Bazar ertəsi günü, 16 iyun 2025
     

“Qara qutu”nun son xəbəri – Azərbaycan təyyarəsi raketlə vurulub...

Image

25 dekabr 2024-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərindən Rusiya Federasiyasının Qroznı şəhərinə J2-8243 reysi üzrə müntəzəm uçuş həyata keçirən "Azərbaycan Hava Yolları" QSC-yə ("AZAL") məxsus və dövlət reyestrində 4K-AZ65 nömrəsi ilə qeydiyyata alınmış Embraer 190-100 IGW tipli sərnişin hava gəmisi Qazaxıstan Respublikası ərazisində Aktau hava limanı yaxınlığında qəzaya uğramışdır.

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyindən bildirilib ki, qəza nəticəsində iki uçuş heyəti üzvü (kapitan və ikinci pilot), böyük təyyarə bələdçisi və 35 sərnişin həlak olmuşdur.

Bildirilir ki, insan tələfatı və xəsarət alanlar olmasına baxmayaraq, pilotların, bələdçilərin yüksək peşəkarlığı, şücaəti və cəsurluğu sayəsində təyyarə qəza enişi həyata keçirmiş və 29 nəfərin həyatını xilas etmək mümkün olmuşdur.

"Qazaxıstan Respublikasında gözlənilən qəza enişi barədə məlumat daxil olduqdan dərhal sonra zəruri qəza-xilasetmə tədbirləri həyata keçirilmiş, sağ qalanlar təxliyə edilərək tibbi yardım göstərilmişdir.

Azərbaycan və Qazaxıstanın tərəfdar olduğu 1944-cü il Çikaqo Konvensiyasının 13 saylı Əlavəsinə əsasən, hadisənin baş verdiyi dövlət kimi Qazaxıstan araşdırmaya başlamışdır. Bu araşdırmanın məqsədi uçuşların və aviasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi olub, təqsirli şəxslərin müəyyən edilməsi ilə bağlı deyildir. Araşdırmanın nəticələri beynəlxalq aviasiya normalarına uyğun olaraq qəzanın obyektiv səbəblərini müəyyənləşdirmək və gələcəkdə oxşar hadisələrin qarşısını almaq üçün BMAT və maraqlı tərəflərə tövsiyələr verməkdir. Azərbaycan Respublikası hava gəmisinin istismarçısı, habelə mülkiyyətçisi olan ölkə statusu ilə araşdırmada iştirak etmişdir. Azərbaycan nümayəndələri araşdırmanın bütün mərhələlərində, o cümlədən hadisə yerinə baxışın həyata keçirilməsi və faktların qeydiyyatı məqsədilə foto və video görüntülərin təmin edilməsi, hava gəmisinin qara qutularında (CVFDR avadanlıqlarında) olan məlumatların Braziliyanın Aviasiya Qəzalarının Araşdırılması və Qarşısının Alınması Mərkəzində (CENIPA) oxunması prosesində iştirak etmişlər, əlavə məlumat və sübutların toplanmasını da həyata keçirmişlər. Məlumat üçün bildiririk ki, CVR (Cockpit Voice Recorder-kabina diktofonu) radio ötürmələrini və kabinadakı səsləri, məsələn, pilotların səslərini və kənar səsləri yazır, FDR (Flight Data Recorder-uçuş məlumatları qeydiyyatçısı) isə vaxt, hündürlük, uçuş sürəti, kurs və təyyarənin mövqeyi kimi uçuş əməliyyatları ilə bağlı vacib parametrləri izləməlidir. Embraer 190-100 IGW təyyarəsində hər iki funksiyanı birləşdirən iki CVFDR cihazı mövcud olmuşdur", - məlumatda vurğulanıb.

Qeyd edilir ki, BMAT tələblərinə əsasən, qəzanı araşdıran dövlət 30 gün ərzində ilkin faktiki məlumatları əks etdirən hesabatı BMAT və maraqlı tərəflərə təqdim etməlidir. Qazaxıstanda yaradılmış araşdırma komissiyası bu hesabatın hazırlanmasına Azərbaycan nümayəndələrini də cəlb etmişdir. İlkin hesabat aşağıdakı faktları təsdiq edir:

