Bazar ertəsi axşam Rusiyanın Türkiyədəki səfiri Andrey Karlov qətlə yetirilib. Hadisə Ankaradakı Müasir İncəsənət Qalereyasının açılışında baş verib. Rusiyalı diplomat fotosərginin açılışındakı çıxışı zamanı tapançadan açılan atəşlə qətlə yetirilib.
Hadisəni 22 yaşlı türk polisi Mevlut Mert Altıntaş törədib. Rus səfiri Karlovu 9 güllə ilə qətlə yetirən Altıntaş sonradan polisin keçirdiyi əməliyyat zamanı öldürülüb.
Rusiya səfirini öldürən qatillə bağlı ortaya yeni faktlar da çıxır. Baki-xeber.com Türkiyə KİV-ə istinadən xəbər verir ki, sui-qəsdçi polis əməkdaşı Mevlut Mert Altıntaş Sökedə Fətullahçi Terror Təşkilatının (FETÖ) Körfəz Dərsanələrində təhsil alıb və təhsil xərcləri də son çevriliş cəhdindən sonra qaçmış iş adamı Şahin İlgi tərəfindən qarşılanıb.
Çevriliş cəhdi baş tutsaydı, Şahin İlgi Aydın Böyükşəhər Bələdiyyə başçısı olacaqmış. Digər tərəfdən İlginin atası Mehmet İlginin dörd gün əvvəl FETÖ işi ilə əlaqədar həbs olunduğu ortaya çıxıb. İlgi ailəsinə məxsus firma isə dövlət nəzarətinə keçib.
Altıntaşın Kuşadasında müəllim işləyən dayısının FETÖ işilə əlaqədar işdən çıxarıldığı məlum olub. Belə ki, onun dayısı FETÖ-ya aid bağlanan xüsusi məktəbdə yüksək vəzifədə olub və FETÖ/ PDY işi çərçivəsində həbs edilib. Sonra isə məhkəmə nəzarəti şərtilə sərbəst buraxılıb.
"Mevlut Mert Altıntaşın dayısının FETÖ istintaqı çərçivəsində dindirilməsi, Körfəz Dərsanələrinə gedərək Ankarada FETÖ yurdlarında qalması və FETÖ işinə görə axtarışa verilən bir iş adamından təqaüd alması şübhəlinin FETÖ ilə əlaqələrini ortaya qoyur" - deyə hüquq-mühafizə orqanlarındakı mənbə bildirib.
O da bildirilir ki, Altıntaşın Sökedəki evlərində axtarış aparan polis, onun anası Hamidiye Altıntaş, atası Esrafil Altıntaş, bacısı Seher Özeroğlunu və biri qadın 2 qohumunu saxlayıb.
Rusiyanın Ankaradakı səfiri Karlova qarşı sui-qəsdlə bağlı açıqlama verən rusiyalı millət vəkilləri hücumun arxasında Qərb ölkələrinin olduğunu bildirib. Rusiya parlamentinin Müdafiə və Təhlükəsizlik Komitəsinin sədr müavini Frantz Klinstseviç sui-qəsdin NATO tərəfindən təşkil edildiyini iddia edib: "NATO-nun xarici məxfi xidmətlərindən biri bu işin arxasında ola bilər. Bu bir təxribatdır və Rusiyaya meydan oxumaqdır".
Dumanın Xarici Əlaqələr Komitəsinin keçmiş sədri Aleksey Puşkov isə hücumun Moskvanın düşmənləri tərəfindən edildiyini və Hələbdəki son hadisələrlə bağlı olduğunu deyib.
London Kinqs Kollecinin təhlükəsizlik üzrə eksperti Domitilla Saqramoso isə düşünür ki, hadisə Suriyadakı vəziyyətə Ankara - Moskva münasibətlərindən daha çox təsir göstərə bilər: "Baş verən hadisə münasibətlərə xələl gətirməyəcək, çünki Türkiyə tərəfi rus səfirinin təhlükəsizliyini gücləndirəcəyi barədə dərhal məlumat yayıb".
