Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Qərbi Azərbaycan mühacir hökumətinin gerbi, bayrağı necə olacaq?

Image

"Qərbi Azərbaycan İcması son vaxtlar bir neçə dəfə Ermənistan hökumətindən öz ərazisində Azərbaycanın suverenliyinə qarşı çıxan qüvvələrin fəaliyyətinə son qoyulması ilə bağlı çağırış etmişdi. Görünən odur ki, Ermənistan hökuməti nəinki bu addımı atmır, əksinə, üzdə sülhdən danışaraq kənarda anti-Azərbaycan addımlara rəvac verir.

Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü təhdid etmədiyi halda, özünü "mühacirətdə olan hökumət" kimi qələmə verən qondarma rejimin tör-töküntülərinin, Ermənistanın sabiq xarici işlər nazirinin rəhbərlik etdiyi "repatriasiya komissiyası"nın Ermənistanda belə rahat fəaliyyət göstərməsi qəbuledilməzdir. Bəyan edirik ki, Ermənistan bu təhlükəli siyasətdən əl çəkməsə, onda biz Azərbaycan Respublikasında mühacirətdə olan Qərbi Azərbaycan hökumətinin təsis edilməsi istiqamətində işlərə başlayacaq..." 

Bu fikirlər Qərbi Azərbaycan İcmasının bəyanatında yer alıb.

Mühacir hökuməti necə olacaq? Bunu necə təsəvvür edirlər? Hökumətin xarici əlaqələri necə qurulacaq? Azərbaycan dövləti və hökuməti ilə mühacir hökumətin münasibətləri necə qurulacaq? Mümkündürmü ki, Qərbi Azərbaycan mühacir hökuməti ilə Azərbaycan hökuməti və Azərbaycan dövləti arasında hansısa sənədlər imzalansın? Qərbi Azərbaycan mühacir hökumətinin gerbi, bayrağı necə olacaq?

Məhərrəm Zülfüqarlı: "Azərbaycan hökuməti ilə Qərbi Azərbaycan mühacir hökuməti arasında sənədlər də imzalana bilər" 

Tarix elmləri doktoru, professor Məhərrəm Zülfüqarlı "Bakı-Xəbər"ə şərhində bildirdi ki, mühacir hökumətlərin fəaliyyəti ilə bağlı beynəlxalq təcrübə var, yaradılması planlaşdırılan Qərbi Azərbaycan Mühacir Hökumətinin də bütün hüquqları beynəlxalq aləmdə tanınmalıdır.  "Mühacir hökumətinin fəaliyyəti ilə bağlı beynəlxalq təcrübə var. Məsələn, özümüzdən götürsək, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin Məhəmməd Əmin Rəsulzadə başda olmaqla liderləri mühacirətdə fəaliyyət göstəriblər. Eyni zamanda  Polşanın mühacir hökumətinin İngiltərədəki, 1945-1946-cı il Cənubi Azərbaycan hökumətinin Sovet Azərbaycanında fəaliyyətlərini davam etdirməsi buna nümunə olaraq göstərə bilərik. Amma bunlar bizim Qərbi Azərbaycan İcmasının yaradacağı mühacir hökumətdən fərqlidir. Birincisi ona görə ki, bu birbaşa Azərbaycanın özündə fəaliyyət göstərəcək. Azərbaycan Prezidenti də bütün çıxışlarında bəyan edib ki, o təkcə Azərbaycan vətəndaşlarının deyil, bütün dünya azərbaycanlılarının hüquqlarını müdafiə edən Prezidentdir. Bu, eyni zamanda Cənubi Azərbaycandakı azərbaycanlılara və Qərbi Azərbaycandan deportasiya olunmuş azərbaycanlılara aiddir. Burda fəaliyyət daha geniş ola bilər. Azərbaycan hökuməti ilə Qərbi Azərbaycan mühacir hökuməti arasında sənədlər də imzalana bilər. Bu mümkündür. Yəni müəyyən öhdəliklər götürsün. Çünki dünya siyasəti elədir ki, ona uyğun olaraq bu prosesə güclü dəstək də vermək, müəyyən məqamlarda dayanmaq da olar. Ona görə də bunlar sənədlərlə tənzimlənməlidir ki, gələcəkdə mühacir hökumət bu məsələdə bir az passivlik göstərəndə məhz həmin sənədlərə əsaslanıb fəaliyyət daha da genişləndirilsin. Mühacir hökumətinin fəaliyyəti ilə bağlı nə lazımdırsa, onu həyata keçirmək lazımdır. Hesab edirəm ki, mühacir hökumətin xarici əlaqələrinin formalaşmasına Azərbaycanın xaricdəki səfirlikləri də dəstək verməlidir. İndiki dövrdə buna çox böyük zərurət var. Qərbi azərbaycanlıların geri qayıdışı, dədə-baba yurdlarına qayıtması məsələsi aktualdır. Azərbaycan hökuməti də buna hər cür dəstək verməyə hazırdır. Mənə belə gəlir ki, bu kampaniya xarakteri daşımamalıdır, məqsədyönlü bir fəaliyyəti olmalıdır"-deyə M.Zülfüqarlı qeyd etdi.

