərək olan "Azərbaycan tarixi"nin dərs saatını niyə 120 saatdan 60 saat endiriblər? Problemin həllindən danışırıqsa, mənə elə gəlir ki, bu 120 saat 60 endirilməli deyildi, əksinə, 200 saat edilməli idi. Eləcə də digər sahələrdə vəziyyət belədir. Akademiyadakı işçilərin əmək haqqına baxın. Elmlər doktoru cəmi 700 manat maaş alır. Bundan danışmaq lazımdır. Qiymətlər də gündən-günə artır. Yəni iqtisadçılar bunu daha yaxşı bilirlər, bazis və üst qurum məsələsi var. Elm və təhsil üst qurumdu, bazis isə iqtisadiyyatdır. Onun bazasını artırmaq lazımdır. Çünki elm adamlarının sosial problemləri həll olunmasa, əməkhaqqı artırılmasa problemin həlli mümkün deyil. Bunu keşmiş təhsil naziri Misir Mərdanov da demişdi ki, belə az maaşla heç bir müəllim yüksək səviyyədə dərs deyə bilməz. Çox təəssüf ki, o boyda forumda nazir problemlərin heç birindən danışmayıb, ancaq elm və təhsil sahəsində "müəyyən problemlər var" deməklə öz işini bitmiş hesab edib. Mənə elə gəlir ki, müəyyən problemlər nazirlikdə işləyən, təhsili bilməyən, təhsildən xəbərsiz olan kadrlarla bağlıdır. Çünki orda oturan şəxslərin özləri dərs desəydilər, uzun müddət müəllimlik etsəydilər təhsilin problemlərini bilərdilər və həllinə də yaxından dəstək verərdilər. Amma çox təəssüf ki, nazirlikdə işləyənlərin mütləq əksəriyyəti nə elm, nə də təhsil sahəsini yaxından bilir. Onlar bu sahələrdən xəbərsizdirlər. Özləri də cavan kadrlardı. Fikir verin, elm və təhsil nazirinin özünün elmi dərəcəsi olmaya-olmaya böyük elmi-tədqiqat institutlarına, akademiklərə rəhbərlik edir. Elm sahəsinə elmi işlə məşğul olan, elmi dərəcəsi olan insan rəhbərlik etməlidir. Təhsildə isə təhsillə məşğul olan, təhsili yaxından bilən insan rəhbər olmalıdır. O ən azı bilməlidir ki, müəllim gedib auditoriyada 90 dəqiqə o əziyyəti çəkir, tələbəyə, şagirdə elm öyrədirsə, onlarda öz fənninə məhəbbət yaradırsa əsl müəllim odur. Amma onu dediyim prosesdə iştirak edənlər bilər. 

Çox təəssüf ki, bizim gözləntilər özünü doğrultmur. Şəxsən mən bu forumun nəticələrinin elm və təhsilin problemlərinə hər hansı bir müsbət təsir edəcəyinə inanmıram. Nazir öz çıxışında Azərbaycan elminin bugünkü problemlərini bizi qane edəcək səviyyədə təhlil etmədi, məsələlərin üstündən keçdi. Yəni biz bunu müşahidə etdik. 

Gələcəkdə də sovet dövründən qalmış bu formalizmindən uzaqlaşmaq və real təkliflərlə çıxış etmək, problemlərin həllinə ciddi yanaşmaq,  bu problemin doğrudan da həll olunmasını istəmək lazımdır ki, nəyəsə nail ola bilək".

M.Zülfüqarlı bildirdi ki, xarici ölkələrdə yaşayan və nüfuzlu elmi mərkəzlərdə, tədris müəssisələrində fəaliyyət göstərən alimlərimizin gördüyü işlər, apardıqları tədiqatlar, əldə etdikləri elmi nəticələr xalq olaraq bizi fərəhləndirir. O qeyd etdi ki, o alimlərin qazandığı nailiyyətlər bir nümunədir. Professor Zülfüqarlı bununla belə qeyd etdi ki, xaricdə yaşayan alimləri və xaricdə təhsil alan gəncləri Azərbaycana gətirmək üçün konkret işlər görülməli, elmin köklü probelmləri aradan qaldırılmalı və hər bir alimə normal əməkhaqqı verilməlidir. O hesab edir ki, elmin problemləri həll edilərsə, biz o alimləri də ölkəmizə cəlb edə bilərik. 

İradə SARIYEVA  



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

18.07.2025 / 17:25
Prezident İlham Əliyev Təzəbinə və Xanyurdu sakinlərinə - Biz burada əbədi yaşayacağıq, daha heç kim bizi bu yerlərdən çıxara bilməz

18.07.2025 / 17:05
"Suriyada sülhün, təhlükəsizliyin və sabitliyin bərqərar olunması mütləq dərəcədə vacibdir" - Azərbaycan XİN

18.07.2025 / 16:51
Xadimələrə maşınını yudurdan məktəb direktoru işdən çıxarıldı

18.07.2025 / 16:36
Polis Maştağada əməliyyat keçirdi - 881 kq çətənə kolu yetişdirilən istixana aşkarlandı...

