Cümə axşamı günü, 17 iyul 2025
     

Taxılın istehsalı da, idxalı da yenə artmaqda davam edir

Image

Aparılan hesablamalar cari ildə və ondan sonrakı dövrdə Azərbaycanda taxıl istehsalının əhəmiyyətli dərəcədə artacağını göstərir. Bunu şərtləndirən əsas səbəb işğaldan azad edilən ərazilərdə taxıl əkini və prosesin məcmu istehsal həcminə təsir göstərməsidir.

Torpaqlarımız işğaldan azad edilənə qədər Azərbaycanda ildə 3,5 milyon ton taxıl istehsal edilib. Bunun təxminən iki milyon tonunu buğda istehsalı təşkil edib. Amma bu vaxta qədər Azərbaycanda illik 3,5 milyon ton taxıl işğaldan azad edilən torpaqların payı olmadan istehsal edilirdi. İndi işğaldan azad edilən ərazilərin də taxıl istehsalında böyük payı olacaq. Bu torpaqlar kənd təsərrüfatına cəlb ediləcək və yerli istehsal ekspertlərin fikrincə, 4 milyon tondan da artıq olacaq. Təbii ki, bu qeyd edilənlər ərzaq təhlükəsizliyi baxımından olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Amma məsələnin maraq doğuran tərəflərindən biri taxıl idxalında qeydə alınan artımdır. Qeyd edək ki, bu ilin 3 ayında Azərbaycan 47,75 milyon  dollar dəyərində 187,9 min ton buğda idxal edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə müvafiq olaraq 32 % və 13,5 % çoxdur. Hesabat dövründə buğda idxalının ümumi idxaldakı payı 1,37 %-dən 1,89 %-ə yüksəlib. Belə bir vaxtda ABŞ-ın Kənd Təsərrüfatı Departamenti 2020-2021-ci il aqrar mövsümündə Azərbaycanın taxıl məhsulları üzrə gözlənilən idxalla bağlı proqnozunu artırıb. Bu məqam departamentin hazırladığı "Taxıl: Dünya bazarı və ticarəti" adlı hesabatın may sayında öz əksini tapıb. Departament Azərbaycanın taxıl idxalı ilə bağlı gözləntilərini əvvəlki proqnozla müqayisədə 250 min ton artıraraq 1,350 milyon tondan 1,6 milyon tona çatdırıb. Hesabata əsasən, dünyada taxıl istehlakı artır, əsasən də Türkiyə və Ukraynada. Bu səbəbdən Türkiyə bu yaxınlarda iri həcmdə Rusiyadan alışlar həyata keçirib, Ukrayna isə taxıl ixracını azaldıb. Departamentin gözləntilərinə görə, bu il Ukrayna taxıl ixracını 500 min ton azaldaraq 17 milyon tona çatdıracaq. Qurumun proqnozlarına əsasən, taxıl idxalı Azərbaycan, İran, Pakistan və Türkiyəyə artacaq. Region ölkələrindən Türkiyə və İranın taxıl idxal üzrə proqnoz müvafiq olaraq 800 min ton və 300 min ton artırılaraq 9 milyon tona və 1,8 milyon tona çatdırılıb. Pakistan üçün isə proqnoz 200 min ton artırılaraq 3,8 milyon tona çatdırılıb. İndi maraq doğuran məqam odur ki, nədən Azərbaycanda yerli taxıl istehsalı artdığı halda idxal da çoxalır. Ekspertlər bunu əsas taxıl məhsullarından olan buğda ilə əlaqələndirir. Belə ki, Azərbaycanda çörək və digər un məmulatlarının istehsalı üçün lazım olan buğdanın böyük hissəsi xarici ölkələrdən idxal olunur. Un məmulatları istehsal edən firmalar yerli taxıl sortlarının ərzaq məhsullarının istehsalı üçün yararlı olmadığını bildirir. Məsələ burasındadır ki, idxal buğdası yumşaqdır və onun üyüdülməsi daha asandır. Yerli istehsal isə bir qədər bərkdir. Bu səbəbdən dəyirmanlar ona yaxın durmaq istəmir. Ekspertlər hesab edir ki, vəziyyətdən çıxış yolu kimi bir vaxtlar regionlarda mövcud olan dəyirmanlar şəbəkəsini yenidən qurmaq lazımdır. Bu dəyirmanlar əsas etibarı ilə yerli buğdadan istifadə edib. İndi, hesablamalara əsasən, hər rayon ərazisində orta hesabla bir-iki dəyirman olsa, un istehsalını yerli buğda hesabına xeyli artırmaq olar. Dəyirmanlar şəbəkəsini rayonlarda yaradandan sonra artıq yerli istehsalçının min əziyyətlə yetişdirdiyi taxıl, buğda heyvan yemi olaraq deyil, normal un istehsalı üçün istifadə edilə biləcək. Digər tərəfdən, yerli buğda idxal olunan bu məhsuldan daha kalorili və daha dadlıdır. Başqa bir ciddi məsələ bizə taxıl ixrac edən ölkələrdə müxtəlif vaxtlarda ixracata məhdudiyyətlərin qoyulmasıdır. Odur ki, yerli istehsal artsa, Azərbaycan belə məhdudiyyətlərdən hansısa ciddi zərər görməyəcək.

