Kənd təsərrüfatımız inkişaf edirsə - ət idxalının 17 faiz artımı anlaşılmaz paradoks kimi...
Rəsmi hesablamalara görə, cari ilin ilk üç ayında Azərbaycana keçən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 17 faiz çox ət idxal olunub. Bu isə onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycan əhalisi maldarlığa meylli olsa da, son zamanlar bu sahədə geriləmə baş verir.
Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycan 18,149 milyon dollar dəyərində 13,033 min ton ət idxal edib. Bu isə ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə müvafiq olaraq 4,94 mln. dollar (37,4%) və 4,312 min ton (49,4%) çoxdur. Hesabat dövründə ət idxalı Azərbaycanın ümumi idxalının 0,6 faizini təşkil edib.
Ət idxalında müşahidə olunan ilbəil artım təəccüb duğurmaya bilmir. Məsələ ondadır ki, son illər ölkədə kənd təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi ilə bağlı bir sıra proqramlar qəbul olunub. Çoxsaylı aqropark tikilib. Bu sahədə önəm verilən sahələrdən biri də heyvandarlıq olub. Ötən illər ərzində dövlət vəsaiti hesabına xaricdən baha qiymətə bir sıra cins heyvanlar gətirilib. Eyni zamanda, həmin heyvanlara qulluq edilməsi ilə bağlı mütəxəssislər xaricdə təcrübə keçiblər. İdxal olunan mal-qara fermerlərə lizinq yolu ilə verilib. Bununla bağlı bir sıra layihələr həyata keçirilib. İndinin özündə də bu yöndə işlər görülür. Heyvandarlığın inkişafı ilə bağlı bir sıra xarici ölkələrin təcrübəsi öyrənilir və s.
Belə olan halda, Azərbaycanda ət idxalı niyə artır? Bununla bağlı görülən işlər niyə səmərə vermir? Problemin kökündə nə dayanır?
- Vahid Məhərrəmov: “Bunun səbəbi ölkədə ətlik istiqamətində hər hansı bir sanballı işin həyata keçirilməməsidir”
Məsələyə münasibət bildirən kənd təsərrüfatı üzrə mütəxəssis Vahid Məhərrəmov bunu bir sıra faktorlarla əlaqələndirdi. Onun fikrincə, ət idxalının son 3 ayda artmasına səbəb olan amil ölkədəki örüş yerlərinin pambıq əkininin ixtiyarına verilməsidir: “Problem ondadır ki, ümumilikdə, ölkəyə gətirilən ətin həcmi istehlak olunan ətin 12 faizi qədərdir. Bu onu deməyə əsas verir ki, onsuz da Azərbaycan az ət istehsal və az istehlak edən ölkədir. Digər tərəfdən, get-getə ət idxalından asılılıq artır. Bunun da səbəbi uzun müddətdir Azərbaycanda ətlik istiqamətində hər hansı bir sanballı işin həyata keçirilməməsidir. Son zamanlar isə 200 min hektar örüş sahəsi pambıq və taxıl əkininin ixtiyarına verilib. Bununla da həmin ərazilərdə heyvandarlıqla məşğul olan əhalini məcbur etdilər ki, onlar heyvanlarını kəsimə versinlər. Nəticədə həmin sahibkarlar artıq, demək olar ki, heyvandarlıqla məşğul olmurlar. Bütün bunlar nəticədə ət idxalına təkan verir. Yaranmış problem həm də bu sahədə işin yaxşı təşkil olunmaması ilə bağlıdır. Bu da onunla bağlıdır ki, pambıq və baramaçılığa daha çox yer verilir. Örüş yerlərinin pambığın ixtiyarına verilməsi belə vəziyyətin yaranmasına gətirib çıxarır. Ona görə də bu istiqamətdə sistemli tədbirlər görülməlidir”.
Vidadi ORDAHALLI
