Azad rayonlarda yeni idarə metodunun tam tətbiqinə bircə addım qaldı... - MÜSAHİBƏ

Prezident İlham Əliyev Məsim Məmmədovu Prezidentin Laçın rayonunda xüsusi nümayəndəsi təyin olunması ilə əlaqədar qəbul edərkən çıxışı zamanı deyib ki, gələcəkdə yeni idarəetmə modeli ölkəmizin bütün digər hissələrində də tətbiq edilməlidir:

“Yəni bütün bu işlər yoluna qoyulacaq. Yenə də deyirəm, dövlət öz üzərinə düşən vəzifəni icra edir. Demək olar ki, indi bu təyinatdan sonra azad edilmiş əksər rayonlarda mənim xüsusi nümayəndələrim artıq fəaliyyətə başlayacaqdır. Hələ təkcə Kəlbəcər rayonunda təyin edilməyib, bu da olacaq. Bu ərazilərdə, eyni zamanda, yeni idarəetmə üsulu da tətbiq edilməlidir və edilir. Gələcəkdə bu, yeni idarəetmə modeli kimi ölkəmizin bütün digər hissələrində də tətbiq edilməlidir. Yəni, bu, həm böyük quruculuq işləridir, həm də yeni idarəetmə üsuludur. Əminəm ki, bu, təkcə azad edilmiş ərazilərin yox, bütövlükdə ölkəmizin hərtərəfli inkişafına böyük töhfə verəcəkdir”.

Göründüyü kimi, Kəlbəcər rayonu xaric digər rayonlarda artıq Prezidentin səlahiyyətli nümayəndələri idarəçilik forması bərpa olunub. Demək olar ki, azad olunmuş rayonlarda artıq bu proses başa çatmaq üzrədir.

“İcra başçıları sistemi illərdir cəmiyyətdə öz nüfuzunu itirib və ona münasibət mənfidir”

Yeni idarəçilik modeli və onun perspektivləri ilə bağlı iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Firdovsi Şahbazova bir sıra suallar ünvanladıq:

- Azad olunmuş rayonlarda xüsusi nümayəndəliklərin yaradılması indiyə qədər hansı nəticələr verib və həmin bölgələrdə hansı işlər görülüb?

- Əvvəla, Prezidentin xüsusi nümayəndəsinin təyin olunması çox müsbət nəticələr verir. İlk olaraq Ağdam rayonunda belə bir nümayəndəlik yaradılıb. Daha sonra Zəngilan, Şuşa və digər azad edilən rayonlarla bağlı xüsusi nümayəndəlik yaradılıb. Diqqəti çəkən məqam odur ki, xüsusi nümayəndəlik olan rayonlarda işlərin icrası daha sürətlə həyata keçirilir. İnfrastruktur sürətlə qurulur, böyük layihələr həyata keçirilir. Azad olunan rayonların aqrar potensialından istifadə edilir və bu da kənd təsərrüfatında məhsuldarlığın artmasında özünü göstərir. Baxmayaraq ki, azad olunmuş rayonlarda ciddi mina problemi var, amma mərhələli şəkildə həmin ərazilərdən kənd təsərrüfatı məqsədilə istifadə edilir.

- Bu bölgələrdə xüsusi nümayəndəliklərlə bərabər icra hakimiyyəti başçıları strukturunun da saxlanılması işin xeyrinə olub, yoxsa ziyanına?

- Deməzdim ki, azad olunan rayonlarda xüsusi nümayəndəliklərlə paralel icra hakimiyyətlərinin də mövcud olması işin xeyrinədir. Əvvəla, bu müəyyən mənada cəmiyyətdə ikili idarəçilik təəssüratı yaradır. Düzdür, icra başçıları Prezidentin xüsusi nümayəndələrinin işinə müdaxilə etmir. Ancaq hesab edirəm ki, icra başçıları olmasa azad olunan rayonlarda bərpa-quruculuq işləri daha sürətlə həyata keçiriləcək. Hansısa yubanmalar olmayacaq və s. Nəzərə almaq lazımdır ki, əhalinin daha böyük hissəsi ora köçürüldükdən sonra bu kimi məsələlər özünü daha çox göstərəcək. İstənilən halda əsas məsələ odur ki, Prezidentin xüsusi nümayəndəlik sistemi praktiki olaraq özünü doğruldur. Ona görə də elə etmək lazımdır ki, sonrakı illərdə bu idarəçilik modelinin effektivliyi aşağı düşməsin.

- Bütün Azərbaycanda hazırda Prezidentin səlahiyyətli nümayəndəlikləri üsul-idarəsinin tətbiq olunması üçün nə kimi şərait var? O cümlədən, buna nə kimi maneçiliklər var?

- Məlum olduğu kimi, azad olunan rayonlardan sonra Prezidentin Naxçıvan üzrə xüsusi səlahiyyətli nümayəndəsi təyin olundu. Naxçıvanla bağlı qərar böyük marağa səbəb oldu. O mənada ki, Vasif Talıbovun uzun illər həmin regiona rəhbərlik etməsi bölgədə çox ciddi problemlər yaratmışdı. Bütün bunlar onu göstərir ki, proses yeni idarəçilik modelinin geniş miqyasda tətbiq edilməsinə doğru gedir. Şübhəsiz ki, bəzi iri məmurlar öz korporativ maraqlarından çıxış edərək bu modelə mane olmaq istəyir. Ancaq onların bu cəhdləri səmərə verməyəcək. Çünki Prezident bu məsələdə qətiyyətlidir.

- Ölkə, cəmiyyət nə dərəcədə bu sistemə keçməyə hazırdır?

- Deyərdim ki, cəmiyyət buna hazırdır. Niyə? İcra başçıları sistemi illərdir cəmiyyətdə öz nüfuzunu itirib. İnsanların icra başçılarına münasibəti, əsasən də onların idarəçiliyinə baxışı mənfidir. Problem ondadır ki, bir sıra rayonlarda icra başçıları özünü xan kimi aparır. Mərkəzdən çəkinməyərək öz bildiyini diqtə edir, azad sahibkarlığı boğur, kəndlərin sosial problemlərinə və onların həllinə biganə yanaşır. Bütün bunlar da təbii olaraq cəmiyyətdə icra başçılarına olan inamı sarsıdır. Bu baxımdan cəmiyyət həm maraqlıdır, həm də hazırdır ki, yeni idarəçilik modeli tətbiq olunsun.

Vidadi ORDAHALLI