Fatimə Hacıbəyli: "Seksual qısnamaya görə qanunların sərtləşdirilməsi təqdirəlayiqdir"
Heç kimə sirr deyil ki, bu gün iş axtaran əhalinin cüzi hissəsi tezliklə iş tapa bilir ki, bunun da bir qismi gənc qızlar və qadınlardır. Küçədə, meydanlarda, nəqliyyatda tez-tez rast gəldiyimiz, müxtəlif sahələrdə iş yerlərinin təklif olunduğu elanların böyük əksəriyyətində bir şərt qoyulur - gənc qızlar tələb olunur.
Aydın məsələdir ki, belə elanlarla işəgötürən işçiyə bacarığına deyil, başqa kriteriyalarına görə qiymət verir. Belə iş yerlərində qadınlar cinsi istismara təhrik edilir. Bu səbəbdən də seksual qısnamaya, ayrıseçkiliyi əks etdirən iş elanlarına görə sanksiyaların müəyyən edilməsi üçün qanunvericiliyə dəyişikliklərin edilməsi, seksual qısnama halları ilə bağlı monitorinq mexanizmlərinin yaradılması təklif olunur.
Bu, Milli Məclisin Ailə, qadın və uşaq məsələləri komitəsinin iclasında müzakirəyə çıxarılan "Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin 2023-cü il üzrə Məlumatı"nda əksini tapıb.
Seksual qısnamaya, ayrıseçkiliyi əks etdirən iş elanlarına görə sanksiyanın təklif olunması ekspertlər tərəfindən müsbət dəyərləndirilir.
"Seksual qısnamaların qarşısının alınması üçün ilk növbədə əmək hüquqlarının təminatını gücləndirmək lazımdır"
Sosioloq Fatimə Hacıbəyli "Bakı-Xəbər"ə açıqlamasında bildirdi ki, əksər hallarda seksual qısnamaya məruz qalan qadınlar işlə imtahana çəkilir: "Onların qarşısında konkret şərt qoyulur: "Ya təklifi qəbul etməlisən, yaxud da işdən qovulursan". Avropa ölkələrində iş yerlərində cinsi istismara təhrik edilən qadınları müdafiə edən qanunlar var. İş yerində əgər qadına cinsi əlaqəyə girmək təklif olunursa, o, müvafiq quruma müraciət edə bilər. Fakt sübut olunsa, qarşı tərəf məsuliyyətə cəlb edilir. Bizdə də belə bir sanksiyanın qəbul olunması yaxşı hal olar.
Danılmaz faktdır ki, ölkədə qadın hüquqlarının qorunması istiqamətində bir çox qanunvericilik aktları qəbul edilib və edilməkdədir. Seksual qısnamaların qarşısının alınması üçün ilk növbədə əmək hüquqlarının təminatını gücləndirmək lazımdır. İşçi əmin olmalıdır ki, hüquqi əsaslar olmadan onu işdən çıxara bilməyəcəklər. Ən əsası isə, məcbiriyyətdən seksual qısnamalara məruz qalmayacaqlar. Seksual qısnamaya görə işəgötürəndən və ya rəhbərindən şikayət etmiş işçilər işəgötürən və ya rəhbər tərəfindən hər hansı təzyiq və təqibə məruz qala bilməzlər. İnzibati Xətalar Məcəlləsində seksual qısnamaya görə işəgötürəndən və ya rəhbərindən şikayət etmiş işçiyə təzyiq göstərilməsinə və ya işçinin təqib olunmasına görə vəzifəli şəxslər üçün min beş yüz manatdan iki min beş yüz manatadək məbləğdə cərimə nəzərdə tutulub. İşçi seksual qısnamaya məruz qaldıqda işəgötürən əmək münasibətləri prosesində işçiyə vurulan ziyana görə tam maddi məsuliyyət daşıyır. Seksual qısnamaya məruz qalmış işçilərə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada işəgötürən tərəfindən zərər ödənilir".
Günel CƏLİLOVA
