Bakı şəhərində tıxac yaranmasının səbəbi və bunun həlli yolları
Bakı şəhəri Azərbaycanın ən böyük şəhəri və paytaxtı olmaqla yanaşı, eyni zamanda ölkənin iqtisadi, siyasi və sosial mərkəzidir. Son illərdə sürətli urbanizasiya, əhali artımı və avtomobillərin sayındakı kəskin artım səbəbilə şəhərdə nəqliyyat problemi ciddi şəkildə özünü göstərməkdədir. Tıxaclar günün müxtəlif saatlarında, xüsusilə səhər və axşam pik vaxtlarda, şəhərin demək olar ki, bütün əsas küçə və prospektlərində müşahidə olunur. Bu vəziyyət həm iqtisadi itkilərə, həm də əhali arasında narahatlığa səbəb olur.
Tıxacların əsas səbəbləri
1. Avtomobil sayının sürətlə artması
Statistik göstəricilər son illərdə Bakı şəhərində minik avtomobillərinin sayının kəskin artdığını göstərir. Şəxsi avtomobil sahibliyinin artması ictimai nəqliyyatın qeyri-kafiliyi ilə də əlaqəlidir. Bir çox insanlar rahatlıq baxımından şəxsi nəqliyyatı üstün tuturlar.
2. İctimai nəqliyyatın yetərsizliyi
Bəzi marşrut xətlərində avtobusların intervalı uzun, nəqliyyat vasitələri isə köhnə və rahatlıqdan uzaqdır. Metro xətti genişlənsə də, şəhərin bir çox hissələrini əhatə etmir. Bu da vətəndaşları şəxsi avtomobillərə yönəldir.
3. Şəhərsalma və yol infrastrukturu problemləri
Bakı şəhərinin bəzi yolları dar, bəziləri isə planlaşdırılmadan salınıb. Avtomobil yollarının genişliyi və sayı artan nəqliyyat axınına uyğun deyil. Həmçinin yol kəsişmələrində və dairələrdə düzgün planlaşdırılmayan hərəkət qaydaları və işıqfor sistemi tıxacları artırır.
4. Parklanma problemləri
Küçələrdə nizamsız parklanan avtomobillər hərəkət zolaqlarının daralmasına səbəb olur. Bu da avtomobillərin sərbəst hərəkətinə maneə yaradır. Ödənişli və ya yeraltı parkinq sahələrinin az olması da bu vəziyyəti çətinləşdirir.
5. Təmir işləri və planlaşdırılmamış yol bağlanmaları
Yol infrastrukturunda aparılan təmir işləri çox vaxt əvvəlcədən elan olunmur və uzun müddət davam edir. Bu da tıxacların yaranmasında əsas rol oynayır.
Həlli yolları
1. İctimai nəqliyyatın inkişafı
Metro xətlərinin genişləndirilməsi, yeni və rahat avtobusların istifadəyə verilməsi, avtobus zolaqlarının ayrılması ictimai nəqliyyata marağı artıra bilər. Bu da şəxsi avtomobillərdən istifadənin azalmasına səbəb olar.
2. Ağıllı nəqliyyat sistemlərinin tətbiqi
Nəqliyyat axınının real vaxt rejimində idarə olunması, ağıllı işıqfor sistemləri və yol kameraları vasitəsilə hərəkət daha effektiv şəkildə tənzimlənə bilər.
3. Parklanma qaydalarının təkmilləşdirilməsi
Ödənişli parkinq yerlərinin artırılması və küçələrdə nəzarətin gücləndirilməsi ilə nizamsız parklanmaya qarşı effektiv tədbirlər görülə bilər.
4. Alternativ nəqliyyat vasitələrinin təşviqi
Velosiped yollarının çəkilməsi, scooter və digər ekoloji təmiz nəqliyyat vasitələrinin istifadəsinə dəstək göstərilməsi şəhərdə nəqliyyat yükünü azalda bilər.
5. İnfrastruktur və şəhər planlaması
Yeni yolların və körpülərin inşası, dairəvi yolların genişləndirilməsi və tıxacların tez-tez yarandığı nöqtələrdə tunel və estakada sistemlərinin qurulması əhəmiyyətli təsir göstərə bilər.
Bakı şəhərində nəqliyyat problemlərinin, xüsusilə tıxacların aradan qaldırılması kompleks yanaşma tələb edir. Burada həm dövlət strukturlarının, həm də vətəndaşların üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Uzunmüddətli planlama, texnoloji həllərin tətbiqi və ictimai nəqliyyatın inkişafı bu problemin aradan qaldırılmasına ciddi töhfə verə bilər. Yalnız sistemli və davamlı tədbirlərlə Bakıda nəqliyyatın daha səmərəli və əlçatan olmasına nail olmaq mümkündür.
Bağırova Aytac Samir Bakı Dövlət Universiteti Jurnalistika fakultəsi 4 cü kurs tələbəsi
