Ceyhun Məmmədov: “Vəziyyət həqiqətən də çox mürəkkəbdir”
NATO baş katibi Mark Rutte növbəti dəfə alyans üzvlərini müdafiə xərclərini artırmağa çağırıb və bildirib ki, Rusiya üç-beş il sonra alyans ölkələrinə hücum edə bilər.
Mark Rutte iyunun 23-25-də NATO-nun sammitinə ev sahibliyi edəcək Hollandiyada əsas gündəliyin müdafiə xərcləri və istehsalın artırılması olacağını deyib: “Müdafiə xərclərimizi 2% səviyyəsində saxlasaq, özümüzü indi müdafiə edə bilərik. Əgər (Rusiya Prezidenti) Vladimir Putin bizə hücum edərsə, cavabımız dağıdıcı olacaq. Mənim narahatlığım odur ki, o, üç-beş il sonra hücum edə bilər. Bəziləri deyir ki, yeddi il sonra. Amma ən azı, yaxın gələcəkdə müdafiə xərclərini artırmasaq başımız dərddə olacaq”.
Göründüyü kimi, NATO baş katibi müharibə anonsu verir və bundan bəhs edir. Belə görsənir ki, doğrudan da nəsə ola bilər. Ancaq bu müharibənin olacağı təqdirdə Azərbaycana nə kimi birbaşa və dolayı təsirləri olacaq? Azərbaycan bu müharibədə iştirak edəcək, yoxsa etməyəcək? Ümumən, bunun Azərbaycan üçün nə kimi nəticələri ola bilər?
“Azərbaycan bu prosesdə kiməsə qarşı iştirak etmək niyyətində deyil”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən millət vəkili Ceyhun Məmmədovun fikrincə, əslində NATO rəsmisinin belə bir açıqlama verməsi təsadüfi deyil: “Hesab edirəm ki, bunun çox ciddi əsasları var. Yəni bu birmənalıdır ki, Rusiya təkcə Ukrayna müharibəsi ilə kifayətlənməyəcək. Gözlənilən odur ki, Rusiya hətta Avropaya, Orta Asiyaya, Cənubi Qafqaza qarşı hansısa addımlar ata bilər. Bütün bu amilləri görməzdən gəlmək doğru olmaz. Uzun illər idi ki, Avropa dövlətləri Birləşmiş Ştatlara arxayın idilər. Belə ki, 80 il idi ABŞ-ın təhlükəsizlik çətiri onların üzərində idi. Beləcə Vaşinqtona güvənərək bu siyasəti davam etdirməyə çalışırdılar. Ancaq gedən proseslər onu göstərdi ki, belə siyasət düzgün siyasət deyil. Çünki Avropa ölkələri yükü ABŞ-ın üzərinə qoyaraq müdafiəyə pul xərcləmək istəmirdilər. Trampın bu məsələdə fərqli mövqe ortaya qoyması, Rusiyanın Ukraynada hücumunun genişlənməsi Avropanı, necə deyərlər, ayıldıb. Məlum olur ki, Avropa dövlətləri Rusiyadan gələn təhdidləri önləməyə hazır deyil. 1991-ci ildə soyuq müharibə bitəndən sonra Avropa dövlətlərinin müdafiə xərclərini kəskin şəkildə azaltması indi öz fəsadlarını göstərir. Təsadüfi deyil ki, NATO çərçivəsində müdafiə xərclərinin artırılması ilə bağlı ciddi müzakirələr gedir. Ümumi daxili məhsulun 5 faizini birdən-birə müdafiə xərclərinə ayırmaq mümkün deyil. Çünki əksər NATO ölkələrində bu, 2 faizdən aşağıdır. Ona görə də Avropa dövlətləri mərhələli şəkildə buna gedir. Çünki vəziyyət həqiqətən də çox mürəkkəbdir. Ölkəmizə gəldikdə isə, Azərbaycan uzun illərdir öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün ciddi addımlar atır. Yəni öz müdafiə qabiliyyətini gücləndirir. Hər il büdcədən müdafiə xərclərinə böyük vəsait ayrılır. Azərbaycan hər zaman olduğu kimi, müstəqil siyasət yeridəcək. Ancaq artan qarşıdurma risqi bütün hallarda regionumuz üçün yaxşı heç nə vəd etmir. Çünki reallıq ondan ibarətdir ki, bu gün Rusiyanı dayandırmaq hələ də mümkün deyil. Azərbaycan bu prosesdə kiməsə qarşı iştirak etmək niyyətində deyil. Azərbaycan özünü müdafiə edir və bunun üçün ardıcıl, sistemli tədbirlər görür. Fikrimcə, NATO, Avropa İttifaqı və ABŞ bu təhdidlərdən ciddi nəticə çıxarmalıdırlar. Bu istiqamətdə ciddi təhlükəsizlik tədbirləri həyata keçirməlidirlər. Əks təqdirdə, mürəkkəb proseslər gedəcək və bu, regionumuza da təsirsiz ötüşməyəcək. Ukraynada yaşananlar bütün bunların nə dərəcədə ciddi olmasından xəbər verir”.
Vidadi ORDAHALLI