Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu, Zəngəzur dəhlizi Azərbaycanı Avrasiyanın əsas nəqliyyat qovşağına çevirir…

Image

Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı məsələ son dövrlərdə daha çox diqqət mərkəzində yer almağa başlayıb. Azərbaycan belə bir dəhlizin olcağaını bəyan etsə də, Ermənistan hələ də buna qarşı çıxmağa çalışır. Halbuki, dəhlizin açılması Ermənistanın hüquqi öhdəliyidir. Rəsmi Bakı bu fonda İrəvandan 10 noyabr atəşkəs razılaşmasına əməl edib, Naxçıvana dəhliz verməsini tələb edir.

Avtomobil və dəmir yolu ilə əlaqə nəzərdə tutulan bu dəhliz açılsa, Azərbaycan hazırda eksklavda olan Naxçıvanla quru yolla birləşəcək. Naxçıvanın Türkiyə ilə birbaşa quru əlaqəsi olduğundan, Azərbaycanın əsas ərazisindən Naxçıvana quru əlaqə həm də Azərbaycanın Türkiyə ilə birbaşa quru əlaqəsini təmin edəcək. Düzdür, bir neçə ilə əvvəl Azərbaycan Türkiyə ilə dəmir yolu əlaqəsi üçün başqa biri iri layihəni - Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu layihəsini həyata keçirib. İndi ekspertləri maraqlandıran məqam budur ki, Naxçıvana Ermənistan ərazisindən dəmir yolu işə düşərsə, Azərbaycana 746 milyon dollara başa gələn Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu xəttinin önəmi azalmayacaq ki?
Gürcüstanın “Rondeli” Fondunun araşdırmaçısı Zurab Batiaşvili düşünür ki, Naxçıvana dəhliz veriləndən sonra Azərbaycanın Türkiyə ilə əlaqə üçün iki alternativi olacaq. Bu da rəqabət yaradacaq. Məsələn, Gürcüstan çalışacaq ki, daha yaxşı şərtlər irəli sürsün. Amma Zurab Batiaşvilinin fikrincə, burada önəmli bir məqam var:  “Yeni dəhlizə kim nəzarət edəcək? Ola bilər ki, bəzi məhsullar Naxçıvana yeni yolla daşınsın. Amma silah və digər daşımaları Gürcüstan üzərindən Türkiyə vasitəsilə daşımaq məqsədəuyğun olacaq”. Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu xətti Mərkəzi Asiya və Çini Avropa ilə birləşdirməyi nəzərdə tutur. Bu layihəni reallaşdırması üçün Azərbaycan, öz xərclərindən savayı, Gürcüstana da illik 1 faizlə 25 illik 775 milyon dollar kredit ayırmağı nəzərdə tutub, amma bu vəsaitin hamısının Tiflisə verilib-verilmədiyi haqda dəqiq məlumat yoxdur. Türkiyə parlamentinin keçmiş millət vəkili, Beynəlxalq Münasibətlər və Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Sinan Oğan da düşünür ki, yeni yolun açılması ilə Azərbaycanla Türkiyə arasında daşımaların müəyyən bir hissəsi yeni dəhlizin payına düşəcək: “Özəlliklə də Çindən gələcək “İpək Yolu”nun davamı kimi bu yolda sıxlıq yaranacaq. Bu halda həm bu yoldan, həm də Bakı-Tiflis-Qars yolundan istifadə olunacaq. Mən bu yol açıldığı halda, digərinin önəminin azalacağını düşünmürəm. Ola bilər ki, bir müddət yük və sərnişin daşımalarının bir hissəsi yeni yolun üzərinə keçsin. Amma mən hesab edirəm ki, bölgədə sülh olandan sonra hər iki yol əsas kommunikasiya imkanı verəcək”. İqtisadçı Qubad İbadoğlu isə hesab edir ki, Zəngəzur dəhlizinin, Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu layihəsi ilə rəqabətə girə bilməsi üçün böyük vəsait tələb olunur. Çünki Bakı-Tiflis-Qars layihəsinin məqsədi malların Bakının Ələt limanı vasitəsilə Mərkəzi Asiyaya və ordan da geri, Avropaya daşınmasıdır. Zəngəzur dəhlizinin buna alternativ olması isə indilik real görünmür: “Məsələn, Bakıdan Horadizə gedən yolun yenidən qurulması yüz milyonlara dollar vəsait tələb edəcək. Naçxıvandan Horadizə gedəcək yeni yolu sürətli etmək imkanı var, amma Naxçıvan daxilində sürətli yol imkanı azdır. Bakı-Horadiz yolunun infrastrukturu da sürətli daşımalara imkan vermir. Mən hesab edirəm ki, Bakı-Tiflis-Qars yolu rəqabətdə önə çıxacaq”.

