Adil Qeybulla: "Hamilə olanlara bu cür qorxulu informasyalar yox, onlara daha çox ümidlər verilməlidir"
"Son 10 ildə Azərbaycanda sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların sayı artıb". "Trend"in məlumatına görə, bunu Səhiyyə Nazirliyi Səhiyyə siyasəti şöbəsinin Ana və uşaqların sağlamlığının qorunması sektorunun müdiri Aynurə Zeynalova parlamentdə "Sağlam ailə modeli və nikah hüququ" mövzusunda keçirilən ictimai dinləmədə çıxışı zamanı deyib.
O qeyd edib ki, ana ölümlərinin statistikasını təhlil edəndə müşahidə edilir ki, qadınlar daha çox ikinci və üçüncü hamiləlik nəticəsində doğuş zamanı dünyasını dəyişir. "Misal olaraq, 2000-ci il təvəllüdlü ana üçüncü hamiləliyində doğuş zamanı ölür. Deməli, onun ailə quranda 16-17 yaşı olub", - deyə o əlavə edib.
Səhiyyə Nazirliyi Səhiyyə siyasəti şöbəsinin Ana və uşaqların sağlamlığının qorunması sektorunun müdiri Aynurə Zeynalova parlamentdə "Sağlam ailə modeli və nikah hüququ" mövzusunda keçirilən ictimai dinləmədə çıxışı zamanı ən çox ana ölümlərinin ikinci, üçüncü hamiləlik vaxtı doğuş zamanı baş verdiyini deyib. Ümumiyyətlə, bu cür təhlillərin aparılması, belə tezislərin, məlumatların cəmiyyətə çıxması, qadınları ikinci, üçüncü hamiləlikdən çəkindirən faktora çevrilə bilərmi? Əhali artımının qarşısını alan amillərdən birinə çevrilə bilərmi?
Ekspertlər hesab edir ki, bu açıqlama cəmiyyətə şüuraltı siqnallar ötürür. Ekspertlərə görə, çünki qadınlar eşidəndə ki, ölüm halları daha çox ikinci və üçüncü hamiləlik nəticəsində doğuş zamanı baş verir, bu halda heç kəs ikinci, üçüncü doğuşa getməz. Təbii, qadın həyatından bezməyib ki, belə risqə gedə gedə, ikinci, üçüncü uşaq dünyaya gətirmək istəyər. Ekspertlərə görə, bu açıqlama ailələrdə uşaq artımının qarşısını alan bir amilə çevrilə bilər. Bu çox qorxuli haldır ki, qadınlar bir uşaqda dayanarlar, bu da ölkənin gələcək demoqrafik inkişafına mane ola bilər.
Belə təhlillərinin aparılması nə dərəcədə doğrudur?
Yaxud bu cür təhlillərə əlavə izahların verilməsi nə dərəcədə ehtiyac var?
"Hepatit b, gizli ürək çatışmazlığı və sair kimi xəstəliklər olur ki, bunlar hamiləliyin gedişatını ağırlaşdırır və xəstələrin həyatı bahasına başa gələ bilir"
Professor Adil Qeybulla "Bakı-Xəbər"ə şərhində əvvəlcə qeyd etdi ki, bu, bir statistikadır. "İkincisi, hamilə olanlara bu cür qorxulu informasyalar yox, onlara daha çox ümidlər verilməlidir. Onların psixologiyasına uyğun davranış göstərilməlidir. Digər tərəfdən, bir şeyi nəzərə almaq lazımdır ki, bu gün normal fiziloji hamiləliyə çox az təsadüf edilir"-deyə A.Qeybulla bildirdi.
A.Qeybullanın sözlərinə görə, qidalanma, indiki həyat tərzi, baş verən məsələlər hamiləliyin gedişinə mənfi təsir edən amillərdir, bu baxımdan da normal fizioloji hamiləlik az-az baş verir. "Xüsusi ilə də bu cür ölümlərin səbəbi bir az da arxayınlaşmaqdır. Çox təəssüflər olsun ki, qadınların əksəriyyəti hamilə olmazdan əvvəl həkimlə məsləhətləşmir, hamilə olandan bir müddət sonra, hətta hamiləliyin ikinci dekadasında həkim axtarırlar, bəzən də bu proses çox gecikir. Hansısa yanaşı bir xəstəlik olur. Məsələn, hepatit b, gizli ürək çatışmazlığı və sair kimi xəstəliklər olur ki, bunlar hamiləliyin gedişatını ağırlaşdırır və xəstələrin həyatı bahasına başa gələ bilir. Əslində, bu ölüm halları, ağırlaşmalar, baş verənlər bütövlükəd ümumiləşdirilməlidir və bunun əsl səbəbləri araşdırılmalıdır. Bu araşdırılmalıdır və bu səbəbləri aradan qaldırmaq üçün mexanizmlər işlənilsin ki, ana və uşaq ölümlərinin sayı azalsın. Ana və uşaqların qorunması üçün Dövlət Proqarmı var, bu proqram çərçivəsində bu məsələlər tamamilə təhlil edilməlidir. Hər bir dünyasını dəyişən ananın ölümünün səbəbləri təhlil olunmalıdır. Qanunda, yaxud səhiyyə sisteminin təqib mexanizmində olan bütün boş yerlər, zəif nöqtələr hamısı qaydaya salınmalıdır ki, bu proseslərin qarşısı alınsın. Hamilə qadınlar üçün bir mexanmizm qurulmalıdır ki, ilk gündən onlar həkim nəzarəti altında olsunlar. Yəni bu məsələ çoxdan öz həllini tapmalıdır" - deyə A.Qeybulla qeyd etdi.
Leyla QARAXANLI
