Moskva Azərbaycan-Ermənistan kommunikasiyalarının açılmasına xüsusi önəm verir - niyə?..
Məlum olduğu kimi, mayın 25-də Moskvada Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanla üçtərəfli Zirvə görüşü olub. Zirvə görüşündə çıxış edən Rusiya prezidenti Vladimir Putin bir sıra məqamlara toxunub.
Ümumilikdə, Moskva görüşündəki bəyanatlardan, səsləndirilən fikirlərdən hiss olunur ki, sanki kommunikasiyaların açılmasına (burada daha çox Naxçıvana gedən yollardan söhbət gedir) hər şeydən çox önəm verilir. Ancaq o da var ki, Qarabağda 10 min nəfərdən çox qanunsuz erməni silahlı birləşmələri var. Ordakı etnik ermənilərin Azərbaycana inteqrasiyası, sərhədlərin delimitasiyası məsələsi var. Nəyə görə bütün bu məsələlərin hamısından Moskva daha çox çalışır ki, kommunikasiyaların açılması məsələsini önə çəksin? Moskva istəyir ki, hər şeydən qabaq kommunikasiyaların açılması məsələsi həll olunsun. Bu nə ilə bağlıdır? Bütövlükdə, nə dərəcədə doğrudur ki, qanunsuz silahlı birləşmələr Qarabağdan çıxarılmadan kommunikasiyaların açılmasına Azərbaycan getsin? Bu nə dərəcədə bizə sərfəli ola bilər?
- “Bütün məsələlər paralel şəkildə həyata keçirilməlidir”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən hərbi ekspert Azad İsazadə “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, Rusiyanın kommunikasiyaların açılmasında belə fəallıq göstərməsi Kremlin müəyyən planları ilə əlaqədardır: “Məsələ ondadır ki, Ukraynada gedən müharibəyə görə Rusiya çox çətin vəziyyətdədir. Avropa istiqamətində yollar bağlıdır və çox ciddi sanksiyalar altındadır. Müharibədən əvvəl Rusiyadan Avropaya gedən kommunikasiyalar praktiki olaraq qapanıb. Ona görə də Rusiya təcili şəkildə özünə münasib kommunikasiya xətləri axtarır. Burada söhbət təkcə Azərbaycanla Ermənistan arasındakı yollardan getmir. Söhbət həm də Rəşt-Astara dəmir yolunun çəkilişini sürətləndirməklə, “Şimal-Cənub” Nəqliyyat Dəhlizinin maksimum gücü ilə işləməsindən gedir. Ancaq Ermənistandan keçən kommunikasiya xətləri imkan verəcək ki, Rusiya həm İrəvanla, həm də Türkiyə ilə dəmir yolu əlaqəsini təmin etsin. Rusiyanın əsas istəyi odur ki, Qarabağ məsələsindən əvvəl Ermənistandan keçən yollar açılsın. Moskva istəyir ki, Qarabağ məsələsini dondurmaqla kommunikasiyalara nəzarəti əlində saxlasın. Ona görə də əsas gücünü kommunikasiyaların açılmasına yönəldir. Rusiya üçün Qarabağdakı qanunsuz erməni silahlı birləşmələrini çıxarmaq, Azərbaycan-Ermənistan sərhədlərinin delimitasiyasını tezləşdirmək prioritet deyil. Kremlin belə bir istəyi olsaydı, hansısa formada bunu gündəmə gətirərdi. Ancaq təbii ki, qanunsuz erməni silahlı birləşmələri Qarabağdan çıxarılmadan kommunikasiyaların açılması Azərbaycanın maraqlarına uyğun deyil. Ona görə də bütün bunlar paralel şəkildə həyata keçirilməlidir. Həm qanunsuz erməni silahlı birləşmələri Qarabağdan çıxarılmalıdır, həm də Ermənistanla sərhədlər delimitasiya olunmalıdır”.
Vidadi ORDAHALLI
