Fuad İbrahimov: “Sözügedən qurumlara rəhbərlik edənlər işinə məsuliyyətli yanaşmır və işi səmərəli təşkil edə bilmir”
Bir sıra böyük müəssisələrin borc yükünü dövlət büdcəsi qarşılayır. Əfsuslar olsun ki, bu tendensiya hələ də davam edir. Ən təəccüblüsü odur ki, onların içində gəlirləri böyük olan qurumlar öncül yerdə dayanır.
Təkcə 2021-ci ildə dövlət büdcəsindən bir sıra dövlət müəssisələrinin dövlət zəmanətli borcları üzrə üzərlərinə düşən öhdəlikləri yerinə yetirə bilməməsi səbəbindən, ümumilikdə 493,6 milyon manat vəsait ödənilib. Bu sıradan Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) 215,1 milyon manat, “Azərenerji” ASC-nin 101,2 milyon manat, “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-nin 34,8 milyon manat, “Azərişıq” ASC-nin 22,5 milyon manat və “Aqrarkredit” QSC-nin 120 milyon manat məbləğindəki öhdəlikləri büdcə vəsaiti hesabına icra olunub. Yəni adıçəkilən şirkətlərin xarici borcları dövlət büdcəsi hesabına ödənilib.
Maraqlıdır, aviabiletlərin qiyməti, neft-qazın və işığın tarifləri baha olduğu halda nədən şəffaflıq və hesabatlılığı şübhə doğuran bu şirkətlərin borcları büdcədən ödənilməlidi?
- “Borclanmanın artması ilə bağlı Hesablama Palatası araşdırma, audit aparmalıdır”
Məsələyə münasibət bildirən iqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimovun fikrincə, belə neqativ halların davamlı hal alması təəssüf doğurur: “İki il əvvəl Azərbaycan İnvestisiya Holdinqi yaradıldı. Əslində bu qurum ona görə yaradıldı ki, müddət gözləmədən müdaxilə olunsun və növbəti illərdə büdcə xərcləri azalsın. Yəni dövlət büdcəsinin yükü azaldılsınsın. Biz nəzərə almalıyıq ki, xüsusən də SOCAR və AzAL gəlirlə işləyən müəssisələrdir. Ancaq əfsuslar olsun ki, gəlirlə işləyən bu müəssisələrin borclanmasına reaksiya verilmədi. Yenə də sözügedən qurumların borc yükü artır və son nəticədə dövlət büdcəsi hesabına bu bağlanılır. Baxmayaraq ki, həm neftin qiyməti qalxıb, həm də avia biletlərin qiyməti. Üstəlik quru sərhədlərinin bağlı olması səbəbindən təyyarə ilə gediş-gəliş daha çox artıb. Belə məlum olur ki, sözügedən qurumlara rəhbərlik edənlər işinə məsuliyyətli yanaşmır və işi səmərəli təşkil edə bilmir. Fikirləşirlər ki, nə də olsa dövlət büdcəsi hesabına borclar bağlanacaq. Başqa bir tərəfdən Azərbaycan İnvestisiya Holdinqin fəaliyyətinə şübhə ilə yanaşıram. Bu qurum yaradıldı ki, bir sıra böyük qurumlar borclanmasın. Belə görünür ki, Holdinqin yaradılması nəyisə dəyişməyib. Əksinə, vəziyyət daha da pisləşib. Belə görünür ki, İnvestisiya Holdinqin icra mexanizmi hələlik işlənib hazırlanmayıb. Ən azından, statistik rəqəmsal hesabatlarda biz bunu görmürük. O üzdən, borclanmanın artması ilə bağlı Hesablama Palatası araşdırma, audit aparmalıdır. Baş verənlərlə bağlı şəffaf arayış hazırlanmalıdır. Yalnız bütün bunlardan sonra məsələnin köklü səbəblərini ortaya qoymaq olar”.
Bir sözlə, iqtisadçı-ekspert hesab edir ki, yaranan mənzərə narahatedicidir və bunun səbəbləri araşdırılmalıdır.
Vidadi ORDAHALLI
