Prezident İlham Əliyev Əfqanıstan Prezidenti Məhəmməd Əşrəf Qani və Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla keçirilən videokonfrans zamanı deyib ki, Avropa İttifaqının Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinə marağı artmaqdadır. Dövlət başçısı bildirib:
"Biz Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin imkanlarının daha da artırılması üçün səylərimizi davam etdirməliyik. Yükdaşımaların optimallaşdırılması üçün tariflərin unifikasiyasının həyata keçirilməsi vacibdir. Bugünkü görüşümüzün nəticələrinin və gələcək addımların müzakirəsi üçün ölkələrimizin nəqliyyat strukturlarının işçi görüşünün keçirilməsini təklif edirəm.
Avropa İttifaqının Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinə marağı artmaqdadır. 2019-cu ilin iyul ayında Azərbaycana səfər etmiş Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti cənab Donald Tusk Ələt Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanına getmiş və limanın imkanları ilə yerində tanış olmuşdur. Artıq bir neçə Avropa ölkəsi bu dəhlizə qoşulmuşdur. Digər tərəfdaş dövlətlər də dəhliz vasitəsilə yükdaşımalara böyük maraq göstərirlər. Qoşulmama Hərəkatının videokonfrans vasitəsilə keçirilmiş zirvə görüşündə Afrika İttifaqının və Avropa İttifaqının rəhbər şəxsləri iştirak etmişlər. Qoşulmama Hərəkatının tədbirində Avropa İttifaqının ilk dəfə iştirakı tarixi hadisə idi. Azərbaycan bu iki təsisat arasında əlaqələrin inkişafı istiqamətində öz səylərini davam etdirəcəkdir.
Avropa və Asiya ölkələri Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin iştirakçılarıdır. Hesab edirəm ki, bugünkü görüşün mövzusu olan nəqliyyat-logistika mövzusu Avropa İttifaqı ilə Qoşulmama Hərəkatı arasında praktiki əməkdaşlıq üçün ilk addım ola bilər.
Azərbaycanın xarici siyasətində ikitərəfli əməkdaşlıqla yanaşı, üçtərəfli əməkdaşlıq konsepsiyası da mühüm yer tutur. İnanıram ki, bugünkü üçtərəfli görüşümüzün nəticələri uğurlu olacaq, regional əməkdaşlığa və iqtisadi inkişafa töhfə verəcəkdir. Bir daha bu təşəbbüsə görə minnətdarlığımı bildirirəm. Bu, çox mühüm və vaxtında keçirilən bir tədbirdir. Sizin təkliflərinizi nəzərə alaraq mən birgə hökumət işçi qrupunun yaradılmasını təklif etmək istərdim. Çünki bu gün bizim müzakirə etdiklərimiz yalnız nəqliyyat sahəsi ilə bağlı deyil. Biz investisiya, ticarətlə bağlı müzakirələr apardıq, telekommunikasiya barədə məsələləri müzakirə etdik. Bütün bu məsələlər çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Düşünürəm ki, biz aidiyyəti hökumət üzvlərinə göstərişlər verə bilərik ki, hər tərəfdən bir işçi qrup yaradılsın və bizim müzakirə etdiyimiz bütün məsələləri - enerji təhlükəsizliyi, neft, neft məhsulları və qaz təchizatı məsələlərini, tariflərin unifikasiyasını, gömrük qaydalarını, investisiya imkanları ilə bağlı yeni ideyalarımızı əhatə etsin. Beləliklə, biz hazırıq. Türkmənbaşı ilə Siyəzən arasında fiberoptik kabel xətti ilə bağlı məsələlər - bu sonradan Avropaya qədər və Əfqanıstan vasitəsilə sizin qonşularınıza qədər genişləndirilə bilər. Düşünürəm ki, biz təkliflərə nəzər sala və onları təsdiqləyə bilərik, bütün lazımi göstərişləri verərik və bu prosesi irəliyə apararıq".
Göründüyü kimi, Prezident İlham Əliyev dünyanın iki böyük təsisatının əməkdaşlığı istiqamətində ilkin addımların atıldığını bəyan etdi. Təbii ki, bütün bu proseslərdə Azərbaycanın mühüm rolu var. Belə əməkdaşlığın perspektivi ilə bağlı ekspertlər nə düşünür?
Beynəlxalq məsələlər üzrə ekpert Yeganə Hacıyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqmasında bildirdi ki, uzun illərdir Azərbaycan sülhpərvər, humanist dövlət ənənəsinə sadiq olaraq, çoxsaylı regional, beynəlxalq formatlarda planetin qaynar ocaqları, münaqişəli situasiyalarla üzləşən ölkələr üçün nəzrdə tutulan tədbirlərə ev sahibliyi edir: “Rəsmi Bakı regional və qlobal səviyyədə sabitlik və inkişafın təmin edilməsi yollarının müzakirəsi üçün bir platforma rolunu oynamaqla dünyada sülhün və əminamanlığın bərqərar olmasına öz töhhfəsini verir. Azərbaycan humanist ənənəsinə sadiq qalaraq, qlobal pandemiya şəraitində belə dövlətlər və xalqlar arasında kommunikasiya qurur, körpü yaradır.
Belə növbəti tədbirlərdən biri kimi, Qoşulmama Hərəkatının sədri kimi Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə Qoşulmama Hərəkatının Təmas Qrupu formatında mayın 4-də videokonfrans vasitəsilə koronavirusla mübarizəyə həsr olunmuş “COVID-19-a qarşı birlikdəyik” mövzusunda Zirvə görüşü keçirildi. Zirvə görüşündə Avropa İttifaqı rəsmisinin iştirakı və çıxışı Qoşulmama Hərəkatının tarixində ilk dəfə baş vermiş hadisədir. Avropa İttifaqı ilə daim əks qütblərdə olan Qoşulmama Hərəkatının bir araya gətiriliməsinə isə məhz Azərbaycan müvəffəq olub. Növbəti dəfə Bakının Avropa İttifaqı və Qoşulmama Hərəkatının fikir mübadiləsi, qlobal həmrəylik və əməkdaşlıq üçün səmərəli platformaya çevrildiyinin şahidi olduq. Daim bir-biri ilə əks qütblərdə olan Qoşulmama Hərəkatı ilə Avropa İttifaqının koronavirus təhlükəsi zamanı bir araya gəlməsi isə postpandemiya dövründəki yeni dünya düzənində mümkün cizgilər haqqında eyham kimi qəbul edilə bilər.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsu beynəlxalq münasibətlərdə yeni yanaşma olan vacib sosial, iqtisadi, siyasi mövzular ətrafında rəqəmsal siyasi səfərbərlik təşəbbüsü olaraq qlobal böhran vəziyyətlərində problemlərin həllində virtual əməkdaşlığın faydalılığını üzə çıxartdı. Bu özünü İlham Əliyevin Əfqanıstan Prezidenti Məhəmməd Əşrəf Qani və Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla videokonfrans görüşündə bir daha göstərdi. Məlum oldu ki, Avropa İttifaqının Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinə marağı artmaqdadır. Bu iri layihələrin ölkəmiz üçün faydalılığı var. Bununla yanaşı, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin kəsişməsində yerləşən Azərbaycan həm də fərqli qütbləri bu platformalar üzərində əməkdaşlığa cəlb edə bilir”.
Görünən budur ki, çox böyük logistik layihələrin ərsəyə gəlməsində mühüm rola malik olan Azərbaycan eyni zamanda böyük qurumların əməkdaşlığını stimulaşdıran fəaliyyətə də imza atmaqla nə qədər böyük siyasi aktor olduğunu ortaya qoyur.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
