Bazar günü günü, 16 fevral 2025
     

“Şərqin Qapısı”nı pis niyyətlə “döyən” hay kilsəsi...

Image

Dünyəvi və Dini-Sakral  İntibah Mədəniyyətinin təşəkkül tapdığı və Üç qovşağında yerləşən Naxçıvan diyarına qarşı XVII-XVIII əsrlərdən başlayaraq (əvvəlki dövrlərdə gizli- pərdəarxası xəyanətlər, təcavüzlər nəzərə alınmaqla) geniş miqyasda açılan fars-rus siyasi-hərbi qüvvələri cəbhəsinə dinsiz hay kilsəsi də qoşulmaqla (daha əvvəlki əsrlərdə təxribatçı əməlləri   gözardı edilərsə), ibtidai insan-hay sürüsünün  həm də "milli-mənəvi dəyərlərinin/xislətinin" ifadəçisi kimi çıxış etmişlər.

Tarixən Türk-Müsəlman etnomilli İttifaq Birliyinin Bütöv Azərbaycan hüdudlarında  əski coğrafi məkan və inzibati-ərazi vahidi olan Naxçıvan diyarının işğalı məqsədini qarşısına qoyan hay kilsəsinin Ərəb Xilafəti dövrü (VII əsrin I yarıs-X əsrin sonu) bu mənada xüsusi maraq doğurur. Çünki, bu mərhələdə hay kilsəsinin mürtəce əməlləri "dini-sakral" mahiyyət daşımaqla yanaşı, eyni zamanda ictimai-siyasi xəyanət yürütmək məqsədi də  kəsb etmişdir. 

Bu baxımdan, Naxçıvan diyarında, Ərəb xilafəti dövründə hay kilsəsinin xəyanətkar və hiyləgər mövqeyi, şeytani/iblisanə xisləti...barədə A.K.Şaqinyanın "Naxçıvan Ərəb xilafəti tərkibində" məqaləsində ("Şərq.Afrika-Asiya cəmiyyəti: Tarix və müasirlik" jurnalı, 3-cü sayı, 2012-ci il, 109-114-cü səhifələr) vacib qeydlərə yer verilmişdir. 

Orta əsrlər dövrünün aralıq mərhələsində (VII-XI əsrlər) və Azərbaycanın Sasanilər imperiyasının süqutundan sonra (VII əsrin I yarısı) müstəqillik qazanmış Albaniya-Naxçıvan-Arran dövlətinə qarşı (Araz çayından şimal əraziləri) Yaxın və Orta Şərq bölgəsində formalaşan Ərəb xilafətinin siyasi-hərbi təsir dairələri sırasında əsas giriş qapısı olan Naxçıvan bölgəsini qarşı hərbi yürüşlərdə fürsəti fövtə verməyən hay kilsəsi (Elia Arqişentsi, 704-717-ci illərdə baş keşiş olub,  İovannes III Odznetsi, 717-728-ci illər, I David Aramonetsi, 728-741-ci illər, I Trdat Otmusetsi, 741-764-cü illər...) xəlifələr II Mərvən ibn Muhammadla (684-750), Ömər ibn Əbdüləzizlə (682-720), sərkərdələr əl-Valid ibn Ukbanla, Salman ibn Rabi əl-Baxili (572-653)  ilə...əlaqə yarada bilmişlər və aşağıdakı bir sıra məqsədlərinə nail olmaq istəmişlər:

- müqəddəs "Bibliya"da adı çəkilən Nuh peyğəmbərin irsinə ("Dünyanın su altında qalması" dini-mistik əfsanənin izləri rast gəlinən Naxçıvan diyarı daxil) şərik çıxmaqla (baxmayaraq ki, bu müqəddəs Kitabda dinsiz haylar haqqında heç bir məlumat yoxdur) "qədim Xristian xalqı" kimi saxta tarixlərinin qorunub saxlanılmasına və bunun üçün "coğrafi məkan hüdudları"na   yiyələnməyi;

Haşiyə. Ərəb və Bizans imperiyaları arasında əlaqələr yaradan hay kilsəsinin Azərbaycan hüdudlarında mövqeyi barədə ərəb tarixçisi Əbu Muhammad Əhməd ibn Əcəmi əl-Kufinin (851-926) III cildlik  "Kitab əl-futux" ("Fəthlər kitabı") əsərində   məlumatlara yer vermişdir.