"25 dekabr 2024-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərindən Rusiya Federasiyasının Qroznı şəhərinə J2-8243 reysi üzrə müntəzəm uçuş həyata keçirən "Azərbaycan Hava Yolları" QSC-yə məxsus və dövlət reyestrində 4K-AZ65 nömrəsi ilə qeydiyyata alınmış Embraer 190-100 IGW tipli sərnişin hava gəmisi uçuşa başladıqda və Qroznıya qədər olan uçuş hissəsində tam uçuşa yararlı vəziyyətdə olmuşdur. Hava gəmisinin, o cümlədən onun idarəetmə sisteminin uçuşa yararlılıqla əlaqədar bu məlumatlar FDR vasitəsilə öz təsdiqini tapmışdır. Hava gəmisinin mühərriklərinin hər ikisi qəza anına qədər hər hansı texniki problem olmadan çalışmışlar. Bu məlumat (FDR vasitəsilə təsdiq olunmuşdur. Hava gəmisi Rusiya Federasiyasının hava məkanında, o cümlədən Qroznı hava limanı üzərində uçuş əməliyyatları həyata keçirərkən GPS siqnallarının itməsi halı ilə üzləşmişdir. Hava gəmisi hava şəraitinin əlverişli olmaması səbəbindən Qroznı üzərində ikinci enişi yerinə yetirə bilmədikdən sonra kapitan Bakıya qayıtmaq barəsində qərar vermişdir. Bu qərarın qəbul edilməsindən sonra Qroznı üzərində CVR-da 24 saniyə aralıqla iki dəfə kənar səsin gəlmə faktı qeydiyyata alınmışdır. CVR və FDR məlumatlarının tutuşdurulması nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, birinci kənar səsdən 4 saniyə sonra 3-cü hidravlik sistem, 6 saniyə sonra 1-ci hidravlik sistem, 21 saniyə sonra 2-ci hidravlik sistem funksionallığını itirməklə sıradan çıxmışdır. Hava gəmisinin füzelyajında çoxsaylı dəlib keçən və kor zədələrin olması faktı aşkar olunmuş və foto, habelə video qeydiyyata alınmışdır. Həmin zədələrin hava gəmisinin füzelyajının arxa hissəsində, xüsusilə şaquli və üfiqi stabilizatorlarında çox sayda, habelə sol qanadda və sol mühərrikdə aşkar olunmuşdur. Hava gəmisinin füzelyajında aşkar olunan zədələrin kənar obyektlərin təsiri nəticəsində formalaşması barəsində məlumat təqdim edilmişdir. İlkin hesabatda hava gəmisinin quşlarla toqquşmasına işarə edən hər hansı fakt barəsində məlumat təqdim edilməmişdir. Hava gəmisi qalıqlarının kor zədələrində olan hava gəmisinə məxsus olmayan kənar obyektlər aşkarlanaraq götürülmüş və həmin kənar obyektlərin foto şəkilləri ilkin hesabat mətnində ictimaiyyətə təqdim edilmişdir. Gələcəkdə aşkar olunmuş kənar obyektlərin dəqiq mənsubiyyətinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə əlavə ekspertizaların keçirilməsi planlaşdırılmışdır. 05:13:32-də hava gəmisinin əsas idarəetmə sistemləri itirilir, 05:21:42-də əlaqələndirici dispteçer "Kover" əməliyyatı barədə Qoznıya məlumat verir. Oksigen balonunun partlaması ilə bağlı faktı ehtiva edən hər hansı bir məlumat qeyd olunmamışdır.

Burada sadalanan faktların təsdiqi ilə bağlı olan foto, habelə audio və rəqəmsal qeydiyyat vasitələrindən çıxarışlar ilkin hesabatın mətnində verilmişdir.

BMAT-ın Çikaqo Konvensiyasına əsasən ilkin hesabat hazırlandıqdan sonra qəzanın səbəbləri ilə bağlı qəza tarixindən 1 il ərzində yekun hesabat hazırlanmalıdır. Həmin yekun hesabatın hazırlanması ilə bağlı Qazaxıstan Respublikası və araşdırmada iştirak edən digər dövlətlər tərəfindən artıq işlər başlanılmışdır", - məlumatda əlavə edilib.

Trendin məlumatına görə, Qazaxıstan Nəqliyyat Nazirliyinin dərc etdiyi aviaqəzanın təhqiqatına dair ilkin hesabatda deyilir ki, hava hücumundan müdafiə sisteminin zərbəsi Aktau yaxınlığında qəzaya uğrayan "Azərbaycan Hava Yolları"na məxsus təyyarənin hidravlikasını sıradan çıxarıb.

Hesabatda hava hücumundan müdafiə sisteminin raketinin qəlpələri ilə zədələnmiş hidravlik sistemləri əks etdirən fotoşəkillər təqdim olunur.

