"Putin dəli olub" sözlərinə görə Kreml Trampa çox qorxaq cavab verdi... Niyə?
Tural İsmayılov: "Kreml Trampın bəyanatını daxili auditoriyaya hesablanmış populist çıxış kimi görür və ona cavab verərək qalmaqalı böyütmək istəmir"
“Putin tamamilə dəli olub! O, lazımsız yerə çox adam öldürür və mən təkcə əsgərləri demirəm”. Bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp özünün “Truth social” səhifəsində yazıb.
“Mənim Putinlə yaxşı münasibətim var, amma ona nəsə olub. Ukraynanın şəhərlərinə heç bir səbəb olmadan raketlər və PUA-lar buraxılır. Mən həmişə demişəm ki, o təkcə bir hissəsini deyil, bütün Ukraynanı almaq istəyir və ola bilsin, bu həqiqətdir. Amma bacararsa, bu, Rusiyanın dağılmasına gətirib çıxaracaq”.
D.Trampın məlum fikirlərinə Moskva cavab verib. Ancaq onların cavabı zəif görünür. Rusiya liderinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib ki, Vaşinqton Moskva ilə Kiyev arasında danışıqlara başlamaq üçün “çox böyük səy göstərib” və bu, “həddən artıq emosional yüklənmə” deməkdir. O, ABŞ prezidenti Donald Trampın rusiyalı həmkarı Vladimir Putinin Ukraynadakı hərəkətlərindən narazılığını belə şərh edib. "Əlbəttə ki, Amerika tərəfinin böyük səy göstərdiyi danışıqlar prosesinin başlanması çox mühüm nailiyyətdir. Biz amerikalılara və şəxsən prezident Trampa danışıqlar prosesinin təşkili və başlanmasında göstərdikləri köməyə görə minnətdarıq, - deyə Peskov bildirib. - Eyni zamanda, Putin Rusiyanın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün zəruri qərarlar qəbul edir, deyə Peskov vurğulayıb.
Maraqlıdır, Moskva D.Trampın məlum fikirlərinə niyə belə zəif cavab verib?
"Trampın sərt tənqidinə cavabda “təşəkkür” və “danışıqlar” kimi anlayışların yer alması Kremlin onunla gələcək əməkdaşlıq ehtimalını qorumağa çalışdığını göstərir"
Siyasi şərhçi Tural İsmayılov "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, Moskvanın Donald Trampın sərt və emosional açıqlamasına zəif reaksiya verməsi əslində Kremlin diplomatik ritorikasının bir parçasıdır: "Rusiya hazırda ABŞ-la münasibətlərdə daha gərgin müstəviyə keçmək istəmir, xüsusilə Trampın hakimiyyətdə olduğu dövrdə. Kreml Trampın bəyanatını daxili auditoriyaya hesablanmış populist çıxış kimi görür və ona cavab verərək qalmaqalı böyütmək istəmir. Trampın Putin barədə ifadəsi normadan kəskin olsa da, Moskva onu təxribat kimi qəbul edib soyuqqanlı davranmağı üstün tutub. Rusiya çalışır ki, ABŞ rəhbərliyi ilə birbaşa qarşıdurmadan qaçsın və Trampın ritorikasını şəxsi münasibətlər fonunda analiz etsin. Kreml Trampın Rusiyanı bütövlükdə deyil, məhz rəhbərliyi müvəqqəti hədəfə aldığını bilir və buna görə cavabda ton aşağı tutulub. Eyni zamanda, Peskovun cavabında diqqəti danışıqlara yönəltmək cəhdi Kremlin Trampın ritorikasını sülh çağırışı kontekstinə salmaq istədiyini göstərir. Moskva anlayır ki, Trampın bəyanatları həm də daxili Amerika siyasətinə yönəlib və bu, Rusiya üçün təbliğat müstəvisində geniş reaksiya tələb etmir. Rusiya öz strateji mövqeyini qorumaq üçün Trampı tam qarşısına almaq istəmir və münasibətləri körükləməməyə çalışır. Kreml üçün bu mərhələdə Trampın şəxsi fikirləri ilə ABŞ-ın rəsmi siyasəti arasında fərq qoymaq vacibdir. Moskva ABŞ-la mümkün siyasi dialoqu tamamilə bağlamaq niyyətində deyil, çünki bu, daha ağır nəticələr doğura bilər. Həmçinin, Trampın Rusiya ilə bağlı mövqeyi zamanla dəyişkən olub və bu baxımdan Kreml onun son bəyanatına uzunmüddətli xətt kimi baxmır. Rusiya siyasi sistemində “emosional yüklənmə” kimi ifadələrlə cavab verilməsi əslində tənqidə qarşı klassik neytrallaşdırma üsuludur. Peskovun yumşaq tonu Rusiyanın Trampı tam itirmək istəməməsi ilə əlaqələndirilə bilər. Trampın sərt tənqidinə cavabda “təşəkkür” və “danışıqlar” kimi anlayışların yer alması Kremlin onunla gələcək əməkdaşlıq ehtimalını qorumağa çalışdığını göstərir. Əslində bu cavab həm də Kreml mediasına və beynəlxalq ictimaiyyətə Rusiyanın “emosional deyil, rasional” aktor olduğunu göstərmək üçündür. Sonda isə, Moskva indi Trampı qarşısına almaq yerinə, onun öz ritorikasında ziddiyyətlərə düşməsini gözləməyi üstün tutur".
Günel CƏLİLOVA