M.Zülfüqarlının bildirdiyinə görə, Qərbi Azərbaycan problemi çoxdan mövcud olsa da, çox təəssüf ki, Sovet hakimiyyətinin qoyduğu qadağalar bu problemin həllinə imkan verməyib. O hesab edir ki, sonradan da Qarabağ problemi bu məsələni bir qədər arxa plana keçirib. M.Zülfüqarlı bildirdi ki, 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılmış qələbədən və 23 saatlıq lokal antiterror tədbirlərindən sonra Qarabağ problemi həll olundu. "Bundan sonra artıq Qərbi Azərbaycan məsələsi aktuallaşdı. Demək istəyirəm ki, bu əvvəldən də aktual olmalı, dünyanın diqqətinə çatdırılmalı idi. Amma çox təəssüf ki, dediyim səbəblərdən bunu etmək mümkün olmadı. Gec də olsa, bu işə başlanılması alqışlanmalıdır. Bunun ən müsbət cəhəti ondan ibarətdir ki, Qərb ölkələri bizim qarşımıza Qarabağdan gedən ermənilərin qayıtması məsələsini qoyursa, biz də Qərbi Azərbaycan məsələsini beynəlxalq gündəmə çıxarmalıyıq. Halbuki, ermənilərin özləri könüllü şəkildə çıxıb gediblər, amma azərbaycanlılar döyülərək, şikəst edilərək, öldürülərək zorla deportasiya ediliblər. Bütün əmlaklarını da itirərək Azərbaycana gəliblər. Amma buna baxmayaraq, beynəlxalq təşkilatların, böyük dövlətlərin qarşısına məsələ qoymalıyıq ki, əgər siz Qarabağdan köçüb getmiş ermənilərin qayıdıb Azərbaycanda yaşamasını istəyirsinizsə, Qərbi Azərbaycandan zorla deportasiya olunmuş azərbaycanlıların da ora qayıtması məsələsinə mütləq baxılmalıdır".

M.Zülfüqarlı hesab edir ki, Qərbi Azərbaycan Mühacir Hökuməti yarandıqdan sonra bu məsələni dövlətimizin daxili siyasi və xarici diplomatiyası nəticəsində dünyanın diqqətinə çatdıra bilərik. M.Zülfüqarlının fikrincə, yeni yaranacaq mühacir hökumətinin özünün atributları, bayrağı, gerbi olmalıdır, bununla bağlı nümunələr var ki, ondan da istifadə etmək mümkündür. M.Zülfüqarlı deyir ki, mövcud örnəklərə baxıb onlardan istifadə etmək olar. "Qərbi Azərbaycan İcması güclü təşkilatdır, onlara yalnız tövsiyələr vermək olar. Orda güclü tarixçilər də, siyasətçilər də, başqa sahələrdə təmsil olunan insanlar da var. Mənim təklifim belədir ki, mühacir hökumətin atributlarında Azərbaycanın üçrəngli bayrağından, səkkiş güşəli gerbindən və ayparadan mütləq istifadə olunmalıdır. Bir də ki, bunun necə olacağına icma özü qərar verə bilər"-deyə M.Zülfüqarlı əlavə etdi.   

Qabil Hüseynli: "Bu mühacir hökumət özünün parlamentini qurmalıdır..." 

