Bazar günü, 13 iyul 2025
     

"ABŞ Azərbaycandan yana olacaq" - bu bir soyuq geosiyasi hesablamadır...

Image

ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının Cənubi Qafqazla bağlı siyasətinin necə olacağı həm Vaşinqton, həm də region ölkələri üçün xüsusi maraq doğurur. Burada bir məsələni xatırladaq ki, Trampın inauqurasiyasına bir həftə qalmış Ermənistan və ABŞ Strateji Tərəfdaşlıq Komissiyasının Nizamnaməsini imzalayıblar. 

Ermənistanın Regional Demokratiya və Təhlükəsizlik Mərkəzinin prezidenti Tiqran Qriqoryan qeyd edir ki, yeni administrasiyanın bu sənədə əvvəlki kimi həvəs göstərməməsi ehtimalı var. 

Vaşinqtonda yerləşən Xəzər Siyasəti Mərkəzinin aparıcı eksperti Erik Rudenskjold qeyd edir ki,   Donald Tramp Xəzər regionu üçün yad deyil və ilk prezidentliyi dövründə Mərkəzi Asiyaya xüsusi diqqət yetirib. Xəzərdə artan regional əməkdaşlığı şərh edən ekspert qeyd edib ki, dənizə çıxışı olmayan Mərkəzi Asiya öz infrastruktur məhdudiyyətlərini aradan qaldırmağa başlayıb və Azərbaycan və Gürcüstan vasitəsilə Qərbə gedən sürətlə genişlənən və inkişaf edən ticarət dəhlizinin bir hissəsinə çevrilib. Strateji və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzinin vitse-prezidenti Daniel Rand regionun mineral ehtiyatlarının əhəmiyyətinə diqqət edir.   O, həmçinin Orta Dəhlizin mühüm alternativ ticarət marşrutu kimi artan əhəmiyyətini və Azərbaycanın əsas tranzit məntəqəsi kimi rolunu qeyd edib. Onun fikrincə, ABŞ regionda mövcudluğunu gücləndirməli və region ölkələrinə beynəlxalq münasibətləri balanslaşdırmağa kömək etməlidir. "Stratfor" Amerika kəşfiyyat və analitik mərkəzinin analitiki Metyu Orr "Güc faktoru" proqramında daha maraqlı nüanslara diqqət edib: "Yaxın Şərqdəki vəziyyət Cənubi Qafqaza çox güclü təsir edir, çünki Rusiya, Türkiyə və İranın Cənubi Qafqazdakı imkanları və resursları dərhal müəyyənləşir". Onun sözlərinə görə, əgər İsraillə İran arasında toqquşma olarsa, bu, İranın regionda Azərbaycana qarşı çəkindirici rol oynamasına təsir edəcək. Metyu Orrun fikrincə, Rusiya Cənubi Qafqaz regionunda vəziyyət gərginləşəcəyi təqdirdə müdaxilə etməyəcək. O əlavə edib ki, Türkiyə Suriyada böyük öhdəliklər götürüb və çox uzun müddət Suriyaya ciddi şəkildə diqqət yetirəcək və bu, Türkiyənin hələlik Cənubi Qafqazda böyük eskalasiya istəməməsinin lehinə arqument ola bilər. Ekspert deyib ki, bir tərəfdən Avrasiya marşrutlarının inkişafı Çinə qismən kömək edir: "Lakin digər tərəfdən hesab edirəm ki, Tramp Cənubi Qafqazda regional dəhlizlərin, o cümlədən Transxəzər dəhlizinin inkişafının tərəfdarı olacaq, çünki bu, Qərb məhsulları üçün marşrutdur. Bu, region ölkələrinin bölgədə balanslaşdırma ilə məşğul olması, Rusiya, Çin və İrandan tam asılı olmaması üçün ciddi fürsətdir.

