Bazar ertəsi günü, 14 iyul 2025
     

Abbasqulu ağa Bakıxanovun şəxsi arxivinin təsviri

Image

AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun əməkdaşı İradə Vəzirovanın nəşrə hazırladığı "Abbasqulu ağa Bakıxanovun şəxsi arxivinin təsviri" kitabı f.ü.f.d. Əkrəm Bağırovun redaktorluğu ilə "Elm və təhsil" nəşriyyatında çap olunmuşdur. Kitabın rəyçisi mərhum əməkdaşımız f.ü.e.d. Paşa Kərimovdur.

İradə Vəzirova kitaba yazdığı "Abbasqulu ağa Bakıxanovun şəxsi arxivi haqqında" adlı ön sözdə görkəmli şair, alim, tərcüməçi, hərbi diplomat A.Bakıxanovun arxivinin 1934-cü ildən toplandığını diqqətə çatdırır, təəssüflə qeyd edir ki, A.Bakıxanov həcc səfərindən Dəməşqə dönərkən Vadiyi-Fatimədə vəba xəstəliyinə tutulmuş, dünyasını dəyişmişdir. Vəfatından sonra Qubadakı evində olan arxivi pərakəndə hala düşmüş və bir çox şey itirilmiş, ən dəyərli əsərlər, əlyazmalar Sankt-Peterburqa aparılmışdır. İllər keçəndən sonra ona aid olan materiallar yenidən toplanılmış, Əlyazmalar İnstitutunda şəxsi arxivi yaradılmışdır. 

Müəllif məlumat verərkən, arxivin 57 saxlanma vahidindən ibarət olduğunu və hərəsinin içərisində 20, 45, hətta 75 müxtəlif sənədin olduğunu bildirir və yazır: "A.Bakıxanovun şəxsi arxivində mühafizə olunan sənədlərin izahlı elmi təsviri ilk dəfədir ki, mütəxəssislərin və tədqiqatçıların diqqətinə çatdırılır. Bu təsvirlərdə hər bir sənədin yazılma tarixi və yeri, dili, mürəkkəbinrəngi, avtoqraf olub-olmaması, həcmi, ölçüsü, məzmunu, hansı sözlərlə başlanıb-bitməsi, kağızın növü, materialın bərpa olunub-olunmaması barədə məlumat verilmişdir".

Kitabda məktublar, işlər, ərizələr, raport, arayış, siyahı, Məlumat (Doneseniya), Ərizə (Proşenie), formulyar siyahı, tarix, rəsmi məktublar, teleqram, Tranzit teleqramı, müqavilə, əmək müqaviləsi, zərflər, şəkillər və s. sənədlərin təsviri vardır.

Arxivdə Mayor Abbasqulu ağa Bakıxanovun rus çarına ünvanlanmış 11 dekabr, 1829 və 12 dekabr 1829-cu il tarixli rus dilində məktublar,ünvaı bilinməyən, imzası aydın oxunmayan 18 may, 1833 tarixli məktub, A.Bakıxanovun Vitse-kanslerə 20 fevral 1842 tarixli məktubu, C.Mayor və kavaler Abbasqulu ağaya P.Sankovskinin 15 oktyabr 1830 tarixli məktubu, P.Kotsebanın A.Bakıxanova 7 noyabr, 1846 tarixli məktubu və müxtəlif şəxslərin müxtəlif şəxslərə və idarələrə yazdığı xeyli məktub vardır ki, kitabda hamısının təsviri verilmişdir. 

Kitabda ən çox yer alan təsvirlər təliqə sənədidir ki, 116 ədəd təliqə müxtəlif şəxslərə və idarələrə ünvanlanmışdır.

Kitabda Tərcüməçi Mayor Abbasqulu ağanın təqdim etdiyi ərizəyə əsasən tərtib olunmuş məhkəmə işinin təsviri vardır.

Kitabda A.Bakıxanov "Müsəlman məktəbinin təsisi haqqındaa" Layihənin təsviri, İran ordenləri ilə təltif edilmiş müxtəlif şəxslərin siyahısı, xarici   ordenlərlə mükafatlandırılmış şəxslərin siyahısı da yer alır.

