Faiq Ələkbərli: “Ermənilərin Van əyalətinə, Van gölünə iddiasının heç bir əsası yoxdur”
Erməni saxtakarlığı sınır tanımaq bilmir. Bu toplumun iddiaları, xülyaları o qədər “zəngindir” ki, az qala “dünyanın ağası olmaq” niyyətindədirlər.
Harada qədim bir yaşayış yeri varsa, “biz orada olmuşuq, ora bizimdir” deyən ermənilər uzun illərdir Türkiyənin Van əyalətinə qarşı iddialarını ortaya qoymaqdadırlar. Guya ki, Van nə vaxtsa ermənilərin ərazisi olub. Əlbəttə, bu, yalandan başqa bir şey deyil.
Erməni mətbuatı son zamanlar bu iddianı daha da genişləndirir. Almaniyanın nüfuzlu “Deutsche Welle” nəşri Türkiyənin Van gölü sahilində Səlcuq üslubunda bir saray inşa etdirməsi də daxil olmaqla, “Ərdoğanın üç sarayı” mövzusunda material yayımlayıb. Nəşr yazır: “Rəsmi məlumatlara görə, saray Səlcuq sultanı Alp Arslanın Bizans ordusu üzərində qələbədən sonra çadır qurduğu yerdə tikiləcək”.
Türkiyə hökumətinin yeni layihəsi erməniləri möhkəm qıcıqlandırıb. Ermənilər yazırlar ki, guya 1071-ci ildə Alp Arslan Malazgirti və Vanı ermənilərin əlindən alıb. Guya Ərdoğanın saray tikdirmək istədiyi ərazi “erməni torpağıdır”. Həmin dövrdə orada erməni nə gəzirdi ki, bura onların da ərazisi olsun.
Erməni mətbuatı hətta alman nəşrini də günahlandırır ki, nə üçün o, “Vanın qədim bir erməni gölü olduğunu və 1071-ci ildə baş verən səlcuqluların Malazgirtdə erməni ordusu ilə döyüşdüyünü yazmır”. Əlbəttə, bütün bunlar da cəfəngiyyatdan başqa bir şey deyil.
- “...buranın onların “əlindən alınması” fikri kökündən yanlışdır”
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Fəlsəfə İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Faiq Ələkbərli “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, nə Van əyalətinin, nə də Van gölünün ermənilərlə əlaqəsi var, son səsləndirilən iddialar növbəti erməni saxtakarlığıdır. “Ermənilərin Van əyalətinə, Van gölünə iddiasının heç bir əsası yoxdur, hayların orada heç bir izi olmayıb. Hayların bu əyaləti öz adlarına çıxması, oranı “qədim erməni diyarı” adlandırması, yaxud buranın onların “əlindən alınması” fikri kökündən yanlışdır. Bu iddia əsassızdır. Biz bilirik ki, bu gün “erməni” adlandırdığımız toplumun bir hissəsi xristian türkləri idi. Çox-çox sonralar Ermənistan onları özününküləşdirməyə çalışmağa başladı. Xristian türklərinin də çox kiçik bir hissəsi ərmənilər idi və onların isə haylarla heç bir əlaqəsi yoxdur. Sonrakı mərhələlərdə onlar haylarla qaynayıb qarışıblar. İndiki haylar da bundan sui-istifadə edərək, xristian türklərinin bir qolu olan ərmənilərə sahib çıxmaq istəyirlər”.
F.Ələkbərli qeyd etdi ki, bu gün bu məsələdə bəzi Qərb dövlətlərinin ermənilərlə həmrəylik göstərməsinin kökündə onların Böyük Səlcuqlu dövlətinə bəslədikləri mənfur münasibət dayanır. Həmin dövrdə Böyük Səlcuqlu dövlətinin bütün Avropaya bir cəbhə açdığını deyən F.Ələkbərlinin sözlərinə görə, böyük bir dönəmdə Avropa üzərində hökmranlıq edən Atilladan sonra Böyük Səlcuqlu türk dövləti oldu.