Politoloq Qabil Hüseynli də bizimlə söhbətində  "Qərbi Azərbaycan Mühacir Hökumətinin qurulması hələ bir az da gecikib. Çünki Qərbi azərbaycanlıların öz doğma torpaqlarından qovulması prosesinin ən azı yüz illik bir tarixi var. Doğrudur, Sovet hakimiyyəti illərində belə bir ideyanı irəli sürmək mümkün deyildi, ermənilərin narahat olmaması üçün buna Sovetlər imkan verməzdi də"- deyə bildirdi.

Politoloqun fikrincə, bu gün Azərbaycan Prezidenti artıq məsələləri öz axarına salır. Qərbi Azərbaycandan indiyə qədər 6 deportasiya olduğunu deyən Q.Hüseynlinin sözlərinə görə, 1828-ci ildən üzü bu yana indi ermənilərin yaşadıqları bütün ərazilərdə azərbaycanlılar yaşayıb və sonra onların hamısı öz doğma yurdlarından deportasiya olunub, sonunci deportasiya isə 1988-1990-cı illərdə olub. Q.Hüseynli qeyd etdi ki, təxmini hesablamalarına görə, həmin torpaqlardan deportasiya edilən insanların sayı 1 milyon nəfərdən  çoxdur. Politoloqun sözlərinə görə, öz yurdlarından qovulmuş Azərbaycan indiki İranın Urmiya şəhərinə, qardaş Türkiyənin Qars, İqdır və başqa bölgələrinə, eləcə də Şimali Azərbaycana sığınıblar. Hazırda Şimali Azərbaycanda Qərbi azərbaycanlıların sayının 1 milyona yaxın olduğunu deyən Q.Hüseynli qeyd etdi ki, bizim ərazilərə gəlmə olan ermənilər rəqəmləri şişirdərək Qarabağda yaşamış ermənilərin sayını 110 min nəfər göstərməyə çalışırlar. "Onlar vaxtilə orada özlərinə qondarma hökumət yaratmışdılar, oyuncaq parlament seçkiləri keçirirdilər, gerb, digər "dövlət atributları" qondarmışdılar, hamısı da uydurma. 

Amma biz haqqımız ola-ola niyə bu işləri görməyək, Ermənistanın indiki ərazisinə iddialarımızı daha möhkəmləndirməyək? Böyük cəsarətlə iki ayağımızı bir başmağa dirəyib deməliyik ki, erməniləri indiki ərazilərə ruslar gətiriblər, ruslar onları qoruyublar, sonradan onların dövlətləşməsinə çalışıblar. Əvvəllər "erməni vilayəti" yaradıblar, sonra da Ermənistan adlı dövlət qurublar. Bunlar məlumdur. 

Qərbi azərbaycanlılar tam əsaslarla, beynəlxalq hüququn bütün normalarına uyğun olaraq özlərinin hökumətini qura bilərlər və qurmalıdırlar. Bu mühacir hökumət dədə-baba yurdlarından qovulmuş, deportasiya edilmiş, uzun illər zillət içərisində yaşamış insanların hökumətinə çevrilməlidir. Bu mühacir hökumət özünün parlamentini qurmalıdır, parlamentə seçkilər keçirməlidir. Yaxud iki variantdan birini seçməliyik: ya parlamentli hökumət, ya da prezidentli hökumət. Parlamentin içərisindən bir nəfəri həmin mühacir hökumətinin perzidenti, başçısı kimi seçməliyik, yaxud da ki, prezidnet seçkiləri də, parlament seçkiləri də ayrı-ayrılıqda keçirilməlidir. Qərbi azərbaycanlıların çoxluq təşkil etdiyi yerlərdə isə bələdiyyələr qurulmalıdır. Məsələn, Tərtər rayonunda əhalinin 65-70 faizi Qərbi Azərbaycandan deportasiya edilmiş adamlardır. Ordan deportasiya edilmiş insanların bələdiyyəsini yarada bilərik. Biz bunu qurmaqla burada  əbədi yaşamaq istəyimizi reallaşdırmaq fikrində deyilik, biz bunu mühacirətdə olan hökumət qaydalarına uyğun hökumət kimi yaratmalıyıq. Hökumətin parlamenti də, prezidenti də, nazirlər kabinetinin üzvləri də, bələdiyyələr də həmişə beyinlərində bu fikri möhkəmləndirməlidirlər ki, onlar bu torpaqlara Qərbi Azərbaycandan zorla qovularaq köçürülüblər, doğma Azərbaycan onlara isti qucağını açıb, günlərin bir günündə şərait olanda onlar yenidən həmin torpaqlara qayıtmalı və o torpaqları isti nəfəsləri ilə qızdırmalıdırlar. Əminəm ki, o gün baş tutacaq..."-deyə Q.Hüseynli bildirdi. 

