Sədrəddin Soltan: "Putinin İstanbula getməməsi Rusiyanın Ukraynaya və Qərbə yönəlik siyasətini ifşa etdi"
Məlum olduğu kimi, 9 May paradından cəmi bir gün sonra, gecə yarısı Vladimir Putin jurnalustləri başına yığaraq Ukrayna ilə dialoq təklifində bulundu. Dərhal dialoqun məkanını da göstərdi - İstanbul. Amma bunun ardınca dedi ki, hələ Rəcəb Tayyib Ərdoğanla bu barədə danışmayıb.
Bu da anlaşılandır, çünki Putin bilirdi ki, İstanbul dialoqu formatı artıq mövcuddur, Rəcəb Tayyib Ərdoğan da buna heç vaxt etiraz etməz. Bu dialoq təklifinin qeyri-adi məqamlarından biri də ondan ibarətdir ki, adətən müharibənin davam etdiyi şəraitdə dialoq təklif edən tərəf öncə atəşkəsin elan edilməsi barədə razılaşma təklifi irəli sürür. İllah da dialoq təklifini müharibəni başlayan tərəf verirsə... Putin isə müharibəni davam etdirməklə dialoq təklif etdi. Daha maraqlısı isə o oldu ki, dialoq təklif edən şəxs olaraq Putin danışıqlarda yalnız nümayəndələri vasitəsilə təmsil olundu, özü bu danışıqlarda iştirak etmədi.
Əksər dünya analitikləri bu fikirdədir ki, Putin İstanbula getməməklə səhvə yol verdi. Bu nə qədər doğrudur?
Baki-xeber.com saytına açıqlamasında Orta Doğu Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri, siyasi sərhçi Sədrəddin Soltan bildirdi ki, Putinin bu addımı yanlış sayıla bilər: "Yəni Putin İstanbula səfər edərək, heç olmasa Zelenski ilə salamlaşıb ilkin sərtsiz danışıqların başlanmasına start verə, heç bir sənədə imza atmadan geri dönə bilərdi. Fürsətdən istifadə edərək, Kreml rəhbəri Türkiyə ilə də bəzi məsələləri müzakirə etmək imkanı qazanardı. Amma bu addım Rusiyanın sülhə və atəşkəsə münasibətini aşkarladı. Məlum oldu ki, Rusiya işğal və ilhaq etdiyi torpaqlardan geri çəkilmək fikrində deyil. Əksinə, Ukraynanın beşinci bir vilayətini işğal edəcəyi ilə hədələyir.
Eyni zamanda, Ukraynaya qarşı 2022-ci ildəki şərtləri yenidən irəli sürür.
Putinin İstanbula getməməsi onun sülh və atəşkəs tərəfdarı olmadığının bir indikatorudur. Bu sayıq şərtlər irəli sürməyin başqa siyasi anlamı ola bilməz. Çünki Ukrayna prezidenti bəyan edir ki, biz hər şeydən əvvəl ilkin şərtsiz atəşkəs elan edilməsini istəyirik, digər məsələlər danışıqlar prisesinin gedişində həll edilə bilər. 2022-ci il danışıqlarında Krımın məsələsi danışıqların sonrakı mərhələsinə saxlanılırdı. Hətta Luqansk və Donbas bölgəsində yerləşən vilayətlərə xüsusi statusun verilməsi məsələsi müzakirə edilirdi.
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski bəyan edir ki, Ukrayna nə Donbas və Luqanskdan, nə də Krımdan əl çəkən deyil. Bu o deməkdir ki, Ukrayna öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin etməkdə israrlıdır. Eləcə də beynəlxalq ictimaiyyət Ukraynanın ərazi bütövlüyünü tanıyır. Deməli, Rusiya bu məsələdə öz mövqeyi ilə həm Ukraynaya, həm də beynəlxalq ictimaiyyətə qarşı duracağını bəyan edir.
Eyni zamanda, Ukrayna NATO-dan imtina etməyəcəyini də diqqətə çatdırır. Odur ki, Putinin İstanbula getməməsi Rusiyanın Ukraynaya və Qərbə yönəlik siyasətini ifşa etdi. Bu həm də Trampla Putin arasında reallaşacaq görüşə bir ismarıc idi. Yəni Rusiya Trampa bəri başdan öz mövqeyini açıqladı".
Akif NƏSİRLİ