Müsahibimiz bildirdi ki, bu gün Türkiyə hökuməti tərəfindən atılan addım da təqdir edilməlidir: “Türkiyə Cümhuriyyətinin Prezidenti Ərdoğanın belə bir addım atması, yəni 1071-ci Malazgirtdə Böyük Səlcuqlu türk dövlətinin Bizansı məğlub etdiyi yerdə belə bir saray qurulmasına göstəriş verməsi təqdirəlayiqdir. Sözün açığı, bu, türk xalqlarının öz tarixinə sahib çıxıb, onu bir yerdə inkişaf etdirməsi baxımından müsbət qiymətləndirilməlidir. Şübhəsiz ki, Böyük Səlcuqlu türk dövləti Azərbaycan, Türkiyə, Suriya, İraq, Güney Azərbaycan, Xorasan türkləri üçün ortaq bir türk dövlətidir və bizim hər birimiz həmin dövlətin varisiyik, davamçısıyıq. Ona görə də Ərdoğanın bu addımını Azərbaycan türkləri də dəstəkləməli, bu məsələdə Azərbaycan dövləti də yaxından iştirak etməlidir. O ki, qaldı həm ermənilərin, həm də ermənilərin arxasında dayanan hansısa Qərb dövlətlərinin, yunanların bu məsələdən narahat olmasına, bu başadüşüləndir. Çünki, əslində, 1071-ci ildə Malazgirtdə qazanılan qələbə türk xalqlarının tarixində böyük rol oynayıb. Həmin dövrdə Bizansda yaşayan ermənilərin bu döyüşdə özünü güc kimi göstərməsi gülünc məsələdir. O vaxt real olaraq Bizans vardı. Bizansa da birmənalı yanaşmaq mümkün deyildi. Bu bir xristian dövləti idi. Daha çox da pravoslav yönümlü bir xristian dövləti olaraq özünü göstərirdi. Onlar V əsrdən katoliklərdən ayrılmışdılar və həmin Malazgirt döyüşü də Böyük Səlcuqlu dövləti ilə Bizans arasında baş verib. Bizansların içində də ermənilər bu müharibədə heç bir rol oynamayıblar, orada əsas rol oynayan Bizansların içində olan xristian türkləri olub. Burada isə söhbət xristianlığı qəbul edən bolqarlardan, subarlardan, avarlardan, digər qıpçaq xalqlarından gedir. Əslində, o zaman Bizans ordusunun, yanılmıramsa, ən azı üçdə biri xristian türklərindən ibrarət idi. Həmin döyüşlərin taleyini həll edən amil də Bizansın tərkibində vuruşan xristian türklərinin milli mənşəcə bir olduğu qardaşlarının tərəfinə keçməsi olub. Bu ordudadkı xristian türk komandanları səlcuqluların tərəfinə keçdilər. Bu bir gerçəklikdir. Bu döyüşdə də ermənilərin varlığı yalnız özünü xəbər daşımaqda, xəyanətdə, xəfiyyəlikdə göstərirdi. Biz zaman-zaman demişik ki, ermənilər istər Roma, istər Bizans, istərsə də digər dövlətlərin əlbuyruqçusu, xəfiyyəsi olub. Onların əsas işi satqınçılıq, xəfiyyəlik etmək idi”.
F.Ələkbərli hesab edir ki, ermənilərin mənasız, əsassız iddiaları onsuz da heç bir nəticə verməyəcək. Burada bizim, bütün türk dövlətlərinin, xalqlarının əsas işinin Böyük Səlcuqlu dövlətinə ortaq türk dövləti kimi sahib çıxmaq və onun adını dünya tarixşünaslığındakı yerinə gətirmək, həkk etdirmək olduğunu deyən F.Ələkbərlinin fikrincə, bu amil türk birliyini daha möhkəm şəkildə ifadə edəcək.
İradə SARIYEVA