Bundan başqa, ekspertlərin fikrincə, dövlət tərəfindən proqram hazırlansa və dövlət nəzarəti olsa, bu proses daha rahat həyata keçirilə bilər. Əlavə olaraq özəl sahibkarlara da geniş imkanlar yaradılmalı, vergi güzəştləri verilməli və digər təşviqedici addımlar atılmalıdır. Burada xatırlamaq lazımdır ki, taxıl da daxil olmaqla, kənd təsərrüfatı məhsullarına tələbatın ildən-ilə sürətlə artması XXI əsrin dünyada yaratdığı yeni vəziyyətdir. Bunun iki əsas səbəbi var. Birincisi, planetdə əhalinin sürətlə artmasıdır. İkincisi, insanların alıcılıq qabiliyyətinin yüksəlməsi sayəsində daha çox ərzaqdan istifadə edilməsidir. Belə vəziyyət qiymətləri bazarın qızıl qanunu olan tələb və təklifə uyğun şəkildə müəyyənləşdirir. Hazırda dünyada əsas məhsulların qiymətlərinin ardıcıl olaraq yüksəlməsi müşahidə edilir. Azərbaycanın bundan sığortalanması üçün yerli istehsal həcmini artırması vacib şərtdir.

Tahir TAĞIYEV

 

 



VİDEO

SON XƏBƏRLƏR

17.07.2025 / 22:53
Prezident İlham Əliyevin sosial şəbəkə hesablarında Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşündən görüntülər paylaşılıb - VİDEO

17.07.2025 / 22:15
“...65 ilə 650 ilin mirasını sığdırdı...” - Yunus Oğuzdan Aydın Quliyevə yubiley təbriki...

17.07.2025 / 22:06
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada birgə nahar ediblər - FOTO

17.07.2025 / 21:50
Ermənilər tərəfindən əsir və girov götürülmüş, xəsarətlər almış zərərçəkmişlər məhkəmədə ifadə verdi - FOTO

17.07.2025 / 21:39
Zəngəzur dəhlizi ABŞ-a, Ermənistan dəmiryolu Rusiyaya - Paşinyanın niyyəti...

17.07.2025 / 21:25
20 dövlət “anti-İsrail” sammitinə yığışır - Çin, Qətər, İspaniya...

17.07.2025 / 21:12
Azərbaycan-Türkmənistan əlaqələrində yeni mühüm enerji səhifəsi açılır

17.07.2025 / 20:58
Zəngəzur dəhlizi nəzərdə tutulduğundan da böyük olacaq - inanılmaz...

17.07.2025 / 20:46
Paşinyan Rusiyanın əsas fiquru ilə bağlı bütün planları açdı...

17.07.2025 / 20:33
Azərbaycan-Rusiya-Ermənistan üçtərəfli işçi qrup ləğv edilə bilər...

17.07.2025 / 20:20
Rusiyadan Ermənistana istehza və hədə - münasibətlər daha da gərginləşir

17.07.2025 / 20:07
Uzun durğunluqdan sonra Bakı-Aşqabad münasibətləri yeni mərhələyə çıxdı...

17.07.2025 / 19:53
Rusiyanın Ermənistanda hakimiyyətə əsas namizədi məhv edilir...

