Bazar günü, 20 iyul 2025
     

Ali Məhkəmənin "əsassız varlanma" qərarı yeni mübahisələrə əsas verdi...

Image

Şəmsəddin Əliyev: "Hesab edirəm ki, əsassız varlanmanı ər və arvada şamil etmək olmaz, bu yanaşma doğru deyil"

Ali Məhkəmənin Mülki kollegiyası əsassız varlanma ilə bağlı vahid məhkəmə təcrübəsini müəyyən edən qərar qəbul edib. Ali Məhkəmənin xəbərinə görə, faktiki ailə münasibətində yaşayan şəxslərdən biri digərinin verdiyi pul vəsaiti hesabına əmlak alıb. Bu münasibətlər pozulduqdan sonra pul vəsaiti verən şəxs əmlakın dəyərinin geri qaytarılmasını tələb edib.

Məhkəmələr əmlakın alınması üçün pul vəsaitini iddiaçının ödədiyini müəyyən etməklə bu qənaətə gəliblər ki, cavabdeh əsassız varlanıb, ona görə əmlakın dəyərini iddiaçıya qaytarmalıdır.

Qanundan irəli gələn öhdəlik kimi əsassız varlanma çərçivəsində tələbin haqlı sayılması üçün isə aşağıdakı şərtlər müəyyən edilməlidir:

- cavabdehin əmlak əldə etməsi;

- həmin əmlakı iddiaçının əmlakı hesabına əldə etməsi;

- əldəetmə üçün qanundan və ya müqavilədən irəli gələn heç bir əsasın olmaması, yaxud bu cür varlanmanın həyata keçirilməmiş əsasa və ya sonralar aradan qalxmış əsasa söykənməsi.

"Əsassız varlanma" müasir hüquq sistemlərində mülki hüquqda bir institutdur. Bu, bir tərəfin başqa tərəfin ziyanına olaraq varlanması və bunun hüquqi bir əsası olmaması halında baş verir.

Roma hüququnda da bu institut mövcud idi və bir sıra hüquqi nəticələr doğururdu.

Əsassız varlanma hüquqi bir əsas olmadan, məsələn, qanuni razılaşma, qanuni qazanma və ya digər hüquqi əsaslar olmadan bir tərəfin başqa bir tərəfin ziyanına olaraq gəlir əldə etməsidir. Yəni əsassız varlanma bir tərəfin başqa bir tərəfin ziyanına olaraq qazanmasıyla əlaqəlidir. Başqa sözlə, əsassız varlanma məhrum olan tərəfin ziyanına təsir edir. Bu, qazanc, pul, mülkiyyət, xidmət və ya başqa bir formada ola bilər.

Bu, ailələrin boşanmasinda ərin arvadı heç nə vermədən küçəyə atması hallarının artmasına gətirib çıxarmayacaqmı? Çünki ölkədə əsasən kişilər işləyir, qadınlar ev işləri iə məşğul olur və uşaqlara baxır ki, bu da rəsmən iş sayılmır. Boşananda ər sənəd təqdim edə bilər ki, bütün əmlakı mən almışam, arvada heç nə düşmür. Bu, xüsusən varlı elita arasında daha çox gərginliyə səbəb ola bilərmi?

Baki-xeber.com-un sualını cavablandıran hüquqşünas Şəmsəddin Əliyev bildirdi ki, kassasiya məhkəməsinin yanaşması doğrudur: "Konstitusiyamızda göstərilir ki, ailə cəmiyyətin özəyi kimi dövlətin xüsusi himayəsindədir. Daha sonra valideynlərin borcları sadalanır. Mənim qüvvədə olan Ailə Məcəlləsinə münasibətim bir qədər fərqlidir. Məcəllədə ailə münasibətlərinin qorunması üçün yetərincə normalar yoxdur. Ailə münasibətlərini normalaşdıraraq boşanmaların qarşısını alan maddələr çox azdır, demək olar ki, yoxdur.