Bundan əlavə, məqsəd Türkiyənin bu bölgədə və bu marşrutlarda mövqeyinin güclü olmasını təmin etməkdir". O bildirib ki, Amerikanın yeni administrasiyası əvvəlki administrasiyanın etdiklərinə şübhə ilə yanaşır, ona görə də Tramp komandası bu yaxınlarda Ermənistan və ABŞ arasında imzalanmış sənəddən Amerikanın özü üçün geosiyasi faydaları yenidən nəzərdən keçirəcək: "Yeni administrasiya İrana qarşı daha sərt davranır, Türkiyə və Azərbaycanı regionda İranı cilovlaya bilən ölkələr kimi görür. Ona görə də onlar üçün Azərbaycanla yaxşı münasibətlər saxlamaq çox vacibdir. Eyni zamanda, ABŞ Ermənistanla normal münasibətləri davam etdirəcək. Paşinyan əlaqələri gücləndirmək və əvvəlki administrasiya dövründə bağlanmış sənədin müddəalarının qorunub saxlanmasını təmin etmək məqsədi ilə Vaşinqtona gəlib. Bu münasibətlər qorunacaq. Lakin buna baxmayaraq, ABŞ birtərəfli və qərəzli şəkildə Azərbaycandan yana olacaq, bu, soyuq geosiyasi hesablamadır". O, Tramp administrasiyasının əvvəlki administrasiyadan daha çox Cənubi Qafqaza diqqət yetirəcəyinə əmin deyil: "ABŞ və Ermənistan arasında bağlanmış strateji saziş Azərbaycanın hərbi eskalasiyası halında ABŞ-ın güclü müdaxiləsini nəzərdə tutmur. Eyni zamanda Trampın nə edəcəyini dəqiq deyə bilmərik. Ermənistan və Azərbaycan məsələsində də komandadaxili sərt mübarizə olacaq".

Bütün bunlardan ən çox narahatlıq duyan tərəf isə Ermənistandır.  Aydındır ki, ABŞ İrana artan təzyiq və Rusiyanı cilovlamaq çərçivəsində həm Azərbaycan, həm də Ermənistanla işləməyə çalışacaq. ABŞ-ın Tehrana təzyiqi çərçivəsində vəzifələri nəzərə alan Vaşinqton Bakı ilə İrəvan arasında uzunmüddətli eskalasiya olmadan Cənubi Qafqazda vəziyyətin sakit olmasından faydalanır. Bu fonda Bakı-Vaşinqton münasibətlərinin perspektivlərindən danışsaq, ABŞ Azərbaycanla münasibətlərdə "buzları əritməyə" nail olmaq üçün bir sıra addımlar ata bilər. Elə ermənistanı ad qorxudan budur. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın ABŞ-a səfəri bu fonda heç nəyi dəyişmədi. Paşinyanın ABŞ-ın vitse-prezidenti Ceyms Devid Venslə görüşünün əhəmiyyətsizliyi də ermənilər tərəfindən xüsusi vurğulanır. Ermənistan müdafiə nazirinin keçmiş müavini Artak Zakaryan bununla bağlı bildirir: "ABŞ-ın vitse-prezidenti Ceyms Devid Vensin həyatında bəlkə də ən əhəmiyyətsiz hadisələrdən biri baş verib. Uzun və müxtəlif xahişlərdən sonra Vens Nikol Paşinyanla 7-8 dəqiqəlik nəzakətli görüş keçirdi. Görüşə o qədər əhəmiyyət verilməyib ki, sosial mediada aktiv olan ABŞ vitse-prezidentinin ofisi bu barədə məlumat yaymayıb. Təbii ki, bu müddət ərzində ciddi bir şey müzakirə olunmadı. Dövlət başçısını qəbul etmək üçün lazımi protokol olmadan, tələsik görüşdə mühüm məsələləri müzakirə etmək necə mümkün ola bilərdi? Nikola foto komandasını aldatmaq və ya sakitləşdirmək üçün lazım idi.