17.07.2025 / 19:40
Qarabağ Dirçəliş Fondunun 2024-cü il üzrə maliyyə hesabatları PwC-nin auditindən uğurla keçdi

17.07.2025 / 19:38
Paşinyan Zəngəzur dəhlizi barədə ABŞ-ın son planını dəstəklədi...

17.07.2025 / 19:25
Rusiya Azərbaycan diasporunda daha bir həbs...

17.07.2025 / 19:15
Akif Nağı Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 19:11
DİM-də "imtahan islahatları" bitmir - indi də "esse islahatları" gəlir...

17.07.2025 / 18:57
Çin də Zəngəzur dəhlizinə müştəri çıxdı...

17.07.2025 / 18:44
Paşinyan ABŞ-dan strateji müttəfiqliklə bağlı yeni mesajlar alıb...

17.07.2025 / 18:36
lk dəfə ingilis dilinə tərcümə olunan "Oftalmologiyanın aktual problemləri” kitabı göz xəstəliklərinə dair fundamental əsərdir

17.07.2025 / 18:31
AB-nin 3 ölkəsi Rusiyanın "tərəfinə keçdi"...

17.07.2025 / 18:24
"ADA Universitetində təhsil alan tələbələrin 30 faizi ödənişsiz oxuyur" - Hafiz Paşayev

17.07.2025 / 18:17
İsveçrə deputatı İlham Əliyevə şər atdı - sülhə mane olan kimdir?

17.07.2025 / 18:04
İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

17.07.2025 / 17:55
Azərbaycan mətbuatı 150 illik yol qət edərək tarixi Zəfərimizin, suverenliyimizin tam bərpasının müjdəçisi olmağından qürur duyur

17.07.2025 / 17:46
Çin Azərbaycanla əlaqələrdə Rusiyanı üstələməyə başladı...

17.07.2025 / 17:33
Milli Məclisin Komitə sədri Aydın Quliyevi təbrik etdi

17.07.2025 / 17:21
Dövlət əleyhinə açıq çağırışlara görə DTX-nın saxladığı Mirədalət Talışxanov məhkəmə qarşısında...

17.07.2025 / 17:08
Samir Nuriyevin BƏƏ-nin Hesablama Qurumunun nümayəndə heyəti ilə görüşü olub - FOTO

17.07.2025 / 16:53
NATO Ukraynaya “Patriot” sistemləri göndərməyə başladı...

17.07.2025 / 16:37
Bakıda marketlərə qənim kəsilən iki nəfər yaxalandı

17.07.2025 / 16:34
BMU-İNHA ikili diplom proqramının II məzun buraxılışı keçirilib

17.07.2025 / 16:11
Cəlilabadın qəhrəman şəhidi - Əli Rüstəmov...

17.07.2025 / 16:01
BDU-da şəhid övladları olan abituriyentlər üçün infotur keçirilib

17.07.2025 / 15:54
Suraxanıda 2 nəfər saxlandı, 4 kq-a yaxın narkotik ələ keçirildi

17.07.2025 / 15:26
Prezident İlham Əliyev Berdiməhəmmədova “Dostluq” adlı Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO

17.07.2025 / 15:05
Nəsimidə silsilə oğurluqlar edən şəxs saxlandı

17.07.2025 / 14:43
Sviridenko Ukraynanın baş naziri təyin edildi

17.07.2025 / 14:42
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 14:30
Ağcabədidə çətənə bitkilərinin kultivasiyasını təşkil edən şəxslər saxlandı

17.07.2025 / 14:19
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət ediblər - FOTO

17.07.2025 / 14:17
"İşgəncələrə məruz qalırdım, döyülürdüm" - Erməni əsirliyində olmuş azərbaycanlı

17.07.2025 / 13:58
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada Bülbülün ev-muzeyində olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:45
İsti hava bu avtomobillərdə yanğın ehtimalını dəfələrlə artırır - BDYPİ-dən xəbərdarlıq

17.07.2025 / 13:33
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Natəvanın, Bülbülün və Üzeyir Hacıbəylinin gülləbaran edilmiş heykəllərinə baxıblar - FOTO

17.07.2025 / 13:24
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Heydər Əliyev və Qarabağ” sərgisi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 13:17
Laçında baş vermiş meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb edildi

17.07.2025 / 13:11
Azərbaycan XİN-dən İraqa başsağlığı mesajı...