Saqromosso Moskvanın cavabı Suriyada verəcəyini düşünür: "Düşünürəm ki, onlar həmişəki kimi reaksiya göstərəcəklər, yəni güclərini ikiqat artıracaqlar və hərbi müdaxilə ikiqat artacaq. Suriya üçün bunu təsiri daha çox ola bilər".
Britaniya beynəlxalq münasibətlər üzrə Kral institutunun Rusiya və Avrasiya proqramının rəhbəri James Niksey də rus cavabının Türkiyədə yox, Suriyada görünəcəyi ilə razılaşıb: "İnsident Hələbin planlı təxliyəsinə təsir edə bilər. Rusiya bunun üçün güzəştə getməyə hazır idi. İndi isə, çox güman ki, sual üzərində mövqe daha sərt olacaq. Rusiyalı hərbçilər isə qisas almaq istəyəcəklər".
Niksey düşünür ki, rus hakimiyyəti bu hadisədən ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampdan Suriyadakı siyasətinə dəstək almaq üçün istifadə edəcək.
Monten Paris institutun eksperti Dominique Moisi isə düşünür ki, qətlin qarşılıqlı münasibətlərə təsir etməməsi üçün tərəflər əllərindən gələni edəcək: "Bu iki ölkə yaxın münasibət qurmağa qərar verib. Türkiyə Bəşər Əsədin Suriyada hakimiyyətdə qalacağı və orada Rusiyanın təsiri olacağı ilə razılaşıb. Düşünmürəm ki, ciddi nəticələr gözləməyə dəyər, lakin hadisə göstərir ki, Hələbdə yaşananlar müsəlman əhalisinin müəyyən hissəsi üçün yolverilməzdir.
"Əsəd qalib gəldi. Rusiya qalib gəldi, lakin problem hələ həllə varmayıb. Hələbdə can itkisi uzun müddət beynəlxalq münasibətlərdə əsas məsələ olaraq qalacaq".
Rus və ya sovet səfirlərinin öldürülməsi faktı olubmu və olubsa sonra nə baş verib? Rus və sovet səfirlərinin üç qətli hadisəsi bilinir.
1829-cu il 11 fevralda islam fanatlarından ibarət dəstə Tehrandakı rus səfirliyinə hücum edir. Rusiyanın İrandakı səfiri və yazıçı Aleksandr Qriboyedov qətlə yetirilir. Hücum nəticəsində daha 37 nəfər dünyasını dəyişir.
1923-cü ilin 10 mayında Lozanna - İsveçrədə Yaxın Şərqlə bağlı suallar üzrə konfransa iştirak edən Sovetlərin İtaliyadakı səfiri keçmiş ağqvardiyaçı Moris Konradi tərəfindən qətlə yetirilir.
Cinayət sovet nümayəndə heyətinin qaldığı "Cecil" otel-restoranında baş verib. Bu qətlin prosesi 1923-cü il 5 noyabrda Lozannada başlayır və on gün davam edir. İttiham olunan Moris Konradi və Arkadi Polunin bəraət qazanır. Sovet Rusiyası ilə İsveçrə arasındakı münasibətlər isə korlanır.
1927-ci ilin 7 iyununda SSRİ-nin Polşadakı səfiri Pyotr Voykov Varşava vağzalındakı hücum nəticəsində Polşa vətəndaşı Boris Koverda tərəfindən qətlə yetirilir. Polşa məhkəməsi Koverdayə ömürlük həbs cəzası versə də, o, 1937-ci il 15 iyunda amnistiyaya düşür və həbsdən azad edilir.
Rus səfirlərinə qarşı edilmiş digər hücumlar ölümlə nəticələnməyib.
20 avqust 2006-cı ildə Rusiya Federasiyasının Keniyadakı səfiri Valeri Yeqoşkin silahlı banditlər tərəfindən bıçaq yarası alır.
2011-ci ilin 29 noyabrında Qətərdəki Rusiya diplomatik missiyasının rəhbəri Vladimir Titorenko Doha aeroportunun təhlükəsizlik və gömrük işçiləri tərəfindən döyülür.
Baki-xeber.com