Nikol Paşinyanın ABŞ-a səfərinin Ermənistan üçün lazımsız xərclərdən başqa heç bir nəticəsi yoxdur". 

Samirə SƏFƏROVA




DİGƏR XƏBƏRLƏR

VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

13.07.2025 / 20:53
Deputat Elnarə Akimova şəhid general Polad Həşimovun ailəsini ziyarət etdi

13.07.2025 / 19:01
Ukrayna kəşfiyyat polkovnikinə sui-qəsdin qisasını aldı – Kiyevdə azı iki FSB agenti öldürüldü…

13.07.2025 / 18:16
Makron Fransanı çökdürdü, ölkə borc içində batır - pensiya və bütün yardımlar dondurulur…

13.07.2025 / 17:10
Tramp Kiyevə silah göndərmək üçün Rusiyanın ABŞ-dakı 5 milyardını müsadirə edə bilər…

13.07.2025 / 17:07
Tanınmış aktrisa Rəsmiyyə Nurməmmədovanın 60 illiyi səhnədə qeyd olunub

13.07.2025 / 16:50
"Azərbaycanla Ermənistan arasında keçirilən sülh danışıqlarını diqqətlə izləyirik" - Ərdoğan

13.07.2025 / 16:43
"Azərbaycan-Suriya əlaqələri ölkəmizin Yaxın Şərq siyasətində mühüm istiqamətdir" - Vüqar Rəhimzadə

13.07.2025 / 15:54
İran prezidentinin İsrailin 16 iyun hücumunda yaralandığı ortaya çıxdı…

13.07.2025 / 15:19
Yeni Kaledoniyada müstəqillik tərəfdarları və əleyhdarları arasında tarixi razılaşma əldə olundu

13.07.2025 / 14:56
Sinir ağrıları və efir enerjisi ilə müalicə

13.07.2025 / 14:37
"Azərbaycan Avrasiya üçün strateji əlaqələndirici rola malikdir" - Elnur Məmmədov

13.07.2025 / 13:50
Gülzar Namazovanın "Vətən müharibəsi ensklopediyası" adlı kitabının təqdimatı keçirildi - FOTO/VİDEO

13.07.2025 / 13:22
İstirahət zonalarında polisin fasiləsiz xidməti davam etdirilir

13.07.2025 / 11:37
Prezident İlham Əliyev Monteneqronun Prezidentini təbrik edib

13.07.2025 / 10:52
Polis Beyləqanda əməliyyat keçirdi - 9 nəfər saxlandı

12.07.2025 / 21:17
Vüqar Rəhimzadə: “Gəmiqaya və Göygöl Tarixi-Mədəni və Təbii Kompleksi” Azərbaycanın bəşəriyyətə bəxş etdiyi irs nümunəsidir

12.07.2025 / 21:09
Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri arasında telefon danışığı olub...

12.07.2025 / 21:03
Azərbaycanın iki naziri adından saxta xəbər yayıldı - MEDİA Agentliyi xəbərdarlıq etdi...

12.07.2025 / 20:28
Putini Ukraynada dayandıra bilməyən Tramp hərəkətə keçdi – öncə silah yardımı, ardınca... "yaxında nəsə baş verəcək”...

12.07.2025 / 20:03
Rusiyanın yeganə təyyarədaşıyan gəmisini doğrayıb "metallom" edəcəklər

12.07.2025 / 19:20
Ailə sədaqətini və qonşuluq münasibətlərini insan canavardan öyrənməlidir

12.07.2025 / 17:10
Yaxın zamanlarda Azərbaycan qazının Türkiyə ərazisindən Suriyaya ixracına başlanacaq...