17.07.2025 / 13:08
Пашинян дал Кремлю очередную пощёчину - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

17.07.2025 / 12:53
Prezident Əliyev və Berdiməhəmmədov Yeni Şuşa məscidində tikinti işlərinin gedişi ilə tanış olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:34
“Suriya tortu” bölüşülmür...

17.07.2025 / 12:26
Prezident İlham Əliyev və Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Şuşada inşa edilmiş birinci yaşayış kompleksində olublar - FOTO

17.07.2025 / 12:15
Azərbaycanla Vyetnam arasında mühüm razılaşma

17.07.2025 / 12:07
Prezident İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Daşaltı kəndinin fonunda şəkil çəkdiriblər - FOTO

17.07.2025 / 11:35
Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli şəhərinin dağıdılmış yerlərinə baxıblar

17.07.2025 / 11:30
Bu da oldu - Tramp istədi, "Coca-Cola" tərkibini dəyişdi..

17.07.2025 / 11:29
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Füzuli rayonuna gəlib

17.07.2025 / 11:10
Azərbaycan və Qazaxıstanın XTQ mənsubları arasında görüş olub

17.07.2025 / 11:07
BDU-nun nəzdində “Gənc istedadlar” liseyinin 7 şagirdi qızıl və gümüş nişana layiq görülüb

17.07.2025 / 11:03
Trampdan Rusiyaya sərt cavab, müharibə qızışır - CANLI

17.07.2025 / 10:43
Bağdadda matəm elan edilib - yanğında ölən 50 nəfərə görə...

17.07.2025 / 10:30
"İsrail müharibəyə başlaya bilər, lakin onu bitirmək gücündə deyil" - Əhməd əş-Şaraa

17.07.2025 / 10:22
Şamaxıda keçirilən konfrans yekunlaşıb

17.07.2025 / 10:16
"İsrail Suriyanın ərazi bütövlüyünə təcavüz edir" - Türkiyə parlamenti

17.07.2025 / 10:10
Bu ərəb ölkəsi ABŞ iqtisadiyyatına 17 milyard dollar sərmayə qoyacaq

17.07.2025 / 10:04
Sabunçunun bu ərazilərində işıq olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ

17.07.2025 / 10:00
"Sabah" bu gün Avroliqada cavab matçına çıxacaq

17.07.2025 / 09:54
Dolların məzənnəsi dəyişmədi, avro bahalaşdı - Mərkəzi Bankdan AÇIQLAMA

17.07.2025 / 09:28
"Yol-nəqliyyat hadisələrinin təsnifatı: səbəb və nəticələrin təhlili” adlı ictimai müzakirə keçirilib

17.07.2025 / 09:27
Ağıllı kəndlərlə bərabər sağlam şəhərlər də yaratmalıyıq - ÜST-dən Bakıya mesaj...

17.07.2025 / 09:26
Bakıda “Mercedes” yolu keçən qadını vurub öldürdü

17.07.2025 / 09:18
"Mən bunu edəcəm” - Makronun qorxulu rəqibi seçkilərə qatılacaq

17.07.2025 / 09:14
Tənha yaşayan almanların sayı 17 milyona çatıb...

17.07.2025 / 09:10
“Qarabağ” Çempionlar Liqasında bu rəqiblə qarşılaşacaq

17.07.2025 / 09:04
Daha 43 ailə Kəngərliyə köçürüldü

17.07.2025 / 08:34
Məleykə Abbaszadə qızlara nə demək istədi - hər gün sağılmaq nədir?

17.07.2025 / 08:22
Bakının bu yollarında güclü tıxac var

17.07.2025 / 01:14
Suriyada nə baş verir... İsrail prezident iqamətgahını, Baş Qərargah və Müdafiə Nazirliyinin binalarını vurdu... ölü sayısı 300-ü keçdi... - VİDEO

16.07.2025 / 23:18
Paşinyan Ermənistanın KTMT-dən çıxacağını açıqladı - geri qayıtmaq niyyətində deyilik...

16.07.2025 / 22:41
Ermənistan Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına tam üzvlük üçün müraciət edib

İşğaldan azad rayonlarımızda yaşayanların sayı 50 minə çatdı...

XƏBƏR ARXİVİ

İyul
B.eÇ.aÇC.aCŞB
301234567891011121314151617181920212223242526272829303112345678910