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

18.07.2025 / 15:36
Azərbaycanlı olduğuna görə Ermənistanda girov saxlanılmış və işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verdi

18.07.2025 / 15:17
Latviya Rusiya ilə sərhəddə bomba sığınacaqları tikir...

18.07.2025 / 15:02
" Yeni Azərbaycan" TV-nin icraçı direktoru Murad Paşayevlə müsahibə - VİDEO

18.07.2025 / 14:33
Dövlət İnvestisiyalarının İdarəedilməsi İnformasiya Sistemi yaradılacaq

18.07.2025 / 14:23
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 14:20
Azərbaycan MDB İqtisadi Şurasının Moskvada keçiriləcək iclasında iştirakdan imtina etdi

18.07.2025 / 14:06
Bakıdan Naxçıvana avtobus reysləri bərpa olunur...

18.07.2025 / 14:03
Prezident İlham Əliyev Xocalının Təzəbinə kəndində görülən işlərlə tanış olub - FOTO

18.07.2025 / 13:50
Masallıda 12 minlik qızıl oğurlayan şəxs yaxalandı

18.07.2025 / 13:38
"Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri özünün ən yaxşı dövrünü yaşayır" - Səfir Birol Akgün

18.07.2025 / 13:25
“Formula-1” tribunalarında tamaşaçı sayı 2 min nəfər artırılıb

18.07.2025 / 13:14
Ağdamın Qiyaslı kəndindəki tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:47
Ağdam şəhərində 1 nömrəli körpələr evi-uşaq bağçası istifadəyə verildi - FOTO

18.07.2025 / 12:38
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı oldu - FOTO

18.07.2025 / 12:30
Rusiyanın 20-dən çox bankı SWIFT sistemindən atılır...

18.07.2025 / 12:26
Prezident Ağdam Sənaye Parkında tütün məmulatlarının istehsalı müəssisəsinin açılışında iştirak edib - FOTO

18.07.2025 / 12:22
"Süni intellektin dövlət auditində tətbiqi auditin müstəqil nəzarət institutu kimi daha da inkişaf etməsinə öz töhfəsini verəcək" - Prezident

18.07.2025 / 12:19
Prezident İlham Əliyev ASOSAI və ARABOSAI təşkilatlarının Birgə Toplantısının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb

18.07.2025 / 12:00
Qubada "Kamaz" və "Jiquli" toqquşub

18.07.2025 / 11:35
Polis təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən sürücülərə xəbərdarlıq etdi!

18.07.2025 / 11:25
Zelenski Rüstəm Umerovu Təhlükəsizlik Şurasının katibi təyin etdi

18.07.2025 / 11:22
Bu gündən məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qəbul başlayıb

18.07.2025 / 11:17
Ədliyyə Nazirliyinin nəşriyyat evi ləğv olunur

18.07.2025 / 11:12
Banklar, 105 gəmi, "Şimal Axını" - Avropa İttifaqından Rusiyaya qarşı ən sərt sanksiya!

18.07.2025 / 11:06
Naxçıvanın Baş naziri müşavirə keçirib

18.07.2025 / 11:02
ABŞ Senatından USAID-ə 9 milyard dollarlıq zərbə!

18.07.2025 / 10:30
“Hulusi Akar Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə fəxr etdiyini bildirdi” – EMİN HƏSƏNLİ

18.07.2025 / 10:18
"Şelburn" - "Qarabağ" matçını bu hakimlər idarə edəcək

18.07.2025 / 10:11
"Tehran erməni dostlarına güvənir" - Mehdi Sobhani

18.07.2025 / 10:06
"Qərb Gürcüstanı qarışdırmağa hazırlaşır" - spikerdən AÇIQLAMA

18.07.2025 / 10:00
Türkiyədə antiterror əməliyyatı - 153 İŞİD-çi saxlanılıb

18.07.2025 / 09:30
Trampdan ŞOK ADDIM - Bu məşhur nəşri məhkəməyə verir!

18.07.2025 / 09:22
Daha bir reper saxlanıldı - bu dəfə söyüşə görə...

18.07.2025 / 09:20
Tələbə təqaüdlərindən adambaşına 3 manat tutqu narazılıq yaradıb...

18.07.2025 / 09:17
11 ölkədən Suriyaya dəstək BƏYANATI

18.07.2025 / 09:09
"Sabah" Avropa Liqası ilə vidalaşdı - hədəf Konfrans Liqasıdır

18.07.2025 / 09:05
Bakının bu əraziləri qazsız qalacaq - XƏBƏRDARLIQ

18.07.2025 / 09:00
Fransada sosial gərginlik - Həmkarlar İttifaqları tətil elan etdi!

18.07.2025 / 08:33
Azərbaycanlıların Rusiyadan vətənə pul göndərişinə məhdudiyyət qoyulacaq...

18.07.2025 / 01:26
Azərbaycanlı döyüşçü Cavid Rzayev Rusiya vətəndaşlığından çıxarıldı...

18.07.2025 / 01:08
Avtomobilinə su qatılmış benzin tökülən İran prezidenti yolda qaldı - Pezeşkian Təbrizə taksi ilə getdi...

18.07.2025 / 00:34
Azərbaycanlı diaspor rəhbəri Rusiyada axtarışa verildi

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910