Ümumilikdə, Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolunun elan olunan əsas məqsədi əsasən Azərbaycana İpək yolu vasitəsilə gəlmiş yüklərin Türkiyəyə və ya əksinə, Türkiyədən gələn malların Orta Asiyaya çatdırılmasıdır. Amma Naxçıvana quru yolunun açılmasında əsas məqsəd Azərbaycanın Naxçıvanla birbaşa quru əlaqəsinin qurulmasıdır. Lakin bu əlaqə sonradan həm Türkiyənin bu yolla yükləri Orta Asiyaya, ya da əksinə, Mərkəzi Asiyadan yüklərin Türkiyəyə ötürülməsi üçün də istifadə edilə bilər. Digər yandan Rusiya rəsmiləri də bir neçə dəfə bəyan ediblər ki, Naxçıvana dəhlizin açılması Rusiyaya da ağır yükləri dəmir yolu ilə Bakıya, ordan da Horadizə və daha sonra Ermənistana çatdırmağa imkan verərdi. Amma əsas məqam budur ki, istər Bakı-Tiflis-Qars xətti, istərsə də Zəngəzur dəhlizi Azərbaycanı Avrasiyanın mühüm nəqliyyat qovşağına çevirir. Türkiyəli ekspert, Qafqaz Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin sədri Hasan Oktay qeyd edir ki, əslində, Zəngəzur dəhlizi Ermənistanın özü üçün də sərfəlidir: “Türkiyə-Ermənistan-Azərbaycan üçtərəfli danışıqları baş tutarsa, bu zaman regional problemlər Azərbaycanın xeyrinə həll oluna bilər. Bunun üçün ən mühüm başlanğıc nöqtəsi Türkiyə-Ermənistan, Ermənistan-Azərbaycan sərhəd qapılarının açılmasıdır. Belə olan halda bütün Ermənistan dəhlizə çevriləcək və Zəngəzur dəhlizinin və bunun fonunda Rusiya sülhməramlılarının nəzarətçi funksiyası öz əhəmiyyətini itirəcək”.  Bu günlərdə isə  qardaş ölkənin “Türkiyə” qəzeti də maraqlı bir məlumatla çıxış edib: “Türk dünyasını quru dəhlizi ilə birləşdirəcək Zəngəzur xətti rəsmən fəaliyyətə başlayır. Xəttin Zəngəzurdan keçən 37 kilometrlik hissəsində problem yaradan İrəvan geri çəkilərək sərhədlərin müəyyən edilməsi ilə dəhlizin açılmasını qəbul edib. “Turan yolu” da adlandırılan 165 kilometrlik dəhliz may ayında istifadəyə veriləcək. Magistral yolun açılışından sonra dəmir yolu da inşa olunacaq”. Nəşr bildirib ki, Ermənistan tərəfi Zəngəzurdan keçən yol və sərhədlərin dəqiqləşdirilməsi üçün komissiyanın yaradılması qərarını rəsmən qəbul edib: “Zəngəzurun 37 kilometrlik hissəsində təhlükəsizliyi rus hərbçiləri təmin edəcək”.

Qəzet vurğulayıb ki, İrəvanın Zəngəzurda gömrük məntəqəsinin yaradılması ilə bağlı təkidli tələbi Azərbaycan tərəfindən rədd olunub: “Bakı belə bir durumda oxşar addımı Laçında atmaq üçün tərəddüd etməyəcəyini diqqətə çatdırıb”.

Ramil QULİYEV

 



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

17.07.2025 / 01:14
Suriyada nə baş verir... İsrail prezident iqamətgahını, Baş Qərargah və Müdafiə Nazirliyinin binalarını vurdu... ölü sayısı 300-ü keçdi... - VİDEO

16.07.2025 / 23:18
Paşinyan Ermənistanın KTMT-dən çıxacağını açıqladı - geri qayıtmaq niyyətində deyilik...