- Ərəb xilafəti Ordusu Araz çayının Culfa nahiyəsi ərazisindən keçməsindən istifadə edən hay kilsəsi Aramus kəndində qərargah yaratmaqla dini-icma üstünlüyünü qorumaq naminə Xilafətlə hrəbi-kəşfiyyat və iqtisadi-ticarət əlaqələrinin yaradılmasına;

- ilk növbədə Naxçıvan bölgəsində İskit/Skif, Sak/Alban...mədəniyyəti mərhələlərinə aid tarixi-maddi nümunələrin (Şərur nahiyəsində, Culfa və Naxçıvan şəhərlərində, Ordubad-Qazandağ-Mehri hüdudlarında...), gil və qayaüstü yazılı lövhələrin,  qəbir abidələrin epiqrafik yazılarını "erməni"ləşdirilməsi  niyyətlərinə; 

Haşiyə. 1977-ci ildə İrəvan şəhərində çap edilən "Ərəb Xilafəti dövründə Ermənistan" kitabında (İrəvan Dövlət Universitetinin professoru A.N.Ter-Qevondyan, 1928-1988) qeyd olunub ki, Ərəblərin Araz çayından şimalda olduğu dövrdə və hərbi yürüşlərin salnaməsində "erməni"lərlə bağlı yalnız şifahi məlumatlar əsasında bilgilər toplamışlar, haylara aid tarixi-maddi abidələrə, yazılı irs nümunələrinə rast gəlinməyib, yalnız Qafqaz Albaniyasının tarixi məlumatları ilə kifayətləniblər...

Daha sonra, - Ərəb xilafəti ordusu ilə əlaqə yaradaraq Bizans imperiyasına qarşı mübarizədə hay kilsəsi ilk növbədə Cənubi Qafqazda mövqeyi güclənən İslam dövlətinin etibarını qazanmaqla Qafqaz Albaniyasına yönəlik məkrli niyyətinin icrasına;

- yerli müqavimət hərakatına qarşı bölgədə dayaq məntəqələri yaratmaqla bölgə və ona bitişik olan ərazilər üzrə hərbi-siyasi qüvvələrinin əlaqələndirilməsinə və Xilafət Ordusu rəhbərliyi tərəfindən bir sıra səlahiyyətlərin qazanılmasına, hay kilsəsinin mövqeyinin, gücləndirilməsinə, olmayan tarixləri üçün "yeni səhifəl"ərin açılmasına;

Culfa şəhəri və Əlincaçan  çayının mənsəb hissəsindən bölgəyə daxil olan Xilafət ordusuna yerli müdafiə və istehkam məntəqələri, təzhizat  yolları barədəkəşfiyyat məlumatları və fiziki qüvvə təminatı ilə yarıyan A.Baqratuni əvəzində Ordubad-Zəngəzur hüdudlarının idarəedilməsində irəli çəkilmişdir (V.Vartanyan "IX-XI əsrlərdə Vaspurakan çarlığının sərhədləri", İrəvan şəhəri, 1969).

...və nəticədə Qafqaz Albaniyası/Azərbaycanın Naxçıvan-Zəngəzur bölgəsində güclü müqavimətlə qarşılaşan ərəb ordusunun tərkibində  yer alan quldur A.Baqratuni (820-891) dəstələri Naxçıvan, Culfa. Ordubad və Mehri nahiyələrində amansız qətllərin, qarətlərin, dağıntıların...törədilməsində, minlərlə ailələrin əsir kimi köçürülməsinə bais olmuşlar. 

Ərəb tarixçisi Xəlifə ibn Həyyat (776-854) hay kilsəsinin hiyləgərliyi, A.Baqratininin xilafət ordusuna qarşı xəyanətkarlığı barədə yazmışdır. 

Mehranilər sülaləsinin (Türkdilli Sabirlər şəcərəsinin xələfləri) bölgədə hakimliyinə, Cavanşir hakimiyyətinin yarımmüstəqil davam etməsinə qarşı da (I Müaviyə ibn Əbu Sufyan (603-680) və Əməvilər dövründə) hay kilsəsinin mövqeyi (Ovannes III Odznetsinin (650-729) baş  keşişliyi illərində) az təsir etməmişdir. 

