Son günlərdə Ukraynanın Donbas bölgəsi ətrafında vəziyyətin yenidən nəzarətdən çıxması və hərbi toqquşma risqinin artması müşahidə edilir. Bu ərazidə Rusiya qoşunlarının hərəkətə gəlməsinə dair xəbərlərlə əlaqədar Kiyev də öz silahlı qüvvələrini döyüş hazırlığı vəziyyətinə gətirib.
Bu fonda məlum olub ki, Rusiya Mərkəzi Hərbi Dairəsi 119-cu raket briqadasına məxsus “İsgəndər” əməliyyat-taktiki raket komplekslərini Voronej yaxınlığına yerləşdirib. Britaniyanın müdafiə və təhlükəsizlik məsələləri üzrə ixtisaslaşmış “Janes” agentliyinin məlumatına görə, Rusiyanın quru qoşunlarının 14 bölməsi martın sonlarından etibarən Ukrayna sərhədi yaxınlığına yerləşdirilib, ya da yerləşdirilir. Mərkəzi Hərbi Dairəsindən tanklar, PDM-lər, 152 mm-lik 2C19 MSTA-S topları, özüyeriyən artilleriya, TOS-1A və 220 mm-lik BM-27 “Uraqan” reaktiv yaylım atəş sistemləri ilə təchiz olunmuş 74 və 35-ci briqadalar, 120-ci artilleriya briqadası və 6-cı tank alayının dislokasiyasının həyata keçirildiyi bildirilib. Yaranmış vəziyyətdə rəsmi Kiyev çıxış yolunu Qərblə əlaqələrin möhkəmləndirilməsində və Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü məsələsinin həllinin sürətləndirilməsində görür. Ukrayna bildirir ki, indiki vəziyyətdə də NATO Rusiyaya qarşı konkter addımlar atmalıdır. Amma rusiyalı senator Aleksey Puşkov hesab edir ki, Zelenski Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü ilə bağlı yanılır: “Ukraynanın NATO-ya üzv olmasının Donbası geri qaytarmağın yeganə yolu olduğunu düşünməklə Zelenski böyük səhvə yol verir. Bu, Donbasın yekun itirilməsi ilə bağlı qəti addımlara səbəb olacaq. Kiyevin zəif liderləri NATO-ya güc simvolu kimi yalvarırlar, amma alyans onlara Donbası geri qaytarmayacaq”. Elə bu fonda ABŞ-ın Rusiya sərhədlərinə hərbi gəmilər göndərmək istədiyi barədə xəbərlər yayılıb. CNN telekanalının məlumatına görə, Ağ Ev Ukraynaya dəstək vermək üçün yaxın Qara dənizə hərbi qüvvələr göndərməyi düşünür. Rusiya Dövlət Dumasının Beynəlxalq məsələlər komitəsinin üzvü Yelena Panina ABŞ hərbi gəmilərinin Qara dənizə göndərilməsini Ukraynaya dəstək əlaməti adlandırıb. Onun sözlərinə görə, belə bir demarş Donbas ətrafındakı vəziyyəti çətinləşdirəcək. Deputat Amerika gəmilərinin Qara dənizə göndərilməsinin Rusiyaya deyil, Ukrayna milli radikallarına bir siqnal olacağını qeyd edib: “Eyni zamanda, ABŞ hərbçiləri rus həmkarlarının belə vəziyyətlərdə qaçılmaz olan cavab addımlarına görə çox narahat və çox əsəbi olurlar. ABŞ-ın "Donald Cook" gəmisinin heyət üzvlərinin 2014-cü ilin aprelində Rusiyanın “Su-24” təyyarəsinin yaxınlaşmasına verdiyi panik reaksiyanı xatırlasınlar. Amerikalılar bu cür hallar üçün zəmin yaratmasalar, daha yaxşı olardı”. Rusiyalı senator Konstantin Kosaçov isə hesab edir ki, ABŞ-ın Kiyevə dəstəyi Ukraynanı Donbasda hərbi güc tətbiq etməyə təşviq edəcək: “ABŞ tərəfindən istənilən hərbi dəstək Ukraynanı cənub-şərqdə hərbi güc tətbiq etməyə sövq edir. Ukraynanın ərazi bütövlüyü üçün bu cəhdləri acınacaqlı nəticələrə gətirib çıxaracaq”.
