Məktəb direktorlarının təyinat mexanizmi özünü doğrultmur... Silsilə faktlar var...
Elşən Qafarov: “Qaydalarda çox ciddi boşluqlar, prosesin özündə də çox ciddi nöqsanlar var”
Orta ümum təhsil məktəblərinə direktor seçimi son bir neçə ildir ki, imtahanla həyata keçirilir. Maraqlıdır ki, son dövrlər səsləndirilən iddialara görə imtahanla seçilən məktəb direktorları özlərini doğrultmurlar. Deyilənlərə görə, elə bunun nəticəsidir ki, son bir neçə ayda bir neçə məktəb direktoru vəzifəsini itirib.
Rəsmi məlumatlara diqqət yetirsək görərik ki, son vaxtlar paytaxtdakı ümumi təhsil müəssisələrində məktəb idarəetməsi, tədrisin səmərəli təşkili, təhlükəsizlik və nizam-intizam qaydalarına əməl olunması və digər müvafiq istiqamətlər üzrə aparılan monitorinqlər nəticəsində Bakı şəhəri 65 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Arzu Miriyev, 298 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Xatirə Hacıyeva, 158 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Mehriban Ələkbərova ilə bağlanmış əmək müqaviləsinə xitam verilib. Fəaliyyətində yol verdiyi nöqsanlara görə cəzalandırılanlar arasında 42 nömrəli tam orta ümumtəhsil məktəbinin direktoru Firəngiz Həmidova, 207 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Yaqut Müseyibli və 200 saylı Məktəb-Lisey Kompleksinin direktoru Esmira Quliyeva, Nərimanov rayonunda yerləşən 73 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Şəhanə Əhmədova da var. Onların hər biri ilə əmək müqaviləsinə xitam verilib.
Göründüyü kimi, son aylarda bir neçə məktəb direktoru bu və ya digər səbəbdən işdən çıxarılıb. Nə baş verir.? Bu o anlama gələ bilərmi ki, məktəb direktorlarının seçimi və yerləşdirilməsi modeli, mexanizmi özünü doğrultmur?
“Seçimin doğru aparılmadığına, əksər hallarda düzgün kadrlar seçilmədiyinə görə nəticədə də belə probelmlər meydana çıxır”
Təhsil eksperti Elşən Qafarov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, məktəb direktorlarının seçimi onsuz da doğru aparılmır: “Bu məsələdə mexanizmin özü də probelmlidir, qaydalarda da ciddi problemlər var. Bu prosesin özün də neqativ hallar müşahi olunmaqdadır. Bəzi hallarda tam haqqı çatan şəxslər kənarlaşdırılır və bir sinfi idarə edə bilməyən şəxslər gəlib müsahibənin qalib olur və məktəb direktoru təyin edilirlər. İlk növbədə məktəb direktoru vəzifəsinə işə qəbul qaydaları yenilənməlidir. Elə bir qaydalar müəyyən edilməlidir ki, orda daha layiqli kadrlar seçilə bilsin. Bu gün məktəb direktoru seçimi ilə bağlı imtahanlara salınan sulların məktəb direktorun işləməsi ilə bağlı elə də yaxından uzaqdan əlaqəsi yoxdur. Fikir versəniz görərsiz ki, məktəb direktoru imtahanı qısa vaxta elan olunur və tez də keçirilir. Əgər Elm və Təhsil Nazirliyinin, yaxud Təhsil İnstitutunun bu imtahanları şəffaf keçirməkdə maraqları varsa belə keçirilməməlidir. İmtahan ən yaxşıları seçmək üçün keçirilir. İmtahanların keçirilmə tarixi ən azı 6 ay əvvəlcədən elan olunmalıdır. Namizədlər qarşısına müəyyən tələblər qoyulmalıdır ki, təhsilinin, təhsil sahəsinin, məktəbin idarə ediliməsi ilə bağlı hansı ədəbiyyatı oxuyublar. Motivasiya məktubu olmalıdır. Niyə məktəb direktoru olmaq istəyirlər? Yaxud təyin ediləcəkləri məktəbdə hansı dəyişiklikləri etmək istəyirlər? İstər məktəbin idarə edilməsi, istər tədrisin, istər tərbiyənin, istər psixoloji işinin, istər təsərrüfat işinin, istər valideynlərlərlə, məzunlarla işin təşkili ilə bağlı hansı fərqli tədbirləri görmək istəyirlər? Yəni bu motivasiya məktubunda olmalıdır”.
E.Qafarov qeyd edir ki, bundan sonra sonra müsahibə mərhələsinə keçid edilməlidir. Eksperetin fikrincə, test imtahanları bir neçə mərhələdən ibarət olmalıdır. “Yəni bir gün ərazində 60, 45 sualla məktəb direktoru seçmək olmur. Təhsilin idarəedilməsi ilə bağlı tənzimləyici hüquqi normativ sənədlərlə, əmək qanunvericiliyi ilə və sairlə bağlı imtahanlar ayrı-ayrılıqda leçirilməlidir. Bunlar məktəb direktoru təyin edildikdən sonra onlara lazım olacaq. Amma çox təəssüflər olsun ki, məktəb direktorları imtahanı formal keçirilir. Seçimin doğru aparılmadığına, əksər hallarda düzgün kadrlar seçilmədiyinə görə nəticədə də belə probelmlər meydana çıxır.
Ümumilikdə Elm və Təhsil Nazirliyinin, Təhsil İnstitutunun, yaxud da MÜTDA-nın (Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi) işi imtahan keçirmək olmamalıdır. Hazırda MÜTDA strukturunda təqribən 150-dən yuxarı imtahanlar keçiririlir, özü də bnir neçə mərhələdə. Müsahibə və test mərhələsini nəzərə alsaq ümumilikdə il boyu imtahan keçirir. Düzdür, son 7 ayda ümumiyyətlə imtahan keçirtmir”.
Elm və Təhsil Nazirliyinin işinin təhsil müəssisələrinə elmi metodiki dəstək verməli olduğunu deyən E.Qafarov bildirdi ki, bu nazirlik dövlətin təhsil siyasətini yerinə yetirməlidir. O, vurğuladı ki, Təhsil İnstitunun işi pedoqloji sahədə elmi-tədqiqatları idarə etmək, aparmaq olmalıdır. Mütəxəssisin sözlərinə görə, MÜTDA-nın işi dövlətin Elm və Təhsil Nazirliyinin üzərinə qoyduğu vəzifələrin məktəbəqədər və ümumtəhsillə bağlı hissəsini yerinə yetirmək olmalıdır: “Bu qurumlar sanki bir imtahan mərkəzinə çevrilib. Ona görə də nazirlikdən, Təhsil İnstitutundan və MÜTDA-dan bütün imtahanlar alınıb DİM-ə verilməlidir. O halda biz nəticədə uyğun kadrlar seçə bilərik. Hazırda qaydalarda çox ciddi boşluqlar, prosesin özündə də çox ciddi nöqsanlar var. Düşünürəm ki, Elm və Təhsil Nazirliyi, Təhsil İnstitutu və MÜTDA öz işini hansısa imtahanlar keçirməkdə görür. Ona görə də imtan keçirmək hüququ onlardan alınıb DİM-ə verilməlidir ki, bu proses orda həyata keçirilsin” - deyə E.Qafarov bildirdi.
İradə SARIYEVA