Ümumiyyətlə, əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi, Əməvilər hakimiyyəti illərində (661-750) də hay kilsəsi Dəməşq xəlifələrinin mövqeyindən xeyli dərəcədə öz maraqları naminə istifadə edə bilmişlər. Belə ki, 652-ci ildə T.Rştuni Şam valisi əmir Müaviyə ilə görüşərək Naxçıvan və Zəngəzur bölgəsində 15 min xilafət ordusunun təchizatını üzərinə götürmüş, eləcə də, Qafqaz Albaniyasına (həmçinin, Bizans dövlətinə qarşı da) qarşı hücumlarda iştirak etməyə canlı qüvvə təklif etmiş və müqavilə bağlanılmışdır.

Naxçıvan-Ordubad-Zəngəzur bölgəsində Mehranilər/Qafqaz Albaniyası hakimiyyətinin siyasi və iqtisadi müstəqilliyinə qarşı hay kilsəsi bu məkrli niyyətinin nəticəsi olmuşdur ki, 719-cu ildə III Ovannes Şam (Dəməşq) şəhərində Əməvi xəlifəsi Ömər ibn Əbdüləzizlə (II Ömərlə, 681-720)  görüşmüş, Qafqaz Albaniyasına qarşı mübarizədə təkliflərini təqdim edib, əvəzində isə hay kilsəsinin iqtisadi və ictimai müstəqilliyinin təmin edilməsi üçün xilafətdən rəsmi təminat almışdır.

Eyni məzmunlu/istəkli xahişlə (703-705-ci illərdə Bizans ordusu tərəfində döyüşən hay döyüşçülərinin əsir düşənlərinin azad edilməsi də daxil)  hay kilsəsinin baş keşişləri (Şam şəhərində yaşayan) Saak III Dzoraportsi (677-703) və Eliya Arqişentsi (704-717) xəlifə I Validə (705-715)  müraciət etmiş  və müsbət cavab almışlar. 

Təbii ki, hay kilsəsinin və toplumunun "etibarı"nı qazanmaq və hay sürüsündən istifadə etmək Qafqaz Albaniyasında güclü müqavimətlə qarşılaşan ərəb xilafəti üçün zəruri siyasi-hərbi-iqtisadi və milli-mənəvi təzyiq vasitəsi olmaqla, həm də Bizans hakiyyətinə zərbə amili rolunu oynamışdır.

Amma, bu xəyanət anlaşması Naxçıvan-Ordubad-Zəngəzur bölgəsinə bütün mənalarda güclü təsir izləri buraxmışdır, ilk öncə dinsiz hay kilsəsinin bölgənin zəngin dini-sakral, Alban mədəniyyəti irsinə qarşı əsassız iddiaları indi də davam etməkdədir.

Yuxarıda qeyd edilən məqsədlərin müzakirəsi, eləcə də digər məsələlər 717-728-ci illər ərzində hay keşişlərinin (Xark kilsəsindən Albeos, Ostaka məbədindən Tadzos, Saxok icmasından Mamikonyan, Tayk yerindən Sarkis, Basean tərəfdən İyesu...) diqqət mərkəzində olduğu kilsə "Xronikası"nda (Suriya ölkəsində Böyük Mixailin Yakovit kilsəsində saxlanılır) qeyd olunmuşdur. 

İbtidai insan-hay süürsü və hay kilsəsinin axırıncı xəbis niyyətləri barədə bir az geniş. Məhz, Ərəb xilafətinin "hay sevgisi"nin nəticəsidir ki, Naxçıvan diyarındakı Xristianlığaqədərki və Qafqaz Albaniyasının dini-sakral mədəniyyət ocaqlarında uydurma hay məbədləri yaradılmış, sayı və məkan hüdudları məkrli niyyətlə genişləndirilmişdir.

Belə ki, Naxçıvan şəhəri yaxınlığındakı qədim insan yaşayış məskəni (e.ə.VII-I milliklərə aid) olan Gültəpə kəndində, Culfa şəhərində və Qax kəndində,  Şahbuz nahiyəsinin Ağbulaq və Gömür, Ordubad nahiyəsinin Yuxarı Əylis və Nəsirvaz, Kəngərli nahiyəsi, Çalxanqala...kəndlərində IV-XII əsrlər tarixinin Türk-Müsəlman mədəniyyətinin dini-irfani irsinə iddia qaldıran hay kilsəsi məhz ərəb xilafəti dövrünün xiffəti çəkərək bu uydurma istəyə bulunmuşlar/bulanmışlar.