Məhz bu səbəbdən təyyarə sükan idarəetməsini itirib və ekipaj mühərrikin təkanını tənzimləyərək Aktauya çatmağa çalışıb. Bu manevr zədələnmiş təyyarəni ən azı qismən idarə etməyin yeganə yolu olaraq qalırdı.

AZAL-ın təyyarəsinin vurulduğu hava hücumundan müdafiə sisteminin raketinin fraqmentlərinin görüntüləri də yayılıb. Fotolar Qazaxıstan Nəqliyyat Nazirliyi tərəfindən dərc edilən AZAL-ın təyyarəsinin qəzaya uğraması ilə bağlı istintaqın ilkin hesabatında yerləşdirilib.

ZÜMRÜD




VİDEO

Aydın Quliyev Putinin köməkçisinin cavabını sərrast verdi... - VİDEO

İsrail səfiri Holokostu təhqir edən ermənilərlə dostluq qurur... - VİDEO

Putin saxtalaşdırdı, Ermənistana "qəhrəman" dedi... - VİDEO

Tramp bu mövzuda Azərbaycana tələb qoymayıb və qoya da bilməz - erməni təbliğat şousu ifşa edilir...

Azərbaycanda bu ailələrin hər birinə ayda 2200 manat az pul deyil...

TÜRKPA tanıdı, Qərbi azərbaycanlıların haqqını başqa dünya qurumları nə vaxt tanıyacaq?..

SON XƏBƏRLƏR

16.06.2025 / 14:46
Ceyhun Bayramov özbəkistanlı həmkarı ilə bölgədə yaranmış vəziyyəti müzakirə etdi

16.06.2025 / 13:18
Bakıda qəza törədib hadisə yerindən qaçan şəxs saxlandı

16.06.2025 / 13:03
Qırğızıstan XİN vətəndaşlarının İrandan təxliyəsinə göstərdiyi köməyə görə Azərbaycana təşəkkür etdi...

16.06.2025 / 12:44
41 Azərbaycan vətəndaşı İrandan təxliyə olundu...

16.06.2025 / 11:24
YUBİLYAR İLHAMƏ MƏHƏMMƏDQIZININ YENİ KİTABI TƏQDİM EDİLDİ

16.06.2025 / 09:38
İranda MOSSAD agentlərinin ovu başladı - Tehranın mərkəzində MOSSAD-ın üç mərtəbəli dron emalatxanası aşkarlandı

16.06.2025 / 08:51
Tramp Netanyahunun İranın ali dini lideri Xamneyini öldürmək planına qarşı çıxdı

16.06.2025 / 01:15
ABŞ səfirliyi vətəndaşlarını İranı Azərbaycan vasitəsilə dərhal tərk etməyə çağırdı

16.06.2025 / 00:56
İran İslam ölkələrinə çağırış etdi - İsrailə qarşı hərəkətə keçin...

16.06.2025 / 00:51
Heydər Əliyev Mərkəzinin parkında Milli Qurtuluş Günü münasibətilə konsert olub

16.06.2025 / 00:42
İsrail İran XİN-in binasını, İran isə İsrailin silah zavodunu vurdu... - VİDEO

15.06.2025 / 22:44
İsraildən İrana daha bir zərbə - SEPAH-ın kəşfiyyat rəhbəri Kazemi də öldürüldü

15.06.2025 / 22:32
İran yenidən İsrailə raket zərbələri endirməyə başladı – Təl-Əviv, Hayfa və Qüds vuruldu...

15.06.2025 / 21:49
İsrail İran Hərbi Dəniz Qüvvələrinin qərargahını məhv etdi

15.06.2025 / 21:10
Ərdoğan Azərbaycanı təbrik etdi

15.06.2025 / 20:22
Putin Trampla danışdıqdan sonra Xamneyiyə xəbərdarlıq etdi - İran rejimi təhlükədədir…

15.06.2025 / 20:06
MOSSAD İran daxilində də hücumlarını davam etdirir - Tehranda bomba yüklü 5 avtomobil partladıldı, 14 nüvə alimi öldürüldü…

15.06.2025 / 18:33
Trampdan son dəqiqə İran-İsrail açıqlaması - Hazırda danışıqlar gedir, çox yaxında sülh olacaq…

15.06.2025 / 18:02
Tehran və Təl-Əviv ağır bombardman atında - SEPAH-ın və İran Hərbi Dəniz Qüvvələrinin qərargahları vuruldu…

