Orta məktəb müəllimlərini bu qədər kağız-kuğuzla yükləmək kimin planıdır...

Məzahir Məmmədli: “Yükləndikləri əlavə işlər müəllimlər üçün problemlər yaradır”
Müasir orta məktəb müəllimlərinin işi yalnız dərs deməkdən, öyrətməkdən ibarət deyil, onların həm də çoxlu əlavə işləri var ki, bu da yüklərinin artmasına səbəb olub. Əvvəllər biz görürdük ki, müəllimin əsas işi jurnal yazmaqdan, deyəcəyi fənnin icmalını tutmaqdan və fənni mənimsətməkdən ibarətdir.
Müəllimlərin başqa işlər gördüyünü müşahidə etmirdik. Müəllim özünü bütün gücü ilə yalnız dərsə kökləyirdi, öz üzərində işləyib fənnini layiqincə tədris edirdi. İndi isə vəziyyət tamamilə dəyişib və müəllimlər həddən artıq yükləniblər. Baxıb görürsən ki, müəllimlər dərsdən əlavə kağız-kuğuzla, yazı-pozu ilə yüklənib, hətta bu o həddədir ki, bəzən müəllimlər öz fənlərini lazımı şəkildə tədris edə bilmir. Çünki vaxtlarının əsas hissəsini bu cür işlərə sərf edirlər.
Orta məktəb müəllimlərinin hədsiz kağız-kuğuzla yüklənməsi nə deməkdi? Müəllim bilmir kağız doldursun, ya dərsə hazlaşsın. Bunlar necə sadələşdirilə bilər? Müəllim birbaşa dərsinə aid nə işlər görür və əlavə yük sayılan hansı işləri görür?
Müəllimin yükü nədən ibarətdir? Onun gördüyü işlərin hansı zəruridir, hansı boş şeydir?
Məsələ ilə bağlı həm özümüz araşdırma apardıq, həm də ekspertin rəyini soruşduq.
Tədris ilinin sonları yaxınlaşdıqca müəllimlərin kağız-kuğuzla, yazı-pozu ilə bağlı işləri də artır, necə deyərlər, kağız-kuğuzun içində itib-batırlar. Müəllim şagirdlərin bütün KSQ-lərini (kiçik summativ), BSQ-lərini (böyük summativ) yoxlayır, balları hesablayır, qiymət çıxarır. Eyni zamanda yarımillik və illik qiymətləri hesablayıb düstur əsasında çıxarmaq da, KSQ və BSQ-lərin hesabatını yazmaq da müəllimin gördüyü işlərdəndir. Üstəlik, müəllim həm də sinif rəhbəridirsə, sinfində olan hər bir şagirdin xasiyyətnaməsini yazmalıdır. Yəni kağız-kuğuz işi o qədər çoxdur ki, müəllimlər, necə deyərlər, başlarını qaşımağa vaxt tapmırlar.
Bütün summativlərin hesabatını yazmaq, sinif rəhbəri kimi hər bir şagirdin KSQ və BSQ-lərinin yarımilliyini çıxarmaq, yarımillikləri toplayıb iki yerə bölüb illik qiymət yazmaq kimi məsələlər müəllimin üzərinə yüklənən artıq işlərdir. Məsələ burasındadır ki, o summativlərin nəticələri də daimi olaraq məktəblərin arxivində qalmır, bir il keçdikdən sonra atılır. Bütün bu izafi işlərə isə kiloqramlarla kağız sərf edilir, həm də müəllimlərin boş-boşuna vaxtı, zamanı əlindən alınır.
“Son bir ildə müəllimlər üçün əlavə yeni bir iş də çıxıb ki...”
Təhsil eksperti Məzahir Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, bu əlavə işlər Azərbaycan kurikulum sisteminə qoşulandan sonra meydana çıxıb: “Müəllimlərin əlavə işlərlə yüklənməsi məsələsi təxminən 2008-ci ildən başlayıb. Bu, Azərbaycan kurikulum sisteminə qoşulandan sonra həyata keçirilir. Son bir ildə müəllimlər üçün əlavə yeni bir iş də çıxıb ki, bu da şagirdlərin davranış qaydaları ilə bağlı məsələdir”.
M.Məmmədli qeyd etdi ki, hər bir müəllim sinif rəhbəridirsə sinfi ilə bağlı ayrıca rəy hazırlayır, sonra isə ayrı-ayrı şagirdlərlə bağlı rəy yazır, o rəyləri hər bir şagirdin özünə aid olan qovluğa qoyulub növbəti ilə saxlayır. O bildirdi ki, şagirdlərə xəbərdarlığın edilməsi, şagirdlərin məktəbdaxili nizam-intizamını, davranış qaydalarını ifadə edən sarı kartın, yaşıl kartın, qırmızı kartın qiymətləndirilməsi kimi məsələlər də müəllimin əlavə işləri sırasındadır. “Yükləndikləri əlavə işlər müəllimlər üçün problemlər yaradır. Ürəkaçan hal isə odur ki, artıq jurnalların elektronlaşdırılma sisteminə keçilir. Bu da vəziyyəti müəllimlərin xeyrinə yumşalda biləcək. Elektron sistemə tam inteqrasiyadan sonra müəlimlər üçün vəziyyət bir qədər düzələcək. Yazı-pozu işləri, rəğbətləndirmə qeydləri bir qədər azalacaq” - deyə M.Məmmədli bildirdi.
İradə SARIYEVA