Eləcə də, Qərbi Zəngəzurda da, Qapıcıq-Qazandağ silsilələrinin məşhur müqəddəs ocaqlarına, Qapan-Gorus-Mehri nahiyələri və bir çox kəndlərinin Alban məbədləri, qayaüstü rəsm və yazı nümunələri, qəbirüstü epiqrafik və sənduqə naxışları... bu sayaq "erməni"ləşdirilmiş, həyasızcasına Türk-Müsəlman izinin silinməsinə cəhd göstərilmişdir. 

Amma, dinsiz hay kilsəsi unudur ki, Haqq/İlahi yazısını şeytan xislətlilər yer üzündnk silmək, itirmək...iqtidarında və gücündə deyildir...xüsusilə...Türk-Müsəlman coğrafiyası hüdudlarında...

Qismət Yunusoğlu,
Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi



VİDEO

ABŞ-ın Ukrayna siyasətində xaos başlayıb - VİDEO

Zaxarova təyyarə qəzası haqda qeyri-səmimi danışdı... - VİDEO

ABŞ Dövlət katibi Münhenə uça bilmədi, ya uçmaq istəmədi... - VİDEO

“Putinin pul kisəsi”, Bakı məhkəməsi, dünya cana gəldi - niyə?..

1979-cu ildən dövlətlərin arasında ilk dəfə... - Bakı İrəvanı bu Konvensiya ilə vurur...

Azərbaycandan Çinə neft ixracının böyük mərhələsi açılır - Prezident anons etdi

SON XƏBƏRLƏR

16.02.2025 / 19:55
ABŞ senatorundan ŞOK İDDİA - Ukraynada məsələ müharibə deyil, 7 trilyon dolları kimin ələ keçirəcəyidir…

16.02.2025 / 18:23
Vuçiç Ceyhun Bayramovu birinci dərəcəli "Serbiya Bayrağı" ordeni ilə təltif etdi

16.02.2025 / 18:07
İmtahana satışı qadağan olunmuş mini kameralı eynək keçirdi və "ilişdi"...

16.02.2025 / 17:10
ABŞ İsrailə 1 tonluq "qiyamət bombası" göndərdi - əlavə 11 tonluq nəhəng bombalar da göndərəcəklər…

16.02.2025 / 16:43
Avropa liderləri Trampın Ukrayna addımlarına qarşı fövqəladə toplantı çağırdı – “Avropa Ordusu” gündəmə gəlir…

16.02.2025 / 14:33
Saatlıda itkin düşmüş şəxsin qəsdən öldürüldüyü ortaya çıxdı

16.02.2025 / 11:25
Prezidenti İlham Əliyev Litva Prezidentini təbrik edib

16.02.2025 / 10:24
Azərbaycandan Gürcüstanın ərazi bütövlüyünə tam dəstək - qondarma "seçkiləri” tanımırıq...

16.02.2025 / 10:12
Ceyhun Bayramov və Hakan Fidan sülh prosesini müzakirə etdi...

16.02.2025 / 09:48
Prezident məmurları təvazökarlığa çağırır, generallar 100 minlik maşınlardan düşmür...

15.02.2025 / 22:25
Tramp Avropanı “ofsaytda” qoydu - Ukrayna danışıqlarında iştirak etməyəcəklər …

15.02.2025 / 22:08
Tramp və Putinin bu ayın sonuna kimi Səudiyyədə görüşəcəyi gözlənilir - hazırlıqlar başladı…

15.02.2025 / 21:20
Rusiya Tartusdakı hərbi bazasını Afrikaya köçürür – Sudanla razılıq əldə edildi...

15.02.2025 / 21:07
ABŞ-ın Ukrayna siyasətində xaos başlayıb - VİDEO

15.02.2025 / 19:37
ABŞ bir şərtlə Ukraynaya qoşun yeritməyə hazır olduğunu açıqlayıb

15.02.2025 / 19:25
Ukraynada müharibə bu tarixlərdə dayana bilər – “Putin sövdələşmə üçün əlamətdar tarixləri seçəcək”

15.02.2025 / 17:51
Qlobal geo-siyasi mühitdə Azərbaycan-Çin əlaqələri

15.02.2025 / 17:26
Zelenski Putinlə görüşmək üçün şərtlərini açıqladı – yalnız bu halda müharibəni dayandıracağıq...

15.02.2025 / 16:52
Zaxarova təyyarə qəzası haqda qeyri-səmimi danışdı... - VİDEO

15.02.2025 / 16:35
ABŞ-ın vitse-prezidenti Avropa üçün əsas təhlükəni açıqladı – nə Rusiya, nə də Çindir...