Hesab edirəm ki, əsassız varlanmanı ər və arvada şamil etmək olmaz, bu yanaşma düz deyil. Bu, sahibkarlara şamil edilməlidir. Nikaha daxil olana qədər qazandıqları, nikah dövründə isə vərəsəlik, hədiyyə və s. əsasında əldə edilənlər ər və arvadın ayrıca mülkiyyətidir. Nikah bağlanandan sonra nə qazanılırsa ər və arvadın birgə mülkiyyətidir. Boşanma zamanı da bərabər bölünməlidir. Hər iki şəxs bu mülkiyyət üzərində həm sahiblik, həm sərəncam vermək, həm də istifadə etmək hüququna malikdir. Çünki hər iki tərəf ailədə müəyyən iş bölgüsüna malikdir.

Qadın ev işləri və uşaqların qayğısı ilə məşğuldursa, o da işləyir. Ona görə də ailəyə gələn gəlirdə arvadın da payı var. Tutaq ki, kişi işləyir, arvad evdardır və o, hər ay xanımına ehtiyaclarını qarşılamaq üçün ayrıca pul verir. Qadın isə bu pulu məqsədli şəkildə yığır. Bunu əsassız varlanma saymaq olmaz. Ona görə də kassasiya məhkəməsi doğru qərar verib.

Bütün dövrlərdə boşanma işi çox çətin olub. Sovetlər dönəmində vəzifədə olan məmur boşanardısa, ona dövlət qulluğu etibar edilməzdi. Məntiq belə idi ki, ailəsinin öhdəsindən gələ bilməyən, dövlətin himayəsində olan, cəmiyyətin özəyi sayılan institutu qoruya bilməyən səxsə dövlət qulluğunu da etibar etmək olmaz. Əslində bu çox düzgün yanaşma idi.

Məsələn, Müdafiə Nazirliyində çalısan, mayor rütbəli bir zabit bir yaşinda oğlu olmasına rəğmən ailəsini boşayırdı. Mayor öz arvadından və oğlundan imtina edirdi. Mən məhkəmədə vəsatət qaldırdım ki, bu zabitin Müdafiə Nazirliyində işləməyə mənəvi haqqı yoxdur. Çünki bu oğlan uşaği gələcəkdə hərbi mükəlləfiyyətə cəlb ediləcək, kim bilir, bəlkə o, milli qəhrəman olacaq. Mən tamamilə şəxsi prizimpusiyamdan yanaşdım və məhkəmənin düşüncəsinə təsir edə bildim. Vəsatət qəbul edildi və onun iş yerinə göndərildi.

Bəzən əmlak bölgüsündən yayınmaq üçün kişinin evi atasının adına olur, qadın yalnız yaşamaq hüququ ilə qeydiyyata alınır. Bütün bunlar dövlətin himayəsində olan cəmiyyət özəyinin - ailənin dağılmasına yönəlib. Hesab edirəm ki, qadın ayrılirsa, kişa onu evlə təmin etməli və bütün ehtiyaclarını qarşılamalıdır. Qadın ata evindən uşaq gətirməmuşdi ki, amma ata evinə uşaqla qayıdır. Bunu nəzərə alaraq hesab edirəm ki, nikahdan əvvəl bağlanan müqavilə tamamilə əsassızdır. Konstitusiyamıza görə, qadın və kişi bərabər hüquqa malikdir.

Amma nikahdan öncə cütlüyün müayinədən keçməsi çox doğru addımdır. Bu birbaşa xalqın sağlamlığına hesablanmış bir addımdır. Məcəllə bir qədər də təkmilləşdirilməlidir ki, məqsədli nikahların və nikahdan sui-istifadənin qarşısı alınsın.

Azərbaycanda ailə konsepsiyasi mövcud deyil. Bizim hərbi doktrinamız var, milli təhlükəsizlik konsepsiyamız var, amma ailə konsepsiyasi yoxdur. Yaxşı olar ki, nikah zamanı cütlük ailəyə sədaqət andı içsin. Bu and digər andlardan daha vacibdir, çunki ailə cəmiyyətin özəyidir. Bu təkliflə Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi çıxış etməlidir.

