
Rəsmi Bakı Xankəndidəki separatçılara sonuncu şərtini irəli sürüb. Bu barədə “İravunk” nəşri separatçılar arasındakı mənbələrinə istinadən məlumat yayıb. Nəşr yazır ki, Bakıdan separatçılara göndərilən şərtlər qısa və konkretdir:
“Şərtlərdə bildirilir ki, separatçılar təslim olmalı, bütün “dövlət institutları” buraxılmalıdır, yalnız bundan sonra Laçın yolunun açılması mümkün ola bilər. Əks təqdirdə, şərtlərə əməl edilənə qədər lazım olan addımlar atılacaq”. Separatçılar nəşrə bildirir ki, bu, Bakının sonuncu və dəyişməyəcək şərtidir.
Erməni nəşrinin bu məlumatı əslində heç də reallıqdan uzaq deyil. Azərbaycan prezidentinin köməkçisi - Prezidentin Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev, prezidentin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov və xarici işlər nazirinin muavini Fariz Rzayevin iştirakı ilə Xarici İşlər Nazirliyində ölkəmizdə akkreditə olunmuş diplomatik korpus üçün keçirilən brifinqdə səslənən fikirlər də bunun təsdiqidir. Burada diqqətə çatdırılıb ki, Azərbaycan Qarabağ erməniləri ilə bağlı məsələnin həll yolunu tapmaqda maraqlıdır və bunu öz vasitəçiliyini təklif edən bütün tərəflərlə səmimi fəaliyyəti ilə sübut edib. İstisna olmadan bütün hallarda Ermənistan tərəfi müxtəlif bəhanələrlə əldə edilmiş razılıqları pozub. Bunun yeganə səbəbi isə vəziyyəti uzatmaq, gərginliyi artırmaq və sonda normallaşma prosesini pozmaq olub. Qeyd edilib ki, Azərbaycanın sülh prosesinə sadiqliyi möhkəmdir və bu mövqe 2020-ci ilin noyabr ayından etibarən atılan ardıcıl addımlarla sübut edilib: “Azərbaycan Ermənistandan hərbi quruculuq fəaliyyətini dayandırmasını, revanşist planlardan əl çəkməsini, Azərbaycanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü pozmağı dayandırmasını və Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində separatizm və terrorizmi dəstəkləməkdən əl çəkməsini tələb edir. Bununla yanaşı, Azərbaycan Ermənistan silahlı qüvvələrinin şəxsi heyətinin dərhal ərazisindən çıxarılmasını, Ermənistana tabe qondarma rejimin hərbi və qondarma “hökumət” strukturlarının aradan qaldırılmasını və Azərbaycan ərazilərində qanunsuz yerləşdirilmiş Ermənistan silahlı qüvvələrinin tərksilah edilməsini tələb edir. Bu halda, qondarma rejimin “nümayəndə”lərinə amnistiya tətbiq edilə bilər”. Beləliklə, Azərbaycanın şərtləri və mövqeyi qətidir. Beynəlxalq hüquqa əsaslanan bu mövqeyə kiminsə qarşı çıxacağı da inandırıcı deyil. Erməni politoloq Artur Xaçikyan da bunu təsdiq edir. Xaçikyan bildirib ki, humanitar yüklərin Ağdam yolundan keçməsi razılaşma əsasında baş tutub, lakin rəsmi Bakının əsas təminat marşrutunun bu yol olması istiqamətində səylərini artıracağı da bəllidir:
“Nə Rusiya, nə Avropa, nə də ABŞ rəsmi Bakının bu tələblərinə qarşı heç nə etmir, yaxud edə bilmir. İndi bizim iki yolumuz var, ya Bakının Xankəndiyə daxil olmasının qarşısını almalıyıq, ya da erməniləri İrəvanda qarşılamağa hazırlaşmalıyıq. Çünki əhalinin azaldılması ssenariləri var və bu məsələnin ABŞ-da müzakirə edildiyi haqda məlumata malikəm”. Burada qeyd olunmalıdır ki, Ermənistanın məqsədi Azərbaycan ərazisində separatizmi qızışdırmaq üçün alət və vasitələri qoruyub saxlamaqdır. Qarabağdakı sıravi ermənilər isə bu siyasi avantüranın girovu kimi saxlanılır. Bundan başqa, 10 min nəfərdən çox erməni silahlısı qanunsuz olaraq Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşməkdə davam edir. Yüzdən çox tank və digər zirehli texnika, yaylım atəşli raket sistemləri də daxil olmaqla iki yüzdən çox ağır artilleriya qurğusu, onlarla müxtəlif radio-elektron mübarizə sistemi və iki yüzdən çox minaatan sistem hazırda Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazilərində yerləşdirilib. Ermənistan öhdəliklərinə zidd olaraq bu qüvvələri texniki, hərbi, logistik və maliyyə dəstəyi ilə təmin edir. Azərbaycan ərazisindəki silahlı birləşmələr birbaşa Ermənistanın dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilir. Ermənistan 4-cü bəndində erməni silahlı qüvvələrinin Rusiya sülhməramlı kontingentinin yerləşdirilməsinə paralel olaraq çıxarılması tələbinin açıq şəkildə ifadə olunduğu 10 noyabr 2020-ci il Üçtərəfli Bəyanatını nümayişkaranə şəkildə pozur. Azərbaycanın suveren ərazilərində qeyri-qanuni yerləşdirilmiş radio-elektron mübarizə sistemlərindən istifadə xüsusi narahatlıq doğurur. Son bir neçə ay ərzində Azərbaycan Hava Yollarının mülki təyyarələrilə yanaşı, xarici dövlətlərin mülki təyyarələri də radio-elektron müdaxiləyə məruz qalıb. Müdafiə Nazirliyi bildirir ki, Azərbaycanın hava məkanından istifadə etməklə uçuşlar yerinə yetirən aviaşirkətlərin sərnişin təyyarələrinin GPS peyk naviqasiya sistemlərinə Rusiya sülhməramlı kontingentinin müvəqqəti yerləşdirildiyi ərazilərimizdəki qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələri tərəfindən növbəti dəfə radiomaneələr tətbiq edilib. Belə ki, sentyabrın 18-i Tiflis-Bakı marşrutu üzrə uçuş yerinə yetirən Azərbaycan Hava Yollarının E-190 tipli sərnişin təyyarəsinə saat 20:28-dən 20:34-dək radiomaneələrin tətbiqi nəticəsində GPS peyk naviqasiya sistemlərində fasilə yaranıb. Bu müdaxilələr insanların və hava hərəkətinin təhlükəsizliyi üçün ciddi təhdiddir. Bundan başqa, son günlər həm Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya olunmamış sərhəd boyunca, həm də Qarabağ bölgəsində hərbi-mühəndislik işlərinin və digər hərbi quruculuq fəaliyyətinin artması ilə müşayiət olunan hərbi təxribatların intensivləşməsi müşahidə olunur. Ermənistan açıq şəkildə növbəti hərbi hücum etmək üçün yeni səngərlər qazır, istehkamlar qurur, şəxsi heyət və texnika toplayır. Azərbaycan bütün bunlar, o cümlədən Qarabağda sıravi ermənilərin separatçı rejim tərəfindən girov saxlanılmasına seyrçi qalmaq niyyətində deyil. Sülh və əməkdaşlıq təklifi qəbul edilməsə, Azərbaycan lazımi addımlar atacaq.
Tahir TAĞIYEV