"Bakı-Xəbər" Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Aydın Quliyev öz Facebook səhifəsində Suriyada baş verən son hadisələrlə bağlı maraqlı paylaşım edib. A.Quliyev yazır: "Əsəd rejiminin devrilməsi bəşər tarixində 18- ci əsrinin sonlarıqnadək davam etmiş silsilə hadisələrdən biridir. Dünyada 18- ci əsrin sonlarına qədər də hakimiyyət və rejim dəyişmələri oldu. Hər yerdə oldu. Ancaq rejim dəyişmələri xalqların əli ilə yox, saraylar daxilində çevrilişçi qüvvələrin əli ilə olurdu. Ona görə də bir tiranı o biri tiran əvəzləyirdi...
Bəşəriyyətin tarixində keyfiyyətcə yeni dövrü 1789- cu il Fransa inqilabından başlayırlar. Bu inqilabı Lüdoviklər sarayında kimsə yox, fransız xalqı etmişdi, ondan sonra Fransa tarixində hakimiyyətlərin seçim dövrü başladı və Lüdoviklərin yerində bir daha başqa irsi - monarxist hakimiyyətlər yaranmadı. Ardınca Avropada 1848- ci il inqilabları başladı, daha bir neçə monarxiyalar xalq kütlələrinin əli ilə devrildi....
Bunları Suriya hadisələri fonunda xatırladım. Əsədlərin tiran rejiminin devrilməsi sözsüz ki, bəşəri əhəmiyyətli hadisədir. Onun ən böyük ibrət dərsi özünə oxşar rejimlərə mesaj verməkdə deyil. Ondadır ki, bu cür rejimlərin altında yaşayan xalqlar da nəticə çıxarmalıdır. Demək istəmirəm ki, xalqlar ayağa qalxaraq yeri oldu, olmadı qiyam qaldırsınlar. Xeyr.! Hər bir ictimai- siyasi dəyişikliklər üçün ilk növbədə zaman yetişməlidir. Əks halda bu gün 130 mindən artıq adamın çürüdüldüyü Suriyadakı Sedneya həbsxanası kimi mənasız "ət maşınları" yaratmaqdan başqa nəticəyə yetişmək olmaz. Deməyim odur ki, bu cür rejimlərin altında yaşayan xalqlar nəzərə almalıdır ki, tiran rejimlərinin bu cür dəyişməsi heç də həmişə xalqlara sivil idarəçilik gətirmir. O halda gətirir ki, dəyişiklik sırf həmin xalqın öz hegemonluğu ilə həyata keçirilir....
Soruşa bilərsiniz ki, bəs Suriyada necə oldu? Özünüzdən soruşun ki, Əsəd qaçanda Suriya xalqı deyilən bir toplum var idimi? Yox!. Əsəd qaçanda Suriya xalqının bir hissəsi Türkiyədə, Avropada, İranda, İraqda, ziordaniyafa, Livanda, Səudiyyədə qaçqın idi. Az bir hissəsi əlində silah döyüşürdü. Ölkənin bir hissəsi İranın, bir hissəsi ABŞ- ın, bir hissəsi Rusiyanın, bir hissəsi İsrailin, bir hissəsi PKK- PYG- nin əlində idi, çoox kiçik bir hissəsi isə Əsəd ailəsinin malikanəsi halına düşmüşdü. Bu şəraitdə xalq var idi?Bir anlığa Suriya xalqının olduğunu düşünsək, onu 1789- cu ildə Lüdoviklər rejimini devirmiş fransız xalqı ilə eyniləşdirmək olar? Xeyr, bu insafsızlıq olar. Fransız xalqı o zaman bütöv olduğu və inqilabı məhz özü həyata keçirdiyinə görə son sözü özü dedi, yeni tiran rejiminin yaranmasına imkan vermədi, ölkə isə ərazi bütövlüyünü itirmədi. Bunları bu günkü Suriya xalqı haqda demək olmur.
Əsəd rejimini Suriya xalqı yox, müxtəlif dövlətlərin nəzarətində olan silahlı dəstələr devirdi. Faktiki surətdə bu gün Suriya xalqının taleyini həll edirlər, Suriya xalqı tale həll etmir. Bax fəlakət buradadlr.
Buna görə Suriyanın gələcəyi barədə nikbin sözlər demək çətindir. Bu gün Suriya məkanında dağınıq, səpələnmiş və lideri olmayan Suriya toplumu var. Bu toplum xalq deyil və Suriyanın gələcəyini həll edə bilməz.
Suriya klinci bir inqilaba hazırlaşmalıdır. Nə vaxt olacağı bilinməz. Ancaq bunsuz Suriya xalqı öz taleyinə sahib çıxa bilməyəcək...."
Mətləb