Ailə Məsələsinin 35-ci maddəsi ər və arvadin əmlakını tənzimləyir. Burada da göstərilir ki, nikahdan sonra qazanılanlar cütlüyün ümumi əmlakıdır.

Yenə təkrar edirəm, əsassız varlanma ər-arvad münasibətlərinə şamil edilə bilməz.

Akif NƏSİRLİ



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

19.07.2025 / 21:37
Prezident: "Azərbaycan ilə Ermənistan arasında etimadın zəmanəti beynəlxalq hüquq normaları olmalıdır"

19.07.2025 / 21:28
"Qarabağ və Şərqi Zəngəzur artıq cənnətin kiçik bir parçasıdır" - Prezident

19.07.2025 / 21:16
Azərbaycan Prezidenti: "Fransa ilə Yeni Kaledoniya arasında baş verən hadisə tarixi presedentdir"

19.07.2025 / 21:15
Azərbaycan Rusiyanı beynəlxalq məhkəməyə verəcək...

19.07.2025 / 21:11
"Azərbaycan ilə Çinin ticarət həcminin artırılmasına dair böyük planları var" - Prezident

19.07.2025 / 21:01
Prezident İlham Əliyev: "Azərbaycan mediasının inkişafı məni çox sevindirir"

19.07.2025 / 20:57
"Biz xarici investorları enerji sektoruna cəlb edirik" - Prezident

19.07.2025 / 20:50
Prezident: "Mən süni intellektdən istifadə etmirəm"

19.07.2025 / 20:39
Prezident İlham Əliyev: "İqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə Afrika dövlətlərini dəstəkləyirik"

19.07.2025 / 20:32
"Azərbaycan və Ermənistana razılığa gəlməkdə kömək etmək səylərinə görə Prezident Trampa minnətdarıq" - Prezident

19.07.2025 / 20:28
Azərbaycan Prezidenti qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı sualı cavablandırıb

19.07.2025 / 20:17
Prezident Rusiya ilə Avropa İttifaqı arasında yaranmış təbii qaz böhranına münasibət bildirdi

19.07.2025 / 20:10
Prezident İlham Əliyev Şuşa Forumunda öz siyasətinin təməl prinsiplərini sadaladı

19.07.2025 / 19:59
"Cənubi Qafqaz sabit məkan olacaq" - Prezident İlham Əliyev

19.07.2025 / 19:56
Prezident Ermənistanla sülh müqaviləsinin hansı halda imzalana biləcəyini açıqladı

19.07.2025 / 19:49
Prezident İlham Əliyev III Şuşa Qlobal Media Forumunda iştirak edib - FOTO

19.07.2025 / 19:41
"Bizi tənqid edənlərin xarici borcu ÜDM-in 100 faizi qədərdir və ondan da artıqdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:23
"Biz indi beynəlxalq səhnədə daha fəalıq" - Prezident

19.07.2025 / 19:15
Prezident: "İstəyirik ki, İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı daha güclü, daha effektiv olsun"

19.07.2025 / 19:12
"Bizim Qələbəmiz göstərir ki, ədalət var, sadəcə, ona nail olmaq lazımdır" - Prezident

19.07.2025 / 19:10
Bakı ilə İrəvanın arasında Paris özünü bu dəfə belə pərdələyir - "göz yaşları"...

19.07.2025 / 19:03
Azərbaycan Prezidenti: "ABŞ-la güclü tərəfdaşlıq münasibətlərinin dəstəkləndiyini görürük"

19.07.2025 / 18:40
"Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi maksimal həcmdə fəaliyyət göstərir" - Prezident

19.07.2025 / 18:35
Ərdoğan Trampın “50 gün” hədəsindən Putini xilas etmək istəyir...

