Əkrəm Həsənov: "Səhmdar cəmiyyətlərin yığıncağında iştirak sərbəst deyil, kim istəyirsə həmin yığıncaqlarda iştirak edə bilməz"
Zaman-zaman sosial mediada səhmdar cəmiyyətlərin yığıncağının olması və ya olacağı barədə elanlar paylaşılır. "Filan Açıq Səhmdar Cəmiyyətin səhmdarlarının filan tarixdə ümumi yığıncağı olacaq" tipli elanlar mütəmadi olaraq yayılır.
Qeyd edək ki, ümumi yığıncaqda əsasən maliyyə hesabatı və cari məsələlər müzakirə olunur. Media olaraq bizdə maraq yarandı ki, xüsusilə də Açıq Səhmdar Cəmiyyətlərin iclasında kənar şəxslərin, ilk növbədə jurnalistlərin iştirakı təmin olunurmu? Mövcud qanunvericilikdə media təmsilçilərinin belə yerlərdə iştirakı necə tənzimlənir?
"Səhmdar cəmiyyətərin toplantısında media və ya başqa bir şəxsin iştirakı kommersiya məsələləri müzakirə olunduğu üçün düzgün sayılmır"
Hüquqşünas Əkrəm Həsənov "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, səhmdar cəmiyyət nizamnamə kapitalı müəyyən sayda səhmlərə bölünmüş kommersiya təşkilatıdır. Səhmdar cəmiyyəti kommersiya hüquqi şəxslərin növlərindən biridir: "Sahibkarlıq fəaliyyətinin bu təşkilati-hüquqi formasının fərqləndirici xüsusiyyəti nizamnamə kapitalının emissiya qiymətli kağızlar – səhmlər hesabına formalaşmasıdır. Bu zaman səhmdar cəmiyyətinin iştirakçısı olan hər bir səhmdar müəyyən sayda səhmə sahib olur. Səhmdarlar şirkətin mövcudluğuna heç bir təsiri olmadan səhmlərini başqa səhmdarlara ötürə bilirlər. Məlumat üçün deyim ki, reallıqda Azərbaycanda səhmdar cəmiyyət olduqca azdır. Əslində real səhmdar cəmiyyəti elə bir kommersiya təşkilatıdır ki, onun səhmləri, payı birjada sərbəst dövr edir və hər kəs də onu ala bilər. Bizdə belə bir səhmdar cəmiyyəti yoxdur. Bəzən beynəlxalq bank və ya digər yerlər səhm buraxıb. Ancaq daimi səhm heç yerdə satılmır. Bu səbəbdən də səhmdar cəmiyyətlə məhdud məsuliyyətli cəmiyyət arasında heç bir fərq yoxdur. O da bəllidir ki, Azərbaycanda qiymətli kağız bazarı yox səviyyəsindədir. Sadəcə, qanunvericiliyə görə səhmdar cəmiyyətlər mütləq şəkildə yaradılmalıdır. Bank, sığorta şirkətləri mütləq səhmdar cəmiyyəti formasında yaradılmalıdır. Eyni zamanda, dövlət müəssisələri özəlləşdirilərkən mütləq şəkildə səhmdar cəmiyyəti formasında qeydiyyatdan keçməlidir. Nadir hallarda kimsə könüllü səhmdar cəmiyyəti yaradır".
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, səhmdar cəmiyyəti ildə bir dəfə yığıncaq keçirməlidir. Həmin yığıncaqda da hesabat təqdim edilməlidir.
Səhmdar cəmiyyətlərinin iclaslarında medianın və ya ictimai şəxsin iştirakına gəlincə, Ə.Həsənov qeyd etdi ki, bu mümkün deyil. Çünki səhmdar cəmiyyətlərinin yığıncağında iştirak sərbəst deyil: "Kim istəyirsə həmin yığıncaqlarda iştirak edə bilməz. Nəzərə almaq lazımdır ki, səhmdar cəmiyyətlər kommersiya hüquqludur. Bu səbəbdən də bu tip yığıncaqlarda kimin iştirak etməsinin aidiyyəti şəxslər müəyyən edir. Səhmdar cəmiyyətərinin toplantısında media və ya başqa bir şəxsin iştirakı kommersiya məsələləri müzakirə olunduğu üçün düzgün sayılmır".
Günel CƏLİLOVA