Kitabda A.Bakıxanovun rus dilində "Gülüstani-İrəm", fars dilində "Təhzibül-əxlaq" və "Qanuni-Qüdsi" əsərlərinin təsviri və A.Bakıxanovla bağlı digər mətnlərin təsviri verilmişdir.

Kitabın sonunda bəzi arxiv sənədlərinin fotosurəti verilmişdir. 

Arxiv sənədləri demək olar ki, hamısı rus dilindədir. Burada çətin oxunan materiallar da çoxdur. İradə Vəzirova öhdəsinə götürdüyü bu çətin işin öhdəsindən gələ bilmiş, A.Bakıxanovun şəxsi arxivinin təsvirini kitab şəklində nəşrə hazırlayıb oxuculara təqdim etmişdir. Amma nədənsə, materiallar qruplaşdırılmamışdır. Hardasa bir pərakəndəlik hiss olunur. Bəlkə də İradə Vəzirova haqlı olaraq, hansı prinsipəsə uyğun olaraq bu tərtibi seçmişdir...

Kitab Bakıxanovun tədqiqatçıları üçün dəyərli vəsaitdir. İradə xanımı təbrik edir, ona yeni uğurlar arzulayırıq.

Sona Xəyal



VİDEO

Dünyada xaos böyüyür, Azərbaycana təhlükə də artır... - VİDEO

Tramp İranla müharibədən niyə qorxur... - VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

Antiterrordan Əbu-Dabiyədək - Əliyevin təşəbbüsləri aparıcıdır...

Professor Məhərrəm Qasımlı Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

SON XƏBƏRLƏR

14.07.2025 / 09:18
Türkiyənin bu məşhur serialı məhkəməlik oldu

14.07.2025 / 09:12
"Çelsi"dən PSJ-yə futbol dərsi!

14.07.2025 / 09:06
Tramp Böyük Britaniyaya dövlət səfərinə gedəcək - hazırlıq gedir

14.07.2025 / 09:00
Xocalının bu kəndlərinə ilk köç karvanı yola salınıb

14.07.2025 / 08:53
Kaledoniyanın paytaxtında "Azərbaycan abidəsi"...Necədir?

14.07.2025 / 08:51
Fransızlar ŞOKDA- həbsxanadan çantada gizlənib qaçdı...

13.07.2025 / 20:53
Deputat Elnarə Akimova şəhid general Polad Həşimovun ailəsini ziyarət etdi

13.07.2025 / 19:01
Ukrayna kəşfiyyat polkovnikinə sui-qəsdin qisasını aldı – Kiyevdə azı iki FSB agenti öldürüldü…

13.07.2025 / 18:16
Makron Fransanı çökdürdü, ölkə borc içində batır - pensiya və bütün yardımlar dondurulur…

13.07.2025 / 17:10
Tramp Kiyevə silah göndərmək üçün Rusiyanın ABŞ-dakı 5 milyardını müsadirə edə bilər…

13.07.2025 / 17:07
Tanınmış aktrisa Rəsmiyyə Nurməmmədovanın 60 illiyi səhnədə qeyd olunub

13.07.2025 / 16:50
"Azərbaycanla Ermənistan arasında keçirilən sülh danışıqlarını diqqətlə izləyirik" - Ərdoğan

13.07.2025 / 16:43
"Azərbaycan-Suriya əlaqələri ölkəmizin Yaxın Şərq siyasətində mühüm istiqamətdir" - Vüqar Rəhimzadə

13.07.2025 / 15:54
İran prezidentinin İsrailin 16 iyun hücumunda yaralandığı ortaya çıxdı…

13.07.2025 / 15:19
Yeni Kaledoniyada müstəqillik tərəfdarları və əleyhdarları arasında tarixi razılaşma əldə olundu

13.07.2025 / 14:56
Sinir ağrıları və efir enerjisi ilə müalicə

13.07.2025 / 14:37
"Azərbaycan Avrasiya üçün strateji əlaqələndirici rola malikdir" - Elnur Məmmədov

13.07.2025 / 13:50
Gülzar Namazovanın "Vətən müharibəsi ensklopediyası" adlı kitabının təqdimatı keçirildi - FOTO/VİDEO

13.07.2025 / 13:22
İstirahət zonalarında polisin fasiləsiz xidməti davam etdirilir

13.07.2025 / 11:37
Prezident İlham Əliyev Monteneqronun Prezidentini təbrik edib

13.07.2025 / 10:52
Polis Beyləqanda əməliyyat keçirdi - 9 nəfər saxlandı

12.07.2025 / 21:17
Vüqar Rəhimzadə: “Gəmiqaya və Göygöl Tarixi-Mədəni və Təbii Kompleksi” Azərbaycanın bəşəriyyətə bəxş etdiyi irs nümunəsidir

12.07.2025 / 21:09
Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri arasında telefon danışığı olub...

