ATƏT Qarabağ tənzimlənməsində bundan sonrakı iştirakın "yol xəritəsini" çəkdi - yekun saziş məsələsində ATƏT uğurlu ola biləcəkmi...
Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi üzrə ATƏT-in hazırkı sədrinin şəxsi nümayəndəsinin iştirak etdiyi kontekstdə danışıqların əsası əhəmiyyətli dərəcədə dəyişib. Bundan sonra ATƏT və şəxsi nümayəndənin öz işini daha səmərəli şəkildə davam etdirməsini ilk növbədə münaqişə tərəfləri ilə müəyyənləşdirmək lazımdır.
ATƏT-dən bildiriblər ki, rusiyalı sülhməramlıların yerləşdirilməsi və atəşkəsə əməl olunması üzrə Rusiya-Türkiyə birgə monitorinq mərkəzinin yaradılması hərbi təhlükəsizliyi təmin edəcək: “ATƏT təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə təşkilat olmaqla atəşkəs rejimi və böhran idarəçiliyindən tammiqyaslı sülh sazişi və münaqişə sonrası bərpa prosesinə keçiddə rol oynaya bilər. ATƏT-in hazırkı sədrinin şəxsi nümayəndəsi tərəflərin razılığı, ATƏT sədrliyinin və ATƏT Minsk Qrupu həmsədrlərinin rəhbərliyi ilə zərurət təqdirində fəaliyyətini genişləndirməyə hazırdır. ATƏT-in hazırkı sədrinin şəxsi nümayəndəsi maraqlı tərəflərə öz xidmətlərini təklif etməyə, siyasi razılaşmalardan konkret fəaliyyətə keçiddə kömək etməyə, etimadın möhkəmləndirilməsi üzrə razılaşdırılmış tədbirlərin hazırlanması və reallaşdırılmasını dəstəkləməyə hazırdır”.
Maraqlıdır, bütün bu deyilənlərin fonunda, Azərbaycanla Ermənistan arasında yekun sülh sazişinin imzalanmasında ATƏT uğurla iştirak edə bilərmi?
“Minsk Qrupunun vasitəçiliyinə inam və etimad əhəmiyyətli dərəcədə sarsılıb”
Məsələyə münasibət bildirən AMİP funksioneri Əli Orucovun sözlərinə görə, bu o qədər də real görünmür: “Məsələ ondadır ki, ATƏT-in Minsk Qrupunun vasitəçiliyinə inam və etimad əhəmiyyətli dərəcədə sarsılıb. Çünki 29 ilə yaxındır ki, ATƏT Qarabağ məsələsində vasitəçilik edir, amma indiyə qədər nəyəsə nail ola bilməyib. Bu illər ərzində Minsk Qrupunun fəaliyyəti formal xarakterli olub. Eyni zamanda, qurum passiv fəaliyyəti ilə, dolayı da olsa, ermənilərin xeyrunə işləyib. Qurumun vasitəçiliyi ilə əldə olunan atəşkəslərin ömrü uzun olmayıb. 1994-cü ilin mayında imzalanan atəşkəsə gəldikdə isə, bu bilavasitə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə əldə olunub. ATƏT-in praktiki olaraq bunda heç bir rolu olmayıb. Baxmayaraq ki, Rusiya da qurumda təmsil olunurdu. 44 günlük müharibəyə gəldikdə isə, faktiki olaraq qurum ortaya bir nəticə qoya bilmədi. Rusiya atəşin dayandırılmasında Türkiyə ilə birlikdə əsas rol oynadı. Ona görə də bundan sonra ATƏT-in bir təşkilat olaraq sülh sazişində həlledici rol oynaya biləcəyi real deyil. Baxmayaraq ki, ABŞ-la Fransa Rusiyanın bu məsələdə arbitr rolunu oynamasında maraqlı deyil. Çox güman ki, Rusiya və Türkiyənin səyi sayəsində sülh sazişi əldə oluna bilər”.
Partiya funksioneri bir daha vurğuladı ki, qurumun vasitəçiliyinin effektli olacağına inam yoxdur.
Vidadi ORDAHALLI