Bu situasiyada məlum olub ki, Rusiyanın Xəzər donanmasının desant və artilleriya katerləri də Qara dənizə göndərilir. Rusiyanın Cənub Hərbi Dairəsinin mətbuat xidməti bildirir ki, Xəzərdən hərbi gəmilərin Qara dənizə aparılması iki donanma arasında qarşılıqlı əlaqə üzrə təlimlər çərçivəsində həyata keçirilir: “Nəzarət yoxlaması çərçivəsində Cənub Hərbi Dairəsinin Xəzər donanmasının 10-dan çox desant və artilleriya gəmilərinin Xəzər dənizindən Qara dənizə keçidi başlayıb”. “Conflict Intelligence Team” araşdırma qrupunun rəhbəri Ruslan Leviyev hesab edir ki, açıq mənbələrdə yer alan görüntülər Rusiyanın Ukrayna sərhədləri boyu hərbi qüvvələr cəmləşdirməsinin misli görünməmiş miqyasda olduğunu göstərir. O, “Azadlıq” radiosunun rus xidmətinə bildirib ki, yaxın vaxtlarda Rusiya tammiqyaslı hücum əməliyyatlarına başlamaq üçün Ukrayna sərhədlərində kifayət qədər qüvvə cəmləşdirməyi başa çatdıracaq. İstefada olan rusiyalı general-polkovnik Leonid İvaşov isə hesab edir ki, Ukrayna Donbasda hücuma başlayacaq və bu zaman Rusiya ilə Ukrayna arasında toqquşma risqi yaranacaq: “Ukrayna ordusunun Donetsk və Luqansk silahlı dəstələri ilə müharibə ehtimalı 99 faizdir. Bunun əlamətləri aydın görünür. Ukrayna silahlı qüvvələrinin “respublikalar” üzərində həlledici üstünlüyü var. Donbasda, belə görünür ki, döyüşməyə heç kim yoxdur”. General hesab edir ki, prezident Vladimir Zelenski Azərbaycanın Qarabağ müharibəsindəki möhtəşəm uğurundan ruhlanıb: “Ona hər tərəfdən təzyiq edirlər, deyirlər ki, baxın, Ermənistanın da arxasında Rusiya dayanmışdı, amma köməyi olmadı. İlham Əliyev bacardı, sən də bacararsan! Birləşmiş Ştatlarda qəzetlərin başlıqları belədirsə, bu proqnoz deyil, komandadır!“. General hesab edir ki, müharibə realdır və müasir müharibələrdə əsgərin döyüş ruhu heç nəyi həll eləmir: “Ermənilər də döyüşçü xalq haqda qəhrəmanlıq nitqləri söyləyirdilər, deyirdilər heç vaxt Şuşanı vermərik və sair. Nəticəsini gördük”.
Digər rusiyalı hərbi ekspert Arkadi Babçenko isə hesab edir ki, müharibə olacağı halda Rusiya ordusunun genişmiqyaslı hücumu Ukraynanın böyük ərazisinin bombardman edilməsi ilə nəticələnəcək. Onun sözlərinə görə, Moskva üçün əsas məsələ xaos və Avropanı qorxudan böyük qaçqın kütləsi yaratmaqdır. Məhz bunun nəticəsində Qərb Kiyevdə rusyönümlü hökumətə razı olacaq: “Ukraynanın bütün ərazisinə zərbə endiriləcək. Rusiya Belarus və Ukraynanın “bufer zona” kimi saxlanılması üçün əlindən gələn hər şeyi edəcək”.
Samirə SƏFƏROVA