15.06.2025 / 16:51
İsrailin müdafiə naziri: “Tehran Beyruta çevrilir”

15.06.2025 / 16:29
Şuşa Bəyannaməsi - Tarixi Birlik və Qardaşlığın Zirvəsi

15.06.2025 / 16:27
Mətbuat Şurasında Gürcüstanın Azərbaycan dilli media orqanları ilə bağlı müzakirə aparılıb

15.06.2025 / 16:15
İran ABŞ-ı İsrailə təsir göstərməyə çağırdı

15.06.2025 / 15:53
Trampın ad günündə etiraz aksiyaları bütün ölkəyə yayıldı

15.06.2025 / 15:10
Tarixdə iz qoyan sənəd - Şuşa Bəyannaməsi

15.06.2025 / 14:14
TİKA Azərbaycanda autizmli uşaqlar üçün yeni otaq yaradıb

15.06.2025 / 14:03
Türkiyədən İsrailə məlumat ötürülməsi iddialarına rəsmi cavab gəldi - YALANDIR

15.06.2025 / 13:53
Qırğızıstan səfirliyinin əməkdaşları da Azərbaycan vasitəsilə İrandan çıxarıldı...

15.06.2025 / 13:26
DTX 15 İyun - Milli Qurtuluş Gününə həsr olunmuş videoçarx paylaşdı - VİDEO

15.06.2025 / 12:03
Prezident İlham Əliyev Koreyanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi - FOTO

15.06.2025 / 11:41
İran donanması Oman dənizində Britaniyanın kəşfiyyat gəmisinin qarşısını kəsdi

15.06.2025 / 11:26
Prezident İlham Əliyev Fələstinin yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - FOTO

15.06.2025 / 10:13
Prezident: "Azərbaycan yeni reallıqlar şəraitində müstəqil siyasətini cəsarətlə davam etdirir"

15.06.2025 / 10:11
"Azərbaycan nəinki Cənubi Qafqazın, bütövlükdə Avrasiyanın dialoq və əməkdaşlıq məkanına çevrilməsinin tərəfdarıdır" - Prezident

15.06.2025 / 10:10
Prezident İlham Əliyev beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciət ünvanladı...

15.06.2025 / 09:30
İsrail İrana necə sızdı? - Əhmədinejadın illər öncəki etirafı yenidən gündəmə gəldi…

15.06.2025 / 09:05
Mehriban Əliyeva Milli Qurtuluş Günü münasibətilə paylaşım edib - FOTO

15.06.2025 / 08:47
İsrailin hücumu zamanı İran Baş Qərargah rəisi Baqerinin həyat yoldaşı və qızı da öldürüldü…

15.06.2025 / 04:15
İrana sızan MOSSAD agentləri raketlərlə Tehranda SEPAH hədəflərini vurdu… - VİDEO

15.06.2025 / 02:26
İran Hayfada İsrailin ən böyük neft emalı zavodunu vurdu

15.06.2025 / 01:44
İran İsrailin iki şəhərinə ballistik raket hücumlarına başladı… - VİDEO

15.06.2025 / 01:34
İsrail Tehranın əsas yanacaq anbarını bombaladı… - VİDEO

15.06.2025 / 00:15
Trampın ad günü paradı ilə eyni anda 50 ştatda güclü etirazlar da keçiriləcək...

15.06.2025 / 00:11
Prezident İlham Əliyev Milli Qurtuluş Günü münasibətilə sosial şəbəkədə paylaşım edib - FOTO

14.06.2025 / 23:21
İsrailin İrana hücumu nəticəsində 30 azərbaycanlı əsgər və bir Qızıl Aypara üzvü həlak oldu

14.06.2025 / 23:15
Beyləqanda bazar yanması və Xaçmazdakı qasırğa riyazi yolla Qurana bağlanır – İLAHİ XƏBƏRDARLIQ

14.06.2025 / 23:12
İran şahının oğlu və Netanyahu iranlıları rejimə qarşı üsyana çağırdılar

14.06.2025 / 22:54
İran İsrailin daha 10 qırıcısını vurdu…

14.06.2025 / 22:33
İsrail İranın ən böyük təbii qaz yatağını bombaladı…

14.06.2025 / 21:09
Pakistan İsraillə bağlı müsəlman ölkələrinə çağırış etdi - Birləşməsək, biz də İranın taleyini yaşayacağıq

14.06.2025 / 20:42
Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri İran-İsrail gərginliyini müzakirə etdi...

