Azərbaycanın valyuta ehtiyatlarında avronun taleyi barədə ekspert müzakirələri başlayıb
.jpg?v=1520254601)

Qəzet yazır ki, dünya "valyuta müharibəsi" gedir və bundan da ABŞ itirir. Belə ki, son 12 ildə avro ilk dəfə bu qədər ucuzlaşıb və 1 avro - 1,05 dollara qədər düşüb. Hələ ötən il 1 avro 1,39 dollar olan vaxtlar olub. Son 11 ayda avro 24% ucuzlaşıb. Ucuzlaşmaqda da davam edəcəyi gözlənir. Qəzet yazır ki, dollar dünya bazarında neftin qiyməti ucuzlaşandan sonra güclənməyə başlayıb: "Cənubi Afrikada da, Türkiyədə də, az qala dünyanın hər yanında milli məzənnələr dollara nisbətdə ucuzlaşır. Keçən il 1.39 dollara satılan avronun kursu qarşıdakı illərdə 0.85 dollara düşə bilər".
Avronun kursu, bəzi ekspertlərə görə, dollar qarşısında qeyd ediləndən də xeyli aşağı düşə bilər. Belə ki, Yunanıstan Avropa Birliyindən çıxsa, avronun kursunun daha da aşağı düşməsi qaçılmaz sayılır. Yunanıstanın birlikdən çıxma ehtimalı isə getdikcə yüksəlir. Artıq Almaniya da bunun tərəfdarı qismində çıxış edir. Bununla yanaşı, Yunanıstanın baş naziri Aleksis Tsiprasın siyasətinin almanlar tərəfindən getdikcə daha az dəstəklənməsi tendensiyası da müşahidə olunur. Bir ay bundan əvvəl isə vəziyyət tam fərqli idi. O vaxt almanların 52 faizi avrozonanın bütövlüyünü dəstəkləyir, yalnız 41 faizi Afinanın üzvlükdən çıxmasını istəyirdi.
Son zamanlar yunan siyasətçiləri İkinci Dünya müharibəsi zamanı millətçi-sosialistlərin cinayətlərinə görə təzminat ödənilməsi məsələsini daha çox qabardırlar. Belə görünür ki, almanların Yunanıstana münasibətinin dəyişməsinə bu amil də öz təsirini göstərib. Afina parlamentinin bəzi nümayəndələrinin hesablamalarına görə, Almaniya Federativ Respublikası böhran keçirən Yunanıstana 1938-ci il qiymətləri ilə 7,1 milyard dollar, yəni indiki qiymətlərlə faizsiz 108 milyard avro ödəməlidir. Berlin isə, öz növbəsində, 2012-ci ildə İtaliyanın Almaniyaya analoji tələbinin əsassız sayıldığı hüquqi presedentə əsaslanaraq bu tələblərin qanunsuz olduğunu bildirib. Bütün bunlar da avronun kursunun aşağı düşməsinə gətirib çıxarır. Bu isə ölkəmizə də təsirsiz ötüşmür.
Həm Neft Fondunun, həm də Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının bir hissəsi avro ilə saxlanır. Bu məbləğ təxminən 10 milyard avro civarındadır. Avronun dollara nisbətdə bu qədər ucuzlaşması bu valyuta ilə saxlanan vəsaitlərin də dəyər itirməsinə səbəb olur. Bu baxımdan, proses ölkəmizə də ziyan vurur. Artıq valyuta ehtiyatlarının tərkibində avronun payının azalması vacib sayılır. Avronun ucuzlaşmasının ölkəmiz üçün digər bir ziyanlı cəhəti odur ki, Azərbaycanın Avropaya ixrac etdiyi qeyri-neft məhsulları bahalaşa bilər. Düzdür, bu məhsulların həcmi o qədər də çox deyil. Ancaq bu, ölkə iqtisadiyyatına təsir edə bilər. Avro dəyər itirməkdə davam edərsə, Azərbaycan mallarının Avropa bazarında rəqabətə davamlılığı zəifləyəcək.
İqtisadçı Samir Əliyev bu fonda Azərbaycanın valyuta ehtiyatlarında avronun payının azaldılmasını, digər valyutaların buraya daxil edilməsini zəruri hesab edir: "Avropa iqtisadiyyatında tənəzzül yarandığından, avronun daha da ucuzlaşması gözlənir. Dollara tələbat isə yenə də artıb. Çünki ABŞ iqtisdiyyatı getdikcə düzəlir, problemlər həll olunur. Bizdə valyuta ehtiyatlarında faiz etibarilə avronun payı 40%-dir. Dolların payı 50%-dən yüksəkdir. Balans elə formalaşıb ki, dollar bahalaşanda avro ucuzlaşır, avro bahalaşanda dollar ucuzlaşır. Bunlar bir-birini kompensasiya edir. Amma avronun məzənnəsinin sürətlə azalması müşahidə edilir. Artıq avronun miqdarının azaldılmasına ehtiyac var.
Biz valyutamıza başqa pulların, məsələn, yuanın daxil edilməsini düşünməliyik, Avstraliya dolları, Kanada dolları kimi valyutalarda da elə ciddi ucuzlaşma baş vermir. Yəni dolların payı olduğu kimi qalmalı, lakin digər valyutalar ehtiyata daxil edilməlidir".