İradə SARIYEVA



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

17.07.2025 / 01:14
Suriyada nə baş verir... İsrail prezident iqamətgahını, Baş Qərargah və Müdafiə Nazirliyinin binalarını vurdu... ölü sayısı 300-ü keçdi... - VİDEO

16.07.2025 / 23:18
Paşinyan Ermənistanın KTMT-dən çıxacağını açıqladı - geri qayıtmaq niyyətində deyilik...

16.07.2025 / 22:41
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına tam üzvlük üçün müraciət edib

16.07.2025 / 22:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov birgə nahar ediblər

16.07.2025 / 21:43
Yekaterinburqdakı Azərbaycan diaspor rəhbərinin oğlu həbs edildi

16.07.2025 / 21:21
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a verilsə, bölgəmizdə nə baş verər?

16.07.2025 / 21:04
Paşinyan Bakıda mühakimə olunan şəxslə bağlı məktubdan imtina etdi...

16.07.2025 / 20:49
Tramp neçənci dəfədir Rusiya barədə 180 dərəcə mövqe dəyişir - taktika, ya xamlıq...

16.07.2025 / 20:45
Şamaxıda dini ibadətgahlara media-tur təşkil olunub

16.07.2025 / 20:35
12 günlük müharibə Rusiya-İran münasibətlərini xeyli zədələdi...

16.07.2025 / 20:22
Ermənistan təlaşda: Qərbi Zəngəzur mübahisəli ərazilər kimi dünyada tanınmağa başlayır...

16.07.2025 / 20:20
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTO

16.07.2025 / 20:03
Tramp bir sözü ilə dolları elə möhkəmləndirdi ki, təsiri manata da dəyə bilər...

16.07.2025 / 19:48
Azərbaycan-Suriya münasibətlərinin normallaşması İran mediasında böyük vəlvələ yaratdı...

16.07.2025 / 19:34
26 illik geosiyasi tələ qırılır, kəmər işə düşür - Azərbaycanın planı işlədi...

16.07.2025 / 19:20
Zirədə zibil dizə çıxır...

16.07.2025 / 19:07
Cənubi Qafqazın geosiyasəti yenidən şəkillənir - Azərbaycan işin başındadır...

16.07.2025 / 18:52
Dəhliz ABŞ-a verilsə Rusiya bu addımları atacaq...

16.07.2025 / 18:37
Xarici siyasətimizdə yeni istiqamət - Şaraanı Bakıya gətirən nə idi...

16.07.2025 / 18:23
Keçmiş nazir Zəngəzura qarşı ABŞ-da hansı dairələrdən sifariş alıb?..

16.07.2025 / 18:15
Paşinyan Zəngəzur dəhlizilə bağlı ABŞ-dan təklifin daxil olduğunu təsdiqlədi

16.07.2025 / 18:10
Pakistanlı nazir Azərbaycan haqda niyə bu sözləri eşitməli idi? - Dini liderin ətrafında çirkin intriqa...

16.07.2025 / 17:56
70 illik problem ancaq 2 dövlət prinsipi ilə həll oluna bilər - prezident ABŞ-a mövqe göstərdi...

16.07.2025 / 17:43
Vardanyan Bakıda məhkəmədə istədiyi vəsatəti qəbul etdirə bilir...

16.07.2025 / 17:30
Azərbaycanın ixracı ilin sonunadək azalmaqda davam edə bilər - pis proqnoz...

16.07.2025 / 17:23
Sahibə Qafarova Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşdü...

16.07.2025 / 17:18
Bakıda kişi arvadını güllələdi

16.07.2025 / 17:05
Kukla Teatrı “Bakı-Xəbər”in əməkdaşını “Teatrın dostu” mükafatı ilə təltif etdi...

