Azərbaycanın avtomobil bazarında dərin "lizinq-kredit dalanı"...
.jpg?v=1520254601)
.jpg)
Aparılan hesablamalar göstərir ki, bu ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycana 26 732 ədəd avtomobil idxal olunub. Dövlət Gömrük Komitəsinin (DGK) məlumatına görə, bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 4005 ədəd və ya 13% azdır. Avtomobillərin idxalının kəskin azalması aprelin 1-dən atmosferə işlənmiş qazların tullantısına dair yeni Avro-4 standartlarının tətbiqi ilə bağlıdır.Qarşıdakı dövr ərzində isə ölkəyə avtomobil gəlişinin daha da azalması gözlənir. Əsas səbəb avtomobil satışında yaranan vəziyyətdir. Maşın bazarında köhnə avtomobillər azaldıqca burada avtomobil satışı da zəifləyir. Yeni maşınların satışı sahəsində əd vəziyyət yaxşı deyil.
Lizinqlə də maşın satışının dayanması vəziyyəti qəlizləşdirir. Artıq "Kia Motors Azərbaycan" da lizinqlə avtomobillərin satışını dayandırıb. Bildirilir ki, bu barədə qərar şirkətin rəhbərliyi tərəfindən verilib: "Artıq lizinqlə avtomobil satışını həyata keçirmirik. Qərar 3-4 gün öncə rəhbərlik tərəfindən verilib. Səbəbi barədə heç bir açıqlama verilmir". Digər bir məlumata görə, lizinqlə satışın dayandırılmasına şirkətin maliyyə sektorundakı tərəfdaşı - "Ansar" lizinq şirkəti qərar verib. Xatırladaq ki, bundan əvvəl Azərbaycanda ən populyar avtomobillərdən olan "Hyundai"ların və digər bir neçə avtomobil markasının lizinqlə satışı dayandırılıb. Bu barədə fins.az-a avtomobillərin lizinqini təşkil edən "Qafqaz lizinq" şirkətindən məlumat verilib. Qeyd edək ki, Azərbaycanda 1996-cı ildən fəaliyyət göstərən "Auto Azerbaijan" şirkəti ölkədə "Hyundai", "Жeep", "Dodge", "Chrysler", "Peugeot" və "Geely" markalı avtomobillərin satışı ilə məşğuldur. "Qafqaz lizinq" şirkətinin sonuncu qərarı adıçəkilən markaların hamısının satışının dayanmasına səbəb olub.
Xatırladaq ki, bir qədər əvvəl Vergilər Nazirliyi Azərbaycanda fəaliyyət göstərən lizinq şirkətlərinə lizinq əməliyyatlarında sahibkarlara üstünlük verilməsini tövsiyə edib. Nazirlikdən göndərilən tövsiyə məktubunda lizinqlə mal satılarkən sahibkarlara, yəni VÖEN alaraq fəaliyyət göstərən və gəlirləri barədə bəyannamə təqdim etməyi bacaran şəxslərə üstünlük verilməsi tövsiyə edilib.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda son vaxtlara qədər avtomobillərin lizinqlə satışı populyar deyildi və əhali əsasən kreditlə avtomobil almağa üstünlük verirdi. Lakin ölkədə ödənilməyən kreditlərin həcminin durmadan artmasından narahat olan Mərkəzi Bank kommersiya banklarının əhaliyə istehlak kreditləri verməsini məhdudlaşdıran qərar verib. Bu qərara görə, kommersiya bankları yalnız aylıq gəlirləri barədə arayış təqdim edən müştərilərə istehlak kreditləri, o cümlədən avtomobil kreditləri verə bilər. Eyni zamanda, avtomobil kreditlərinin həcmi avtomobilin dəyərinin 20 faizindən çox ola bilməz. Bu qaydanın tətbiqindən sonra ölkəyə avtomobillərin idxalı və satışı kəskin aşağı düşüb. Eyni zamanda, avtomobil satışı salonları kəskin müştəri qıtlığı ilə üzləşib. Vəziyyətdən çıxmaq üçün avtomobil satışı dilerləri və salonları lizinqlə satışa keçmişdi. Ancaq indi lizinq də qadağan olunur. Lizinqə avtomobili ancaq o şəxslər ala bilər ki, leqal sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olsun və gəlirləri barədə bəyannamə təqdim edə bilsin.
Qeyd edək ki, bəzi satış mərkəzlərində lizinq şərtlərinin özü də sərfəli sayılmırdı. Belə ki, lizinq kreditlə müqayisədə daha uzunmüddətli və illik faiz dərəcəsi aşağı olmalıdır. Artıq avtomobil satış mərkəzlərində məhz bu amillərə üstünlük verilməsinə başlanması gözlənirdi. Lakin bu olmadı. Onu da qeyd edək ki, lizinqlə avtomobili alan zaman avtomaşının mülkiyyət hüququ lizinq şirkətinə məxsus olur. Yəni lizinq şirkəti avtomobili alıb icarəyə verir. Alıcı lizinq şirkətinin pulunu vaxtlı-vaxtında geri qaytararsa, sonda avtomobilin mülkiyyət hüququ alıcıya keçir. Lizinqdə girov tələb olunmur, elə avtomobilin özü girov rolunda çıxış edir. Bu da lizinqlə satışın daha da stimullaşmasına təkan verir. Lakin şirkətlərin çoxu lizinqdən imtina etməyə başlayır. Bu isə avtomobil satışının aşağı düşməsinə səbəb olmaqla yanaşı, maşın idxalını da azaldır.
.jpg%3Fv%3D1520254601%22%2C%22iframe_v2%22%3Afalse%2C%22iframe_v3%22%3Afalse%2C%22t%22%3A0%2C%22cg%22%3A%7B%22isPrivate%22%3Afalse%2C%22browserName%22%3A%22Chromium%22%7D%7D%2C%22config%22%3A%7B%22page_url%22%3A%22https%3A%2F%2Fwww.baki-xeber.com%2Fiqtisadiyyat%2F3206.html%22%2C%22referrer%22%3A%22%22%2C%22user_id%22%3A%22079426e8-aaeb-4a34-b906-d6796a72c0ef%22%2C%22iframe_user_id%22%3Atrue%7D%7D&cb=0.71680893714995){kind=spacer}