12.07.2025 / 21:03
Azərbaycanın iki naziri adından saxta xəbər yayıldı - MEDİA Agentliyi xəbərdarlıq etdi...

12.07.2025 / 20:28
Putini Ukraynada dayandıra bilməyən Tramp hərəkətə keçdi – öncə silah yardımı, ardınca... "yaxında nəsə baş verəcək”...

12.07.2025 / 20:03
Rusiyanın yeganə təyyarədaşıyan gəmisini doğrayıb "metallom" edəcəklər

12.07.2025 / 19:20
Ailə sədaqətini və qonşuluq münasibətlərini insan canavardan öyrənməlidir

12.07.2025 / 17:10
Yaxın zamanlarda Azərbaycan qazının Türkiyə ərazisindən Suriyaya ixracına başlanacaq...

12.07.2025 / 16:21
"Suriya Azərbaycanla bir sıra sahələrdə əməkdaşlıqda maraqlıdır" - Əhməd Əl Şaraa

12.07.2025 / 16:18
Əhməd Əl Şaraa Prezident İlham Əliyevə təşəkkür etdi

12.07.2025 / 16:15
"Suriyada yeni hakimiyyətin qurulmasından sonra əlaqələrimizin inkişafı üçün böyük perspektivlər açılıb" - Prezident İlham Əliyev

12.07.2025 / 16:11
Prezident İlham Əliyevin Suriyanın keçid dövrü Prezidenti ilə görüşü olub - YENİLƏNİB

12.07.2025 / 15:34
UNESCO ermənilərin saxta “Urartu tarixini” rəsmiləşdirdi... Tarixə həqarət...

12.07.2025 / 15:21
Azərbaycanla gərgin günlərdə rus icması Rusiyanı müdafiə etməli idi? - Primakov "duzsuz" danışdı...

12.07.2025 / 14:30
SOCAR-la Suriya Hökuməti arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

12.07.2025 / 13:48
Erməni işgəncəsi qurbanlarının məhkəmə ifadələri əsasında kino çəkiləcək(?)..

12.07.2025 / 13:38
Sonsuzluğa "çarə tapan" dələduzlar peyda olub...

12.07.2025 / 13:31
Rusiya xarici siyasi təsir aləti kimi mediadan fəal istifadə edir - Mətbuat Şurası beynəlxalq ictimaiyyətə müraciət etdi

12.07.2025 / 13:28
Əhməd əl-Şaraa Azərbaycana gəldi – Suriya ilə münasibətlərdə yeni dövr başlayır

12.07.2025 / 12:07
DÇ-2030-un finalı bu stadionda keçiriləcək - AÇIQLANDI

12.07.2025 / 11:10
Ərdoğandan qərar - bu xanımı vəzifəyə təyin etdi

12.07.2025 / 11:02
Tramp ŞOKDA - ABŞ məhkəməsi Prezidentin fərmanını blokladı!

12.07.2025 / 10:54
Narkotik vasitələr becərən Qəbələ sakini yaxalanıb

12.07.2025 / 10:00
Mingəçevirin bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

12.07.2025 / 09:12
"Feyk xəbər" yayanları ciddi cəza gözləyir

12.07.2025 / 09:03
Ölkəmizə "cəhənnəm istilər" gəlir...

12.07.2025 / 08:44
Sertifikasiyadan sonra indi də müəllimlərin dərs yükü problemə çevrilib...

12.07.2025 / 01:05
Azərbaycandan tarixi uğur - 40 gündə 6 seçkidə qalib gəldik...