16.07.2025 / 17:02
Dövlət Komitəsinin 2025-ci ilin ilk yarımilində fəaliyyəti müzakirə edilib

16.07.2025 / 16:52
DİN-dən əməliyyat - narkoşəbəkənin daha iki üzvü 67 kq narkotiklə yaxalandı

16.07.2025 / 16:39
"Əkinçi" qəzeti - maarifçilik, inkişaf, milli özünüdərk məktəbi

16.07.2025 / 16:27
Sovet dövründə tikilən evlərin sənədləşdirilməsi qaydaları dəyişdi

16.07.2025 / 16:23
Ədliyyə orqanlarının xüsusi xəzinə hesabı yaradılır

16.07.2025 / 16:20
Azad edilmiş ərazilərdə güzəştli ipoteka krediti ilə bağlı şərtlərdə dəyişiklik edildi

16.07.2025 / 16:16
Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədrinin qızı Heydər Əliyev Mərkəzində olub - FOTO

16.07.2025 / 15:49
"Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə yox, sülh olacaq" - Paşinyan

16.07.2025 / 15:41
Cəlilabadda doğuldu, Füzulidə şəhadətə qovuşdu – şəhid Elvin Bayramov...

16.07.2025 / 15:24
Paşinyan Ermənistanın Avropa İttifaqına mümkün üzvlüyü barədə danışdı

16.07.2025 / 15:09
“Vaqif Poeziya Günləri” Gəncədə davam etdi

16.07.2025 / 15:01
BMU məzunu tam təqaüdlə Şanxay Universitetinə qəbul olub

16.07.2025 / 14:38
Makron Fransanı borc bataqlığında batırır - hər saniyədə 5 min avro borc... hökumət devrilə bilər...

16.07.2025 / 14:05
Paşinyan Zəngəzura “HƏ” dedi, - Rusiya tətikdədir...

16.07.2025 / 13:45
Magistraturaya qəbul imtahanında esseyə minimal tələb qoyula bilər...

16.07.2025 / 13:21
Leyla Əliyeva Berdiməhəmmədovun qızı Oquldjaxan Atabayeva ilə görüşüb - FOTO

16.07.2025 / 13:06
Россия обязана возместить ущерб, нанесённый Азербайджану за 200 лет оккупации - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

16.07.2025 / 12:57
“Su şəbəkələrinə qoşulma” işçi qrupunun növbəti iclası keçirilib*

16.07.2025 / 12:21
"Azərbaycan və Türkmən xalqlarını dərin qardaşlıq ənənələri birləşdirir və müstəqillik dövründə bu əlaqələr daha da gücləndi" - Prezident

16.07.2025 / 12:09
Prezident İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü olub - FOTO

16.07.2025 / 12:05
Avropa İttifaqından Ukrayna SÜRPRİZİ - 88 milyard avroluq yardım...

16.07.2025 / 11:29
Bir gündə ölkə ərazisində 46 cinayətin üstü açılıb- polis

16.07.2025 / 11:13
Paşinyan bu erməni naziri işdən qovdurdu

16.07.2025 / 11:06
I Qarabağ müharibəsinin daha bir şəhidi Xaçmazda dəfn olunacaq

16.07.2025 / 11:03
Paşinyanı devirmək üçün Rusiyanın yeni planı ortaya çıxdı - CANLI

16.07.2025 / 11:00
Altı ayda motosiklet sürücülərinin təqsiri üzündən 17 yol qəzası olub, 4 nəfər ölüb

16.07.2025 / 10:41
“Mentor Klinika” layihəsi çərçivəsində tibb müəssisələrinə baxış davam etdirilir

16.07.2025 / 10:34
Azərbaycanın ədliyyə naziri İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb

16.07.2025 / 10:32
Karapetyana qarşı "çirkli pulların yuyulması" ittihamı irəli sürülüb

16.07.2025 / 10:28
Tramp bu dəfə tələbələrin etirazı ilə qarşılaşdı

16.07.2025 / 10:21
Azərbaycanda bu kredit təşkilatı bağlandı

Xarici siyasətimizdə yeni istiqamət - Şaraanı Bakıya gətirən nə idi...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910