16.07.2025 / 22:41
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına tam üzvlük üçün müraciət edib

16.07.2025 / 22:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov birgə nahar ediblər

16.07.2025 / 21:43
Yekaterinburqdakı Azərbaycan diaspor rəhbərinin oğlu həbs edildi

16.07.2025 / 21:21
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a verilsə, bölgəmizdə nə baş verər?

16.07.2025 / 21:04
Paşinyan Bakıda mühakimə olunan şəxslə bağlı məktubdan imtina etdi...

16.07.2025 / 20:49
Tramp neçənci dəfədir Rusiya barədə 180 dərəcə mövqe dəyişir - taktika, ya xamlıq...

16.07.2025 / 20:45
Şamaxıda dini ibadətgahlara media-tur təşkil olunub

16.07.2025 / 20:35
12 günlük müharibə Rusiya-İran münasibətlərini xeyli zədələdi...

16.07.2025 / 20:22
Ermənistan təlaşda: Qərbi Zəngəzur mübahisəli ərazilər kimi dünyada tanınmağa başlayır...

16.07.2025 / 20:20
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTO

16.07.2025 / 20:03
Tramp bir sözü ilə dolları elə möhkəmləndirdi ki, təsiri manata da dəyə bilər...

16.07.2025 / 19:48
Azərbaycan-Suriya münasibətlərinin normallaşması İran mediasında böyük vəlvələ yaratdı...

16.07.2025 / 19:34
26 illik geosiyasi tələ qırılır, kəmər işə düşür - Azərbaycanın planı işlədi...

16.07.2025 / 19:20
Zirədə zibil dizə çıxır...

16.07.2025 / 19:07
Cənubi Qafqazın geosiyasəti yenidən şəkillənir - Azərbaycan işin başındadır...

16.07.2025 / 18:52
Dəhliz ABŞ-a verilsə Rusiya bu addımları atacaq...

16.07.2025 / 18:37
Xarici siyasətimizdə yeni istiqamət - Şaraanı Bakıya gətirən nə idi...

16.07.2025 / 18:23
Keçmiş nazir Zəngəzura qarşı ABŞ-da hansı dairələrdən sifariş alıb?..

16.07.2025 / 18:15
Paşinyan Zəngəzur dəhlizilə bağlı ABŞ-dan təklifin daxil olduğunu təsdiqlədi

16.07.2025 / 18:10
Pakistanlı nazir Azərbaycan haqda niyə bu sözləri eşitməli idi? - Dini liderin ətrafında çirkin intriqa...

16.07.2025 / 17:56
70 illik problem ancaq 2 dövlət prinsipi ilə həll oluna bilər - prezident ABŞ-a mövqe göstərdi...

16.07.2025 / 17:43
Vardanyan Bakıda məhkəmədə istədiyi vəsatəti qəbul etdirə bilir...

16.07.2025 / 17:30
Azərbaycanın ixracı ilin sonunadək azalmaqda davam edə bilər - pis proqnoz...

16.07.2025 / 17:23
Sahibə Qafarova Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşdü...

16.07.2025 / 17:18
Bakıda kişi arvadını güllələdi

16.07.2025 / 17:05
Kukla Teatrı “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını “Teatrın dostu” mükafatı ilə təltif etdi...

16.07.2025 / 17:02
Dövlət Komitəsinin 2025-ci ilin ilk yarımilində fəaliyyəti müzakirə edilib

16.07.2025 / 16:52
DİN-dən əməliyyat - narkoşəbəkənin daha iki üzvü 67 kq narkotiklə yaxalandı

16.07.2025 / 16:39
"Əkinçi" qəzeti - maarifçilik, inkişaf, milli özünüdərk məktəbi

16.07.2025 / 16:27
Sovet dövründə tikilən evlərin sənədləşdirilməsi qaydaları dəyişdi

16.07.2025 / 16:23
Ədliyyə orqanlarının xüsusi xəzinə hesabı yaradılır

16.07.2025 / 16:20
Azad edilmiş ərazilərdə güzəştli ipoteka krediti ilə bağlı şərtlərdə dəyişiklik edildi

16.07.2025 / 16:16
Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədrinin qızı Heydər Əliyev Mərkəzində olub - FOTO

16.07.2025 / 15:49
"Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə yox, sülh olacaq" - Paşinyan

16.07.2025 / 15:41
Cəlilabadda doğuldu, Füzulidə şəhadətə qovuşdu – şəhid Elvin Bayramov...