12.07.2025 / 16:21
"Suriya Azərbaycanla bir sıra sahələrdə əməkdaşlıqda maraqlıdır" - Əhməd Əl Şaraa

12.07.2025 / 16:18
Əhməd Əl Şaraa Prezident İlham Əliyevə təşəkkür etdi

12.07.2025 / 16:15
"Suriyada yeni hakimiyyətin qurulmasından sonra əlaqələrimizin inkişafı üçün böyük perspektivlər açılıb" - Prezident İlham Əliyev

12.07.2025 / 16:11
Prezident İlham Əliyevin Suriyanın keçid dövrü Prezidenti ilə görüşü olub - YENİLƏNİB

12.07.2025 / 15:34
UNESCO ermənilərin saxta “Urartu tarixini” rəsmiləşdirdi... Tarixə həqarət...

12.07.2025 / 15:21
Azərbaycanla gərgin günlərdə rus icması Rusiyanı müdafiə etməli idi? - Primakov "duzsuz" danışdı...

12.07.2025 / 14:30
SOCAR-la Suriya Hökuməti arasında Anlaşma Memorandumu imzalandı - FOTO

12.07.2025 / 13:48
Erməni işgəncəsi qurbanlarının məhkəmə ifadələri əsasında kino çəkiləcək(?)..

12.07.2025 / 13:38
Sonsuzluğa "çarə tapan" dələduzlar peyda olub...

12.07.2025 / 13:31
Rusiya xarici siyasi təsir aləti kimi mediadan fəal istifadə edir - Mətbuat Şurası beynəlxalq ictimaiyyətə müraciət etdi

12.07.2025 / 13:28
Əhməd əl-Şaraa Azərbaycana gəldi – Suriya ilə münasibətlərdə yeni dövr başlayır

12.07.2025 / 12:07
DÇ-2030-un finalı bu stadionda keçiriləcək - AÇIQLANDI

12.07.2025 / 11:10
Ərdoğandan qərar - bu xanımı vəzifəyə təyin etdi

12.07.2025 / 11:02
Tramp ŞOKDA - ABŞ məhkəməsi Prezidentin fərmanını blokladı!

12.07.2025 / 10:54
Narkotik vasitələr becərən Qəbələ sakini yaxalanıb

12.07.2025 / 10:00
Mingəçevirin bu ərazilərində qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

12.07.2025 / 09:12
"Feyk xəbər" yayanları ciddi cəza gözləyir

12.07.2025 / 09:03
Ölkəmizə "cəhənnəm istilər" gəlir...

12.07.2025 / 08:44
Sertifikasiyadan sonra indi də müəllimlərin dərs yükü problemə çevrilib...

12.07.2025 / 01:05
Azərbaycandan tarixi uğur - 40 gündə 6 seçkidə qalib gəldik...

11.07.2025 / 21:43
Erməni işğalı zamanı əsirlikdə və girovluqda saxlanılmış şəxslər ifadə verdi – MƏHKƏMƏ+ FOTO

11.07.2025 / 21:30
Rusiya XİN Azərbaycanda rus dilinin vəziyyətini(?) araşdırır...

11.07.2025 / 21:15
Antiterrordan Əbu-Dabiyədək - Əliyevin təşəbbüsləri aparıcıdır...

11.07.2025 / 21:01
Priqojin 2 azərbaycanlını “Vaqner”ə hansı ölkənin həbsxanasında cəlb edib?..

11.07.2025 / 20:46
Bakı-İrəvan sazişi bu ilin sonunda imzalana bilər...

11.07.2025 / 20:31
Zəngəzur dəhlizi açılır - Əbu-Dabi çox şeyi dəyişdi...

11.07.2025 / 20:16
Əliyev-Paşinyan görüşünə Rusiyadan ikibaşlı rəylər gəlir...

11.07.2025 / 20:02
Dövlətdən böyük vəsait ayrılır, ipəkçilik yenə də çökür...

11.07.2025 / 19:47
Azərbaycanın və Türkiyənin qəvi düşməninin axırına Ermənistan özü çıxır…

11.07.2025 / 19:30
Professor Məhərrəm Qasımlı Aydın Quliyevi yubileyi münasibətilə təbrik etdi

11.07.2025 / 19:17
Birləşmiş Kreml-İrəvan qüvvələri başladı - “Əbu-Dabi görüşünü ABŞ təşkil edib”...