14.06.2025 / 20:34
İran bölgədəki ABŞ bazalarının da vurulacağını açıqladı…

14.06.2025 / 20:03
“Yaxınlarda elə bir raket atacağıq ki, dünya şoka düşəcək” - SEPAH komandanı…

14.06.2025 / 19:25
İrandan Rusiyaya "təzə qarpız" adı ilə 200 kq-dan artıq narkotik aparan maşın Astarada "ilişdi"... - FOTO

14.06.2025 / 19:01
"Azərbaycan ərazisindən hər hansı bir ölkə tərəfindən üçüncü ölkəyə qarşı istifadə edilməsi mümkün deyil" - Ceyhun Bayramov Ərağçi ilə danışdı

14.06.2025 / 18:44
İsrail İranın Hava Hücumundan Müdafiə sistemini sıxışdırdığını təsdiq etdi

14.06.2025 / 18:43
Mangistau vilayətindəki neft yatağı 150 milyon tengeyə çinlilərə verildi

14.06.2025 / 18:42
MAQATE İsrailin zərbələrindən sonra Natanzda radiasiya ilə çirklənmə olduğunu təsdiqlədi

14.06.2025 / 18:35
Prezident İlham Əliyev Britaniya Kralını təbrik edib

14.06.2025 / 18:11
Ceyhun Bayramov Hakan Fidanla İran-İsrail toqquşması ilə bağlı son vəziyyəti müzakirə etdi

14.06.2025 / 17:39
Pakistan İsrailin "sülh üçün ciddi təhlükə" olduğunu bildirdi

14.06.2025 / 17:23
Rusiya vətəndaşlarının İrandan təxliyəsinə görə Azərbaycana təşəkkür etdi

14.06.2025 / 16:35
"Ermənistan ilk mühüm addımı Zəngəzur dəhlizi istiqamətində atmalıdır" - Hikmət Hacıyev

14.06.2025 / 16:18
Prezidentin köməkçisi: "Avropa İttifaqının nə istədiyi aydın deyil"

14.06.2025 / 16:04
Hikmət Hacıyev: "Orta Dəhliz mövcuddur, işlək vəziyyətdədir və kimsə gəlib onu yenidən qurmalı deyil"

14.06.2025 / 15:49
Polis narkoşəbəkənin izinə düşdü, 3 nəfər saxlandı - əməliyyat davam edir...

14.06.2025 / 15:20
"İnnab ağacı" premyerasını Sankt-Peterburq səhnəsində etdi

14.06.2025 / 15:06
"Yaşıl dəhliz Azərbaycanın şərq-qərb enerji bağlantısının yeni mərhələsidir" - Hikmət Hacıyev

14.06.2025 / 14:16
Dünya Bankı Azərbaycana yeni vergi növü təklif edir...

14.06.2025 / 13:55
İran vurulan kimi neft bahalaşdı - Azərbaycan neftinə mümkün təsirlər...

14.06.2025 / 13:10
Otuz dörd il sonra Şuşada “Son zəng” çalındı

14.06.2025 / 12:39
İsrail İrana hücumlarda 4 əsas hədəfini açıqladı – “Xamneyi hədəfimizdə deyil”

14.06.2025 / 12:21
İsrail Tehranda yaşayış binasını vurdu - 20-si uşaq 60 nəfər öldü…

14.06.2025 / 12:00
İsrail İranın Baş Qərargah rəisinin iki müavinini öldürüb -AÇIQLAMA

14.06.2025 / 11:37
Vüqar Rəhimzadə: Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığının bütün dünyaya sübutudur

14.06.2025 / 11:30
ABŞ İrana hücumdan əvvəl İsrailə yüzlərlə lazerlə idarə olunan raket göndərdi

14.06.2025 / 11:29
Taker Karlson Trampı İsrailin İrana hücumunda ittiham etdi

14.06.2025 / 11:28
İsrailin hücumları qarşısında İranın hava hücumundan müdafiə sistemi tamamilə yararsız oldu

14.06.2025 / 10:59
İsrail İranın daha iki nüvə obyektini bombaladı… - VİDEO

14.06.2025 / 10:43
İran İsrailin Müdafiə Nazirliyini vurdu… - VİDEO

14.06.2025 / 10:22
“Azərbaycanın Ermənistana hücum edə biləcəyi barədə məlumat yoxdur”

Erməni əsillilərin Bakı məhkəməsi dövlət və ictimai maraqlara tam uyğun faktları təsdiqləyir...

XƏBƏR ARXİVİ