İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti (ƏMDX) Qazax rayonunda yerləşən “Daş Salahlı” bentonit gil yatağını hərraca çıxarır.
Qurumdan verilən məlumata görə, hərrac iyunun 14-də, saat 15:00-da keçiriləcək. Belə ki, sahəsi 8,5 hektar olan yatağın ilkin satış qiyməti 169 400 manatdır. Bu məbləğin 10%-i beh kimi ödənilməlidir. Hərracda iştirak etmək istəyən fiziki və hüquqi şəxslər hərracla bağlı məlumat almaq, xidmət haqqı və 10% miqdarında beh məbləğini ödəmək üçün ƏMDX-nın Əmlak Xidmətləri Məkanına (Bakı şəhəri, Nizami rayonu, Xəlil Rza Ulutürk küçəsi, 20) müraciət edə bilərlər.
Burada diqqəti çəkən və təəccüb doğuran məqam odur ki, faydalı qazıntı yatağını hərraca çıxarıb satmaq nə dərəcədə doğrudur? Qanun buna icazə verirmi? Bəs faydalı qazıntı yatağı Yerin təki deyil? Axı Yerin təki xalqa məxsusdur. O zaman bunu özəlləşdirmək nə dərəcədə doğrudur?
“Təəssüflər olsun ki, bu məsələdə normativlər nəzərə alınmır”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən ekspert İlqar Hüseynli bununla bağlı bir sıra məqamlara toxundu: “Burada söhbət təkcə Yerin təkinə, dövlət fonduna və bələdiyyə mülkünə aid olan torpaqlardan getmir. Təəssüflər olsun ki, bu məsələdə normativlər nəzərə alınmır ki, təbii sərvətlər xalqa məxsusdur və onun alqı-satqısı mümkünsüzdür. Bu isə o deməkdir ki, o cür ərazilər alqı-satqı predmeti ola bilməz, özəlləşdirilə bilməz. Ancaq məsələ ondadır ki, “Daş Salahlı” bentonit gili yatağı fəaliyyətdə olan sahibkarlıq subyekti kimi hərraca çıxarılıb. Bu isə o deməkdir ki, istənilən halda yerin altında qum, çınqıl və digər təbii resurslardan istifadə üçün özəl sektorun cəlb olunmasına icazə var. Həm də qızıl yataqların istismarında özəl sektor iştirak edə bilər. Fikrimcə, bütövlükdə oradakı bütün torpaq sahəsi, ehtiyat fondu deyil, yalnız yatağın istismarı ilə məşğul olan müəssisənin hərraca çıxarılmasından söhbət gedir. Müəssisənin ilkin satış qiymətinin 169 400 manat qiymətləndirilməsinə gəldikdə isə, hərracda qiymətlərin hansı səviyyəyə qalxmasını müşahidə etmək lazımdır. Onu da müəyyənləşdirmək lazımdır ki, həmin ərazi kimə məxsusdur - bələdiyyələrə, yoxsa Dövlət Ehtiyat Fonduna. Eyni zamanda, buradan gələn vəsaitlər hansı büdcəyə yönələcək. Hesab edirəm ki, bütün bunlara diqqət etmək lazımdır. Ərazi bələdiyyə torpaqlarına aid olsa belə, oradakı ehtiyatların istismarını özəl şirkətə icarəyə vermək olar. O şərtlə ki, gələn vəsait bələdiyyənin ehtiyaclarını ödəsin. Ancaq onu özəlləşdirmək olmaz. Bir məqamı da qeyd edim ki, əvvəllər bütün yeraltı sərvətlər nəzərdə tutulurdu. Sonra yanaşma dəyişdi. Yəni neft-qaz, uran və digər əlvan metalların olduğu ərazilər nəzərdə tutuldu. Qum-çınqıl torpaqları üzərindəki obyektlər o şərtlə alqı-satqı predmeti ola bilər ki, həmin torpaqlar dövlətə, bələdiyyəyə məxsusluğunu saxlasın”.
Bir sözlə, ekspert hesab edir ki, bu kimi məsələlərdə bir sıra məqamlar nəzərə alınmalıdır.
Vidadi ORDAHALLI
