Samir Hümbətov: “Əgər Azərbaycan və Naxçıvan arasında Ermənistan ərazisindən keçən gömrük postu qurulacaqsa, bu, Laçın yoluna da aid olacaq”
Putin-Əliyev-Paşinyan görüşündə sülh müqaviləsi və kommunikasiyaların açılması haqqında sazişlərin imzalanmasına olan ümidlər özünü doğrultmayıb. Bunun əvəzinə növbəti dəfə qarşılıqlı iddialar irəli sürülüb.
Paşinyan Rusiyanı Laçın dəhlizindən sərbəst hərəkətin təmin edilməsi üzrə öhdəliklərini yerinə yetirməməkdə ittiham edib: “Bu dəhlizdə Rusiya sülhməramlılarından başqa heç vaxt heç kim olmamalıdır, amma Azərbaycan dəhlizi qanunsuz olaraq bağlayıb “. O, bu tezisi iki dəfə - Şuranın iclasında və Putinlə ikitərəfli görüşdə təkrar edib.
Paşinyan Zəngəzur dəhlizində isə mütləq mənada Ermənistanın gömrük və sərhəd buraxılış postunun olmasının zəruriliyini qeyd edib. Maraqlıdır, Laçında bizim yerləşdirdiyimiz posta etiraz edir, ancaq Zəngəzurda bunun olmasını zəruri sayır.
Öz növbəsində, Rusiya baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk jurnalistlərə bildirib ki, sərhədin keçilməsi məsələləri tənzimlənməyib. "Söhbət Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin keçilməsi qaydasından, sərhəd və gömrük nəzarətinin necə həyata keçirilməsindən gedir", deyən Overçuk əlavə edib ki, baş nazir müavinlərinin danışıqlarından sonra üç ölkə liderləri yeni bir görüşə ehtiyac olub-olmadığına qərar verəcək.
Beynəlxalq Münasibətlər və Diplomatiya Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri Samir Hümbətov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Moskvada keçirilən sammitdə Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın təxribatçı fikirləri ilə əlaqədar olaraq liderlər səviyyəsində bir polemika yaşandı: “Paşinyanın fikirlərindən belə qənaətə gəlmək olar ki, onun atdığı addımlar da, söylədiyi fikirlər də sırf təxribat xarakteri daşıyır. Onun özü də yaxşı bilir ki, müqavilədə göstərilən şərtləri üç ildir Ermənistan yerinə yetirmir. Digər tərəfdən isə üçlü bəyənnamə var ki, onun çox ciddi hüquqi əsası yoxdur. Ermənistan bu bəyənnamə ilə bizi nəyəsə məcbur edə bilməz. Laçın yolu və Zəngəzur dəhlizi də buna aiddir. Düşünürəm ki, Ermənistan bunu anlamalıdır. Əgər Qarabağ erməniləri ilə Ermənistan arasında əlaqələrin olmasını istəyirsə, bunun Naxçıvanla Azərbaycan arasında da olması lazımdır. Azərbaycan beynəlxalq hüququn ona verdiyi imkanları səfərbər edərək öz ərazi bütövlüyünü tam şəkildə təmin edib və nəzarət buraxılış məntəqəsinin qurulması da bunun əsas simvollarından biri hesab olunur. Qaldı ki, gömrük postlarının qurulmasına, Azərbaycan və Naxçıvan arasında Ermənistan ərazisindən keçən gömrük postu qurulacaqsa, bu, Laçın yoluna da aid olacaq. Qurulmayacaqsa, ona da aid olmayacaq. Yəni qarşılıqlı şəkildə olmalıdır. Ermənistan Çindən, başqa ölkələrdən gələn yüklərə gömrük nəzarəti edə, rüsum ala bilər, amma Azərbaycanla Naxçıvan arasındakı yüklərə, daşımalara gömrük ala bilməz. Əgər alacaqsa, Laçın dəhlizindən keçən erməni vətəndaşlarına, Ermənistandan və Qarabağdan gedən ermənilərə bunu şamil edə bilərik. Ermənistanın burda qarşılıqlı anlaşmadan başqa şansı yoxdur. Ermənistan Azərbaycanın dediklərini etməlidir. Çünki Azərbaycan beynəlxalq hüquqa əsaslanan prinsiplər irəli sürüb. O baxımdan, yaxın günlər ərzində regionda dəyişikliklərin müsbət istiqamətdə olacağına ümid edə bilərik. Nəticələr uğurlu ola bilər. Ermənistan, demək olar ki, etməyəcəm dediyi bir çox məsələləri etməyə başlayıb. Azərbaycan da əvvəldən nə demişdisə, onun üstündə durub. Bugünə qədər də deyilənləri etdirib. Düşünürəm ki, buna artıq beynəlxalq ictimaiyyət də, Rusiya da razılaşıb. Orada hər hansı bir dəyişiklik olmayacaq. Laçın dəhlizində nəzarət buraxılış məntəqəsi var və bundan sonra da o davam edəcək”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
