ABŞ Departamenti Azərbaycanın traffikinqlə mübarizəsini ənənəvi müsbət qiymətləndirirdi, bu il dəyişiklik baş verdi...

ABŞ Dövlət Departamenti 2019-cu ildə dünyada insan alveri haqqında hesabat dərc edib. Hesabatda deyilir ki, Azərbaycan hökuməti insan alverinin ləğvi üçün, minimum standartlara cavab verməsə də, bu istiqamətdə əhəmiyyətli səylər göstərir. Azərbaycan hökumətinin addımlarının əvvəlki dövrlə müqayisədə zəiflədiyi, məhkəmələrin isə traffikinqdə təqsirli bilinənlərə şərti cəza çıxardığı qeyd edilir.

Qeyd olunur ki, Azərbaycanda xaricə gedən miqrantlar üçün xəbərdarlıq kampaniyaları artırılıb. Buna baxmayaraq, Azərbaycan hökumətinin səyləri əvvəlki dövrlə müqayisədə zəif olub, bu sahədə cinayət təqibi zəifləyib və məhkəmələr traffikinqdə ittiham olunanların hamısı üçün şərti cəzalar verməklə kifayətlənib. O da qeyd olunur ki, Azərbaycan hökuməti habelə QHT-lər tərəfindən idarə olunan sığınacaqların saxlanmasına maliyyə dəstəyi verməyib. Hesabatda deyilir ki, guya büdcə təşkilatları işçilərinin pambıq yığımına cəlb edilməsinə dair məlumatlar var.

Məhz bütün bunlara görə Azərbaycanın reytinqi azaldılıb və o, 2-ci dəstənin içərisində xüsusi nəzarət siyahısına daxil edilib. Nəzarət siyahısında Azərbaycandan başqa, Əfqanıstan, Konqo, İraqla yanaşı, keçmiş sovet respublikalarından Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan da var. Avropa ölkələrindən bu siyahıda yalnız Macarıstan qərar tutub.

Departamentin sözügedən hesabatında Azərbaycanla bağlı məqamlar təəccüb doğurur. Ona görə ki, əvvəlki hesabatlarda Azərbaycanda bu sahədə irəliləyişlərin olduğu, bir sıra indekslər üzrə müsbət dinamikaların qeydə alındığı göstərilib. Ənənəvi olaraq hesabatlarda Azərbaycanda əsasən müsbət məqamlar yer alıb. Belə olan halda, son hesabatda səslənən tənqidi fikirlər nə dərəcədə əsaslıdır?

• Sahib Məmmədov: “Azərbaycanda insan alveri ilə mübarizə sahəsində vəziyyət pisləşməyib”

Məsələyə münasibət bildirən hüquq müdafiəçisi Sahib Məmmədovun sözlərinə görə, hesabatda Azərbaycanla bağlı səslənən tənqidi fikirlər əsaslı deyil: “ABŞ Dövlət Departamentinin insan alveri ilə bağlı hesabatları bir sıra hallarda həqiqəti əks etdirmir. Hesabat ABŞ dövlətinin digər dövlətə münasibətini göstərir. Yəni hansısa bir dövlətlə ABŞ-ın münasibətləri yaxşıdırsa, o zaman hesabatlar yaxşı olur. Yaxşı olmayanda bu, hesabatlara da təsir edir. Son hesabatda Azərbaycanla bağlı tənqidlər, bir növ, siyasi xarakterlidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda insan alveri ilə mübarizə sahəsində vəziyyət pisləşməyib. Eyni zamanda, əvvəlki illərlə müqayisədə pisliyə doğru bir tendensiya müşahidə edilmir. Keçən il bir cür, bu il başqa cür yazmaq sənədin ciddiliyinə kölgə salır. Bu üzdən, həmin hesabatı o qədər də səriştəli sənəd hesab etmirəm. Ola bilər ki, məlumat mənbələri qərəzli olub, yaxud da hansısa amili əsas götürüblər. Digər tərəfdən, ABŞ Dövlət Departamentinin insan alveri ilə bağlı hesabatında istifadə edilən indikatorlar açıqlanmır. O mənada ki, biləsən hansı indikatorlar əsasında bu qiymətləndirmə aparılır. Başqa bir tərəfdən, Azərbaycanda İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə üzrə Milli Koordinatorun hesabatına baxanda məlum olur ki, bizdə bu sahədə dinamika müsbətdir”.

Vidadi ORDAHALLI