Yeganə Hacıyeva: “Bunlardan ən birincisi də məhz Azərbaycanın muxtariyyət təklifidir”
Məlum olduğu kimi, ABŞ-lı sabiq həmsədr Hoqland Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizama salınması ilə bağlı 6 bəndən ibarəd şərtləri açıqlamışdı. Həmin şərtlər ətrafında geniş müzakirələr aparılır. Ən maraqlısı isə budur ki, elan olunan şərtlər indiyə qədər danışıqlar prosesində ziddiyyətli sayılan ərazi bütövlüyü prinsipi və millətlərin öz müqəddəratını təyin etmə hüququ anlayışı arasındakı təzadı həll etmək gücündə olacaqmı?
Politoloq Yeganə Hacıyeva qəzetimizə bildirdi ki, R.Hoqlandın səsləndirdikləri yeni yanaşma deyil: “ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədr ölkələrinin dövlət başçılarının da razılaşdığı Helsinki Yekun Aktı əsasında münaqişənin mərhələli həllində yenilənmiş Madrid prinsiplərinin səsləndirilməsidir.
Yenilənmiş Madrid prinsiplərinin ardıcıllığında ilkin addım Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionu ətrafındakı işğal olunmuş ərazilərindən işgalçı Ermənistan qoşunlarının çıxarılmasıdır. Bildiyimiz kimi, bu, işğal faktının aradan qaldırılmasıdir. Ardınca məcburi köçkünlər öz doğma torpaqlarına geri qayıtmalı və mövcud şərtlərdə zəruri təhlükəsizlik tədbirlərinin təşkili həyata keçirilməlidir.
ATƏT-in Minsk Qrupunun keçmiş həmsədri Hoqland ABŞ-ın Dağlıq Qarabağ konfliktinin həllinə sadiq olduqlarını demək istəyib.
Münaqişələrin həllində dayanıqlı sülhün əldə olunması üçün, ədalətli və beynəlxalq hüquqa söykənən həlli yollarını tapmaq önəmlidir.
İstər ATƏT-in Minsk Qrupu ölkələri rəhbərlərinin səsləndirdiyi bəyanatların, istərsə də bu günə qədər səslənmiş bəyanatların məzmununda və yenilənmiş Madrid prinsiplərində ana xətti Azərbaycanın ərazi bütövlüyü prinsipi tutur. Məsələ bundadir ki, Azərbaycan da daxil olmaqla, DQ konfliktinin həlli ilə məşgul olan digər ATƏT-in Minsk Qrupuna üzv dovlətlərin başçıları və ümumiyyətlə bu konfliktin həllində iştirakçı və ya müşahidəçi olan istənilən beynəlxalq tərəfin "Millətlərin müqəddəratının həlli" anlayışı və təsəvvürü Ermənistanın bu mövzudakı təsəvvüründən tam fəqlidir və beynəlxalq hüquqa söykənir. Əgər birincilər konfliktin həllində DQ erməni əhalisinin beynəlxalq hüquqa əsaslanan Azərbaycan dövlətinin daxilində yüksək statuslu muxtariyyətini nəzərdə tutursa, erməni tərəfi bunu DQ erməni əhalisinin müstəqilliyi kimi görməyə və göstərməyə cəhd edir. Xüsusilə də Ermənistan daxili siyasətində bu bənd üzərində uzun illərdir spekulyasiya edir və bunu konfliktin həllində erməni tərəfinin üstünlüyü kimi qələmə verməyə çalışırdı. Hoqlandın konfliktin həlli yollarını səsləndirməsindən sonra Ermənistan rəsmiləri və prezidentinin reaksiyalari da məhz bu nüansa əsaslanıb. Bildiyimiz kimi, beynəlxalq hüquqda xalqların öz müqəddaratını həlli heç bir halda dövlətlərin ərazi bütövlüyünün pozulması ilə təzad təşkil etmir. Xalqların müqəddəratı ifadəsinin müxtəlif yolları və üsulları var. Bunlardan ən birincisi də məhz Azərbaycanın muxtariyyət təklifidir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
