ABŞ Cənubi Qafqazda yenidən fəallaşır - Tramp siyasəti dəyişir...

Elşad Həsənov: "Hesab edirəm ki, Qərb və ABŞ-ın Azərbaycana marağını artıran çoxsaylı amillər var və intensiv səfərlər bununla bağlıdır"
ABŞ dövlət katibinin Ermənistandan olan köməkçisinin müavini Azərbaycana səfər edib. Dünən müvəqqəti işlər vəkili Hüqo Qevara dövlət katibinin köməkçisinin müavini Coşua Huk və Dövlət Departamentinin Avropa üzrə baş müşaviri Vayat Tolkanı səfirlikdə qarşılayıb. Bu barədə ABŞ-ın Azərbaycandakı səfirliyi məlumat yayıb.
"Onlar yüksək vəzifəli Azərbaycan rəsmiləri ilə ABŞ-ın maraqlarını, iqtisadi rifahını və regional təhlükəsizliyini təmin edən ikitərəfli müzakirələri davam etdirmək üçün Azərbaycandadırlar", - səfirlik bildirib.
Xatırladaq ki, Hak daha əvvəl Ermənistanda olub və burada bir sıra görüşlər keçirib.
ABŞ senatoru isə 2 gün əvvəl Trampın məktubunu Bakıya gətirmişdi.
ABŞ rəsmilərinin son vaxtlar Azərbaycana səfərlərinin intensivləşməsinin səbəbi nədir?
Baki-xeber.com-a məsələ barədə açıqlamasında təhlükəsizlik məsələlərı üzrə ekspert Elşad Həsənov bildirdi ki, bəli, Tramp birinci prezidentliyi dönəmində də Azərbaycanla yaxın əlaqələr qurmağa cəhd göstərdi, bunu prezident İlham Əliyev də qeyd etdi: "Bayden dönəmində isə ABŞ-la Azərbaycan arasında münasibətlər soyumağa başladı. Həmin dövrdə ABŞ birtərəfli mövqe tutaraq, Ermənistanı dəstəkləməyə başladı. Respublikaçıların dəstək marafonu bu ilin 14 yanvar tarixində ABŞ-la Ermənistan arasında strateji tərəfdaşlıq xartiyasının imzalanması ilə başa çatdı. Altı gün sonra isə Tramp hakimiyyətə gəldi. O dövrdən indiyə qədər Tramp administrasiyası Ermənistanla heç maraqlanmadı da, həmin xartiya kağız parçası olaraq qaldı. Xartiyanın maddələrindən birində ABŞ-ın Ermənistan sərhəd və gömrük sisteminə dəstək verəcəyi, öz sərhədçilərini qısa müddətdə bu ölkəyə göndərəcəyi qeyd edilib. Lakin indiyə qədər bu baş verməyib. Bu yeganə haldır ki, ABŞ öz nümayəndələrini Ermənistana və daha sonra Azərbaycana göndərir.
Tramp Müstəqillik Günü ilə bağlı İlham Əliyevə ünvanladığı təbrik məktubunda iki ölkənin birlikdə terrorizmə qarşı mübarizədə tərəfdaşlığını yüksək qiymətləndirib, 30 illik diplomatik əlaqələrimizdən sonra münasibətlərin daha yüksək sürətlə inkisaf etdiyini qeyd edib və bundan sonra da münasibətlərimizin inkişaf edəcəyinə ümid bəslədiyini yazıb. Yəni bizim gözlədiyimiz kimi, Tramp administrasiyası Azərbaycanla münasibətləri inkisaf etdirmək və dərinləşdirmək istəyir. Bunun ardınca Azərbaycan prezidenti ABŞ Senatının xarici əlaqələr komitəsinin üzvü senator Stiv Deynsi qəbul edib. Həmin görüşdə də ikitərəfli əlaqələrin inkişaf etdirilməsi və enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsi müzakirə edildi. İndi isə ABŞ dövlət katibinin köməkçisinin müavini Coşua Huk və Dövlət Departamentinin Avropa üzrə baş müşaviri Vayat Tolkan Bakıdadır. Onları müvafiq dövlət rəsmiləri qəbul edəcək.
Görünən odur ki, ABŞ indiyə qədər daha qlobal məsələlərlə bağlı, o cümlədən də Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılması, Yaxın Şərq problemləri ilə məşğul idi. İndi isə Tramp administrasiyası Cənubi Qafqazda sülhə nail olunması istiqamətində addımlar atır. Tramp istəyir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi onun dövrundə imzalansın və o, tarixə bu sülhün səbəbkarı kimi düşsün.
Hesab edirəm ki, Trampın Rusiya-Ukrayna müharibəsini dayandırmaq cəhdləri dalana dirənib, onun Putinə verdiyi dəstək özünü doğrultmadı. Ona görə də son zamanlar Tramp Putinə qarşı ritorik ifadələr işlədir. Əgər belə davam etsə, ABŞ Ukraynaya dəstək kursunu götürəcək.
Azərbaycanın isə son zamanlar dünya siyasi sistemində özünəməxsus iş aparması diqqət çəkir. Bu da bir çox ölkələri, o cümlədən də Rusiyanı narazı salır. Azərbaycan hakimiyyəti dövlət maraqları və xalqının mənafeyini hər şeydən üstün tutur. Azərbaycan təyyarəsinin Qroznıda vurulmasına Rusiyadan beynəlxalq hüquq normalarına uyğun cavab almaq istəyir. Lakin hələ Rusiya bu cavabı verməyi uzadır. Azərbaycan isə israr edir. Elə bundan dolayı da Azərbaycan prezidenti 9 May paradında iştirak etmədi. Azərbaycanın bu mövqeyi Rusiyanı qıcıqlandırsa da, Avropa və ABŞ-da ciddi maraq doğurur.
Hesab edirəm ki, bundan sonra Azərbaycan siyasəti ABŞ və Avropa ilə daha çox uzlaşacaq. Azərbaycanın Türk Dövlətləri Təşkilatına olan dəstəyi də Tramp administrasiyasının nəzərindən yayınmır. Bu Azərbaycanı ABŞ ücün daha cəlbedici edir. Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində arta rolu bu istiqamətdə irəliləyişə dəstək verir. Üstəgəl, Mərkəzi Asiya ölkələri ilə Avropa arasında əlaqə yaradan Orta Dəhliz də məhz Azərbaycan üzərindən keçir.
Hesab edirəm ki, Qərb və ABŞ-ın Azərbaycana marağını artıran çoxsaylı amillər var və intensiv səfərlər bununla bağlıdır".
Dəniz NƏSİRLİ