19.07.2025 / 18:28
Prezident İlham Əliyev: "Bizim etibarlı tərəfdaş imicimiz var"

19.07.2025 / 18:20
"Ermənistan Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı prosesi bundan sonra da bloklasa, onun tranzit ölkəyə çevrilmək şansı sıfra yaxınlaşır" - Prezident

19.07.2025 / 18:06
AB Azərbaycan qazına möhtac... Rəsmi Brüssel isə bizə pislikdən əl çəkmir…

19.07.2025 / 18:01
Prezident: "Zəngəzur dəhlizinin potensialı ilkin mərhələdə 15 milyon ton yük səviyyəsində qiymətləndirilir"

19.07.2025 / 17:38
Azərbaycanın MDB İqtisadi Şura iclasından imtinasının ardınca maraqlı bəyanat səsləndi...

19.07.2025 / 17:36
"Azərbaycan ekoloji baxımdan çox düzgün mövqe seçmiş ölkədir" - Prezident

19.07.2025 / 17:24
Prezident İlham Əliyev: "Şuşa Media Forumu artıq ənənəvi xarakter alıb"

19.07.2025 / 17:09
Mahmud Kaşqari Fondunun layihəsi əsasında çap olunan kitabların təqdimatı keçirilib - FOTO

19.07.2025 / 16:52
Yunus peyğəmbərdən sonra üçüncü Yunus... Yunus Oğuz - 65

19.07.2025 / 16:37
Bu gün 3-cü Şuşa Qlobal Media Forumu işə başlayır

19.07.2025 / 16:10
"Dünya liderləri Prezident İlham Əliyevdən çox şeyləri öyrənə bilər" - Rusiyalı politoloq

19.07.2025 / 15:33
Ermənilər Ağdamda qəbirlərdən protezləri də oğurlayıblar...

19.07.2025 / 14:16
Azərbaycan-Pakistan mövcud strateji tərəfdaşlıq münasibətləri müzakirə edilib

19.07.2025 / 12:18
Milli Məclisdən Belçika parlamentinə sərt cavab - regionda yeni gərginlik ocağı yaratmağa çalışırlar...

19.07.2025 / 11:45
Prezident İnzibati Xətalar Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanunu təsdiqlədi

19.07.2025 / 11:33
Azərbaycanda geodeziya, qravimetriya, topoqrafiya, kartoqrafiya və kadastr işlərində yeni koordinat sistemi tətbiq ediləcək - SƏRƏNCAM

19.07.2025 / 10:12
ŞOK - Özbəkistanda İŞİD-ə məxsus terror qruplaşması aşkar edildi!

19.07.2025 / 10:08
İrəvanda keçmiş deputat hakimiyyətin devrilməsinə çağırışa görə həbs edilib

19.07.2025 / 10:01
"Napoli" Vikter Osimhen üçün "Qalatasaray"a "HƏ" dedi

19.07.2025 / 09:53
Milli Məclis Belçika Nümayəndələr Palatasının qətnaməsinə kəskin etirazını bildirib

19.07.2025 / 09:27
Müəllimlər kimi həkimlər də "yazı-pozu" ilə hədsiz yükləniblər...

19.07.2025 / 08:42
Ət 1 manat da bahalaşdı....

18.07.2025 / 23:20
Bakı Kitab Mərkəzində “Tanımadığımız Konfutsi” adlı gecə keçirildi - FOTO

18.07.2025 / 22:32
İctimai Birlik sədri Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 22:18
“65 illik yubileyiniz mübarək olsun, ustad!” - Missiya TV-nin baş redaktorundan Aydın Quliyevə təbrik...

18.07.2025 / 21:51
Prezident İlham Əliyev İraq Prezidentinə başsağlığı verdi

18.07.2025 / 21:50
Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları və qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin törətdiyi təxribatlar nəticəsində zərər çəkmiş şəxslər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

18.07.2025 / 21:35
Ermənistanı elə Avropanın özü vurmağa hazırlaşır - Makron nə ilə fərqlənir?..