15.02.2025 / 16:17
Polşanın baş naziri Ukrayna ilə bağlı təcili plan hazırlamağa çağırdı

15.02.2025 / 16:02
Münhendə Zelenskiyə ukrayna dilində danışmağa icazə verilmədi

15.02.2025 / 15:44
Martda 18 gün iş olmayacaq...

15.02.2025 / 15:28
Zelenski Venslə görüşdən pörtmüş vəziyyətdə çıxıb

15.02.2025 / 15:11
Binəqədidə içərisində 5400 manat olan 2 ödəmə terminalını oğurladılar

15.02.2025 / 14:39
Dünya deputatları Bakıdakı məhkəməyə unikal qiymət verdilər - Rusiyanı da, separatçıları da vurdular...

15.02.2025 / 14:32
Pozuntuya görə 10-dan çox seçki məntəqəsi buraxıldı - cəza qanuna uyğundur?

15.02.2025 / 14:23
İlham Əliyevin adlarını çəkdiyi qəzetlər ABŞ büdcəsini talayıblar...

15.02.2025 / 13:45
Prezident İlham Əliyev Aleksandar Vuçiçə təbrik məktubu ünvanlayıb

15.02.2025 / 12:26
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirildi - 12 gün ardıcıl iş olmayacaq...

15.02.2025 / 12:10
Türkiyə parlamentində Xocalı soyqırımının ildönümü ilə bağlı tədbir keçiriləcək...

15.02.2025 / 11:07
Bu ölkədə təhsil nazirinə silahlı hücum olub

15.02.2025 / 11:02
ABŞ -ın Ukrayna siyasətində dərin xaos yaranmaqdadır...

15.02.2025 / 09:27
MTK-lar dövlətin əhaliyə kommunal xidmətlərini hansı hüquqla dayandırırlar...

15.02.2025 / 08:44
Beynəlxalq maliyyə-qrant layihələri universitetlərimiz üçün təhlükəli ola bilər...

14.02.2025 / 23:28
Paşinyan Aİ üzvlüyünə doğru daha bir addım atdı, ancaq Avropa Ermənistanı saymadı...

14.02.2025 / 23:23
"Biz bilirik rəsmi Bakını nə narahat edir"..

14.02.2025 / 22:08
Ceyhun Bayramov Münxendə Avropa Şurasının baş katibi ilə görüşdü

14.02.2025 / 21:55
Ceyhun Bayramov israilli nazirlə Qəzzadakı vəziyyəti müzakirə etdi

14.02.2025 / 21:43
Məhkəmədə Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilərdə terrorçuluğun maliyyələşdirilməsi faktları sadalandı

14.02.2025 / 21:33
Ermənilərin müharibədə muzdlu döyüşçülərdən istifadə etməsinə dair faktlar açıqlandı...

14.02.2025 / 21:23
Mərkəzi Bank müştərini ən çox incidən bankları açıqladı - "hansı məsələlərdə" sualı isə açıq qaldı...

14.02.2025 / 21:07
“Putinin pul kisəsi”, Bakı məhkəməsi, dünya cana gəldi - niyə?..

14.02.2025 / 21:03
Sülh və insanlıq əleyhinə, müharibə və digər ağır cinayətlərdə təqsirləndirilən erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam etdirilib - FOTO

14.02.2025 / 20:53
USAID-in 3 Qafqaz dövlətinə qarşı fərqli üsullarla işlədiyi açılır...

14.02.2025 / 20:40
Kobaxidze Bakı-Tbilisi-Bakı sərnişin qatarının bərpası barədə konkret heç nə demədi...

14.02.2025 / 20:37
1979-cu ildən dövlətlərin arasında ilk dəfə... - Bakı İrəvanı bu Konvensiya ilə vurur...

14.02.2025 / 20:25
USAID-in Bakıda "informasiya diversantları" hazırlayan xüsusi institutları...

14.02.2025 / 20:22
Bu nə biabırçılıqdır? - Şəhərin ortasında sərxoş hallı eyni geyimli qızlar dubinka ilə polisi döyürlər... - VİDEO

14.02.2025 / 20:10
USAİD Ukrayna mediasının 90 faizini Rusiyaya qarşı qaldıra bildi...

14.02.2025 / 20:02
Azərbaycanda universitet rektoru istefa verib - bu postdan ikiəlli yapışanlara gözəl nümunədir...

14.02.2025 / 19:57
Qərbin dəstəyi itirildi, prezidentlə merin davası başladı - bu ölkənin gələcəyinə zülmət çökdü...