11.07.2025 / 21:43
Erməni işğalı zamanı əsirlikdə və girovluqda saxlanılmış şəxslər ifadə verdi – MƏHKƏMƏ+ FOTO

11.07.2025 / 21:30
Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

11.07.2025 / 21:15
Antiterrordan Əbu-Dabiyədək - Əliyevin təşəbbüsləri aparıcıdır...

11.07.2025 / 21:01
Priqojin 2 azərbaycanlını “Vaqner”ə hansı ölkənin həbsxanasında cəlb edib?..

11.07.2025 / 20:46
Bakı-İrəvan sazişi bu ilin sonunda imzalana bilər...

11.07.2025 / 20:31
Zəngəzur dəhlizi açılır - Əbu-Dabi çox şeyi dəyişdi...

11.07.2025 / 20:16
Əliyev-Paşinyan görüşünə Rusiyadan ikibaşlı rəylər gəlir...

11.07.2025 / 20:02
Dövlətdən böyük vəsait ayrılır, ipəkçilik yenə də çökür...

11.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın və Türkiyənin qəvi düşməninin axırına Ermənistan özü çıxır…

11.07.2025 / 19:30
Professor Məhərrəm Qasımlı Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

11.07.2025 / 19:17
Birləşmiş Kreml-İrəvan qüvvələri başladı - “Əbu-Dabi görüşünü ABŞ təşkil edib”...

11.07.2025 / 19:05
Sabir Zeynalov Açıq Çelenc Turnirində gümüş medal qazanıb

11.07.2025 / 19:03
Üç nəfər xaricində PKK terror təşkilatı bağışlandı - Murat Karayılan, Cəmil Bayık və...

11.07.2025 / 18:57
İranın diplomatik ikiüzlülüyü

11.07.2025 / 18:47
Hökumət mollası türk dilini "cəhənnəm dili" adlandırdı...

11.07.2025 / 18:42
Bahar Muradova Balakən rayonunda vətəndaşları qəbul edib

11.07.2025 / 18:33
Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

11.07.2025 / 18:23
İqtisadi Şuranın iclası keçirildi - 2026-cı il büdcə layihəsinə dair müzakirə aparıldı

11.07.2025 / 18:19
Təhsil Nazirliyi “qanunsuz” azad edir, məhkəmələr bərpa edir...

11.07.2025 / 18:06
Əliyev-Paşinyan razılaşmasının ardınca Rusiya hərəkətə keçdi...

11.07.2025 / 17:52
Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatlarının BMT-də rolu – BAMF-dan növbəti təlim

11.07.2025 / 17:47
Azərbaycandan Almaniyaya daha çox pul axmağa başlayıb - əvvəl tərsinə idi, nə olub?

11.07.2025 / 17:44
TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinin fəaliyyətinə dair növbəti geniştərkibli müşavirə keçirilib

11.07.2025 / 17:25
Tramp Ukraynaya göndərəcəyi silahların pulunu NATO-dan alacaq - Biz silahları onlara verəcəyik, onlar da Ukraynaya...

11.07.2025 / 17:12
Sabunçuda əməliyyat - Emin Səmədov 10 kq narkotiklə tutuldu...

11.07.2025 / 16:59
Dünya Çərkəz Birliyi çərkəz xalqının geridönüş haqqının tanınmasını tələb edir

11.07.2025 / 16:40
PKK-nın tərksilah edilməsilə bağlı ilk addım Süleymaniyyədə atıldı - Rəsmi Ankaradan ilk reaksiya...

11.07.2025 / 16:37
FHN-in əməkdaşı Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş katibi seçildi

11.07.2025 / 16:28
Beynəlxalq səyyahlar Laçında... - YENİLƏNDİ

11.07.2025 / 15:57
Ürəyi Vətənlə döyünən qəhrəman Elnur...

11.07.2025 / 15:30
bp-nin Azərbaycan milli mətbuatının 150 illiyinə töhfəsi...

11.07.2025 / 15:29
Dəniz kənarında ekoloji çirklənməyə yol verən şəxslərə qarşı polis nəzarəti daha da gücləndirilib

11.07.2025 / 15:14
"Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı" - Xocalı soyqırımı zamanı körpə övladları ilə girov götürülmüş qadın

Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

XƏBƏR ARXİVİ