16.07.2025 / 15:24
Paşinyan Ermənistanın Avropa İttifaqına mümkün üzvlüyü barədə danışdı

16.07.2025 / 15:09
“Vaqif Poeziya Günləri” Gəncədə davam etdi

16.07.2025 / 15:01
BMU məzunu tam təqaüdlə Şanxay Universitetinə qəbul olub

16.07.2025 / 14:38
Makron Fransanı borc bataqlığında batırır - hər saniyədə 5 min avro borc... hökumət devrilə bilər...

16.07.2025 / 14:05
Paşinyan Zəngəzura “HƏ” dedi, - Rusiya tətikdədir...

16.07.2025 / 13:45
Magistraturaya qəbul imtahanında esseyə minimal tələb qoyula bilər...

16.07.2025 / 13:21
Leyla Əliyeva Berdiməhəmmədovun qızı Oquldjaxan Atabayeva ilə görüşüb - FOTO

16.07.2025 / 13:06
Россия обязана возместить ущерб, нанесённый Азербайджану за 200 лет оккупации - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

16.07.2025 / 12:57
“Su şəbəkələrinə qoşulma” işçi qrupunun növbəti iclası keçirilib*

16.07.2025 / 12:21
"Azərbaycan və Türkmən xalqlarını dərin qardaşlıq ənənələri birləşdirir və müstəqillik dövründə bu əlaqələr daha da gücləndi" - Prezident

16.07.2025 / 12:09
Prezident İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü olub - FOTO

16.07.2025 / 12:05
Avropa İttifaqından Ukrayna SÜRPRİZİ - 88 milyard avroluq yardım...

16.07.2025 / 11:29
Bir gündə ölkə ərazisində 46 cinayətin üstü açılıb- polis

16.07.2025 / 11:13
Paşinyan bu erməni naziri işdən qovdurdu

16.07.2025 / 11:06
I Qarabağ müharibəsinin daha bir şəhidi Xaçmazda dəfn olunacaq

16.07.2025 / 11:03
Paşinyanı devirmək üçün Rusiyanın yeni planı ortaya çıxdı - CANLI

16.07.2025 / 11:00
Altı ayda motosiklet sürücülərinin təqsiri üzündən 17 yol qəzası olub, 4 nəfər ölüb

16.07.2025 / 10:41
“Mentor Klinika” layihəsi çərçivəsində tibb müəssisələrinə baxış davam etdirilir

16.07.2025 / 10:34
Azərbaycanın ədliyyə naziri İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb

16.07.2025 / 10:32
Karapetyana qarşı "çirkli pulların yuyulması" ittihamı irəli sürülüb

16.07.2025 / 10:28
Tramp bu dəfə tələbələrin etirazı ilə qarşılaşdı

16.07.2025 / 10:21
Azərbaycanda bu kredit təşkilatı bağlandı

16.07.2025 / 10:17
Sabirabadda arvad ərini bıçaqlayıb

16.07.2025 / 10:12
MMA döyüşçüsü Mahaçqalada güllələndi

16.07.2025 / 10:05
Goranboyda kütləvi dava olub

16.07.2025 / 10:00
İran 2 milyon litr neft daşıyan xarici tankeri ələ keçirib

16.07.2025 / 09:51
Qazaxıstanın iki sığorta brokeri Azərbaycan bazarına daxil olub - Mərkəzi Bank

16.07.2025 / 09:46
Evdən çürümüş kişi meyiti tapıldı...

16.07.2025 / 09:39
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Bakıya gəlib

16.07.2025 / 09:22
Azərbaycanlı boksçu erməni rəqibinə qalib gəldi, Avropa çempionu oldu!

16.07.2025 / 09:18
Tramp Avropa İttifaqı barədə danışdı - "irəliləyiş var"

16.07.2025 / 09:11
Xaçmazda "Kamaz" divara çırpılıb, sürücü ölüb

16.07.2025 / 09:04
Rasim Məmmədov – 60

16.07.2025 / 09:00
Azərbaycanla Çin arasında viza rejiminin ləğvi ilə bağlı saziş bu gündən qüvvəyə minib

Xarici siyasətimizdə yeni istiqamət - Şaraanı Bakıya gətirən nə idi...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910