14.02.2025 / 19:43
Azərbaycandan Çinə neft ixracının böyük mərhələsi açılır - Prezident anons etdi

14.02.2025 / 19:30
Avropa İttifaqının 4 mühüm qurumu Ermənistana qrup göndərdi...

14.02.2025 / 19:16
Azad edilmiş ərazilərdə məskunlaşma prosesi daha intensiv xarakter alır

14.02.2025 / 19:04
335 milyard dollar səmərəsiz səpələndi - USAİD sonda ABŞ-ın özünə də ziyan vurdu...

14.02.2025 / 19:01
Prezident İlham Əliyev Əhməd əl-Şaraanı təbrik etdi

14.02.2025 / 18:50
Ermənilər Trampın vəzifə verdiyi şəxsi ABŞ-ın Qafqaz siyasətinə qarşı qaldırır...

14.02.2025 / 18:41
Paşinyan Münhendə biabırçı duruma düşdü – onu heç bir alman məmuru qarşılamadı...

14.02.2025 / 18:33
“Transparency İnternational" Azərbaycan əleyhinə qərəzli reytinq rəqəmi uydurdu...

14.02.2025 / 18:32
MSK bələdiyyə seçkilərinə yekun vurdu

14.02.2025 / 18:27
Dövlət katibinin təyyarəsi "nasazlıq" üzündən Münhenə uça bilmədi, Trampın Ukrayna planı eşidilməz qaldı - təsadüfdür?...

14.02.2025 / 18:21
ABŞ Dövlət katibi Münhenə uça bilmədi, ya uçmaq istəmədi... - VİDEO

14.02.2025 / 18:14
İrəvanda Bakı-Moskva gərginliyi "təhlil" edilir - qaz məsələsi, İran və Qərb faktorları...

14.02.2025 / 18:01
Azərbaycan və Ermənistan delimitasiya Komissiyalarının işçi görüşü keçirildi

14.02.2025 / 17:53
“USAİD büdcəsinin hər sətri ya korrupsiyadır, ya da gülməli...” - Tramp baltanı kökdən vurdu...

14.02.2025 / 17:40
Dünyaca məşhur qəzetlər USAİD-in pulu ilə “muzdlu geosiyasi alətlərə” çevrildi...

14.02.2025 / 17:36
Mülkiyyəti əlindən alınmış Cəlilabad sakini - Kərəm Həsənovun qəbulunda oldum.... - VİDEO

14.02.2025 / 17:29
QHT-lər USAİD-in əməlləri ilə bağlı ABŞ səfirliyində görüş keçirəcəklər...

14.02.2025 / 17:16
Seçkilərdə yol verilən nöqsanlara görə bəzi seçki komissiyaları buraxıldı

14.02.2025 / 17:10
Bayden hökuməti Azərbaycana qarşı USAID-lə birgə sinxron iş aparırdı...

14.02.2025 / 17:03
2 bələdiyyəyə seçkilərin nəticələri etibarsız sayıldı

14.02.2025 / 16:53
Orban Rusiya-Ukrayna sülh masasında yer tələb edən Aİ-ni sərt tənqid etdi – siz buna layiq deyilsiniz...

14.02.2025 / 16:46
Heydər Əliyev Fondu yeni məktəb binaları inşa edir

14.02.2025 / 16:37
"Biz bilirik ki, aviaqəza ilə bağlı faciə həm Bakıda, həm də Moskvada çox həssas qarşılanır" - Zaxarova

14.02.2025 / 16:28
Nazirlik hərbi hissələrdə görüşə müvəqqəti məhdudiyyət qoyulması ilə bağlı yenidən müraciət yaydı

14.02.2025 / 16:25
Tramp böhtan kampaniyaları üçün ABŞ-dan maliyyə alan media qurumlarını ifşa etdi - Pulları geri qaytarın…

14.02.2025 / 16:16
Prezident İlham Əliyev müddətli həqiqi hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzaladı

14.02.2025 / 16:14
KOBİA nümayəndə heyəti “Veysəloğlu”na məxsus Məhəmmədi Logistika Mərkəzini ziyarət edib

14.02.2025 / 16:14
Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - SƏRƏNCAM

14.02.2025 / 16:06
Trampdan BRİCS ölkələrinə 100 faizlik vergi təhdidi - dollarla oynasalar…

Azad edilmiş ərazilərdə məskunlaşma prosesi daha intensiv xarakter alır

XƏBƏR ARXİVİ