18.07.2025 / 21:23
65 İLLİK ÖMÜR YOLUNA DƏYƏR VERƏN İNSANA! - Milli İstiqlalçıların Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

18.07.2025 / 21:20
31 tona yaxın qızıl almışıq - yığım, ya emal üçün?

18.07.2025 / 21:06
İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin iç siyasətində mümkün təmayüllər - sabitlik qalacaqmı?..

18.07.2025 / 20:53
Bakıdan Parisə sərt sillə - dünya mediası Azərbaycanın möhtəşəm uğuruna heyrandır...

18.07.2025 / 20:39
Avropa İttifaqı yeni SSRİ olmaq istəyir - Cənubi Qafqazda ilk olaraq Gürcüstanı əzəcək...

18.07.2025 / 20:26
Qonşularla müqayisədə iki rəqəm bizi geridə qoyur...

18.07.2025 / 20:14
Çin-Hindistan-Rusiya ittifaqı? - XİN-in yeni strategiyasında ən ağır maneə...

18.07.2025 / 20:00
Azərbaycanın çay ixracı azalır... Niyə?

18.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

18.07.2025 / 19:35
"Erməni kilsəsi İŞİD-dir, molla rejimi ilə bir addımlayır" - təhqirin biri "1 qəpik"…

18.07.2025 / 19:26
Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi Aydın Quliyevi təbrik etdi

18.07.2025 / 19:22
Suriyada Türkiyə-İsrail müharibəsi hər an başlaya bilər...

18.07.2025 / 19:09
Akademik Əhliman Əmiraslanov Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

18.07.2025 / 19:04
Müəllimlər müəllimi Sabir Qurbanov - FOTO

18.07.2025 / 19:04
BMT-nin İqtisadi və Sosial şurasına üzvlüklə bağlı təlimlər keçirilir

18.07.2025 / 18:50
İsrailin Suriyanı vurması Azərbaycanın siyasətinə bəzi çətinliklər yaradır...

18.07.2025 / 18:46
Bakıda Türkiyə-Azərbaycan Qardaşlıq Forumu keçirildi

18.07.2025 / 18:31
Azərbaycan Türkmənistanın Transxəzər problemini həll edəcək...

18.07.2025 / 18:17
Dünyanın yaradıcı insanlarının bir qrupu “Azərbaycan” Nəşriyyatına toplaşdı - 150 illik işığın əhatəsi... - FOTO

18.07.2025 / 18:03
Ay Paşinyan, Şanxay təşkilatı hara, Avropa Birliyi hara?..

18.07.2025 / 17:49
İrəvanda “Arsax deyən son dilləri də kəsirlər”...

18.07.2025 / 17:36
İrəvan Moskvanı konyakla məst edə bilmədi, ancaq Kreml İrəvanı konyakla vurdu...

18.07.2025 / 17:23
Prezident İlham Əliyev Təzəbinə və Xanyurdu sakinlərinə - Biz burada əbədi yaşayacağıq, daha heç kim bizi bu yerlərdən çıxara bilməz

18.07.2025 / 17:05
"Suriyada sülhün, təhlükəsizliyin və sabitliyin bərqərar olunması mütləq dərəcədə vacibdir" - Azərbaycan XİN

18.07.2025 / 16:51
Xadimələrə maşınını yudurdan məktəb direktoru işdən çıxarıldı

18.07.2025 / 16:36
Polis Maştağada əməliyyat keçirdi - 881 kq çətənə kolu yetişdirilən istixana aşkarlandı...

18.07.2025 / 15:55
Bakıda 12 min manatlıq oğurluq edən və avtomobil qaçıran şəxslər saxlandı

18.07.2025 / 15:43
Valideyn himayəsindən məhrum uşaqlar üçün yaradıcı və psixoloji inkişaf layihəsi

18.07.2025 / 15:40
Prezident Xocalının Xanyurdu kəndində olub, kəndə köçən bir qrup sakinlə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

Azərbaycanın zəngin elmi və mədəni irsinin özünəxas ikili mahiyyəti...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910