11.07.2025 / 19:05
Sabir Zeynalov Açıq Çelenc Turnirində gümüş medal qazanıb

11.07.2025 / 19:03
Üç nəfər xaricində PKK terror təşkilatı bağışlandı - Murat Karayılan, Cəmil Bayık və...

11.07.2025 / 18:57
İranın diplomatik ikiüzlülüyü

11.07.2025 / 18:47
Hökumət mollası türk dilini "cəhənnəm dili" adlandırdı...

11.07.2025 / 18:42
Bahar Muradova Balakən rayonunda vətəndaşları qəbul edib

11.07.2025 / 18:33
Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

11.07.2025 / 18:23
İqtisadi Şuranın iclası keçirildi - 2026-cı il büdcə layihəsinə dair müzakirə aparıldı

11.07.2025 / 18:19
Təhsil Nazirliyi “qanunsuz” azad edir, məhkəmələr bərpa edir...

11.07.2025 / 18:06
Əliyev-Paşinyan razılaşmasının ardınca Rusiya hərəkətə keçdi...

11.07.2025 / 17:52
Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatlarının BMT-də rolu – BAMF-dan növbəti təlim

11.07.2025 / 17:47
Azərbaycandan Almaniyaya daha çox pul axmağa başlayıb - əvvəl tərsinə idi, nə olub?

11.07.2025 / 17:44
TƏBİB-in tabeli tibb müəssisələrinin fəaliyyətinə dair növbəti geniştərkibli müşavirə keçirilib

11.07.2025 / 17:25
Tramp Ukraynaya göndərəcəyi silahların pulunu NATO-dan alacaq - Biz silahları onlara verəcəyik, onlar da Ukraynaya...

11.07.2025 / 17:12
Sabunçuda əməliyyat - Emin Səmədov 10 kq narkotiklə tutuldu...

11.07.2025 / 16:59
Dünya Çərkəz Birliyi çərkəz xalqının geridönüş haqqının tanınmasını tələb edir

11.07.2025 / 16:40
PKK-nın tərksilah edilməsilə bağlı ilk addım Süleymaniyyədə atıldı - Rəsmi Ankaradan ilk reaksiya...

11.07.2025 / 16:37
FHN-in əməkdaşı Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının Baş katibi seçildi

11.07.2025 / 16:28
Beynəlxalq səyyahlar Laçında... - YENİLƏNDİ

11.07.2025 / 15:57
Ürəyi Vətənlə döyünən qəhrəman Elnur...

11.07.2025 / 15:30
bp-nin Azərbaycan milli mətbuatının 150 illiyinə töhfəsi...

11.07.2025 / 15:29
Dəniz kənarında ekoloji çirklənməyə yol verən şəxslərə qarşı polis nəzarəti daha da gücləndirilib

11.07.2025 / 15:14
"Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı" - Xocalı soyqırımı zamanı körpə övladları ilə girov götürülmüş qadın

11.07.2025 / 15:10
Bakıda “Gələcəyin mediası: “Əkinçi”nin izi ilə” mövzusunda Forum keçirilib - FOTO

11.07.2025 / 14:51
Azərbaycanın daha iki abidəsi UNESCO-nun Dünya İrsinin İlkin Siyahısına daxil edildi

11.07.2025 / 14:26
16 milyon manata yaxın borcu olan şirkətin əmlakı satışa çıxarıldı

11.07.2025 / 14:12
Ağdamda tikinti aparılan ərazidə insan sümüyü aşkarlandı

11.07.2025 / 13:55
Türk Rivierasında heyranedici mənzərələrlə dolu unudulmaz səyahət

11.07.2025 / 13:47
Paşinyan İrəvanı revanşistlərdən “təmizləyir”..

Qərbi Azərbaycan məsələsi beynəlxalq sənədlərdə insan haqları kimi qəbul olundu...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910